Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 43/2012 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNE
W kwestii uprzywilejowania emerytalnego nie można jednak skupiać
uwagi jedynie na sytuacji samych rolników. Drugą poważną grupą zawodową,
budzącą wiele kontrowersji w tej materii, są górnicy. Próba odebrania
prawa do wcześniejszych emerytur części osób, wykonujących prace
w szkodliwych warunkach, spowodowała stworzenie odrębnego systemu
emerytalnego wyłącznie dla górników. O ile inne grupy zawodowe mające
prawo do emerytur pomostowych będą korzystać z tych świadczeń
jeszcze przez kilka lat, to górnikom stworzono bezterminową możliwość
przechodzenia na wcześniejsze emerytury, na starych korzystniejszych
zasadach. 19
Prawo do emerytury górniczej przysługuje pracownikowi, który ukończył
55 lat oraz ma co najmniej 20 lat stażu (kobieta) i 25 lat (mężczyzna),
w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej. Oprócz tego osoby, które mają
staż ubezpieczeniowy wynoszący 25 lat pracy pod ziemią, mogą odejść na
emeryturę bez względu na wiek. Obecnie emerytury górnicze pobiera ok.
200 tys. osób. Przeciętna wysokość wypłacanej emerytury wynosi 3 364,31 zł. 20
64 proc. górników przechodzi na wcześniejszą emeryturę poniżej 49. roku
życia. Co więcej, pracodawcy nie odprowadzają za górników dodatkowych
składek, które uprawniałyby ich do wcześniejszego przejścia na emeryturę.
W efekcie ogromny koszt tego uprzywilejowania pokrywany jest
z budżetu Państwa.
Od lat można się spotkać z postulatami przeprowadzenia reformy systemu
emerytalnego służb mundurowych. Funkcjonariusze tzw. służb mundurowych
mogą przechodzić na emeryturę nawet po 15. latach służby.
Otrzymują wtedy 40 proc. ostatnio otrzymywanego uposażenia. Dotyczy
to funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży
Pożarnej, Żołnierzy i Służby Więziennej.
Ze względu na to, że system służb mundurowych jest zaopatrzeniowym, za
wymienione powyżej grupy zawodowe nie są odprowadzane składki emerytalne,
a wypłacane emerytury są finansowane przez budżet. W 2009 r. Zakład
Emerytalno-Rentowy MSWiA wypłacał 134 tys. emerytur dla byłych funkcjonariuszy.
Przeciętna wysokość świadczenia wynosiła 2 757 zł miesięcznie. Najniższe
emerytury otrzymywali strażacy – 2 526 zł. Emerytowani policjanci średnio
otrzymywali średnio 2 754 zł. Takich osób było 99 tys. Najwyższe świadcze-
19
Zob. art. 4 pkt 1-7 oraz art. 50c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. Dz. U. 2009 r. Nr 69 poz. 596 z późn.
zm.
20
Marczuk B., Górnicza klasa panująca, Gazeta Prawna, wyd. z 5 kwietnia 2011 r.
57