Na uchodźstwie nr 1-2 (13-14) [ s t y c z e ń - l u t y 2 0 0 ... - Kresy24.pl

Józef Stalin i Joachim von Ribbentrop
Canawy do swego bezpośredniego
przełożonego Ławrientija Berii:
«Oddziały pancerne naszych
pododdziałów pod koniec dnia
20.09.39., osiągnąwszy linię Kuźnica,
Gródek, wschodni brzeg rzeki
Narwa i stacja Żabinka, weszły w
kontakt z oddziałami zwiadowczymi
niemieckiej armii, uniknąwszy
starcia. Po nawiązaniu kontaktu
do Wołkowyska i Kobrynia przybyli
oficerowie niemieckiego Sztabu
Naczelnego w celu spotkania się z
dowództwem zgrupowania RKKA
i wymiany informacją o miejscu
znajdowania się jednostek obydwu
armii.»
22 września do Wołkowyska z
Mińska przybył pierwszy transport
sztabu Białoruskiego Frontu.
S ztab 10. armii przeniósł się dalej
na zachód – do Białegostoku. Z operatywnego
doniesienia nr 14 sztabu
armii:
«25 września o 12.00 pierwszy
transport sztabu armii, a o
12.30 drugi transport, wyjechały z
Wołkowyska do Białegostoku.»
Sztab Białoruskiego Frontu w
Wołkowysku znajdował się do 30
września.
Białoruskim Frontem, który
«wyzwalał» Zachodnią Białoruś,
dowodził dowódca armii 2 rangi
Michaił Kowalow. Po tym jak zajęto
Wołkowysk rozlokował się na postój
w okolicach wsi Janysze, znajdującej
się obok białostockiej szosy, 5 km
na zachód od miasta. Opowiada
mieszkaniec wsi Janysze Wiktor Piwowarczyk,
1922r. urodzenia:
«Wtedy, we wrześniu 1939r.,
dookoła Janyszy rozmieściły się różne
służby Armii Czerwonej. Przenośna
piekarnia w ogromnym namiocie
wypiekała chleb, który zabierały
podjeżdżające samochody. Obok
rozmieściła się jednostka medyczna,
z której na postój w naszym domu
zakwaterowano pięć kobiet. Wieczorem
pod dom podjechało auto z
jakimś ważnym dowódcą. Spytałem
kierowcę któż to do nas zawitał, na
co odpowiedział: «Wkrótce sam się
dowiesz!» Do domu wnieśli łóżko
polowe dowódcy, a wkrótce się
okazało, że u nas się zatrzymał sam
dowodzący frontem Kowalow. Pobył
on tu mniej więcej tydzień i zjawiał
się tylko wieczorami, na nocleg. Wtedy
nasz dom ochraniali wartownicy
z karabinami. Czasami dowódca
armii rozmawiał z moim ojcem,
wypytywał o to, jak nasza rodzina
podczas pierwszej wojny światowej
była na uchodźstwie w Rosji, i o życiu
za Polski. Pewnego razu przyniesiono
mu kupon materiału, kupionego
u Żyda w Wołkowysku. Okazało się,
że była to zwykła lecz dobrej jakości
baja, której prawdopodobnie «wyzwoliciele»
w swoich sklepach nie
mieli. My cały dzień spędzaliśmy w
polu, a w tym czasie w naszym domu
rządziły się lekarki. Ponieważ nie
umiały, ale zbyt często korzystały z
piecyka, on popękał, za co maja macocha
była bardzo zła na nie.»
Pół roku później, kiedy zaczęła
się wojna z Finlandią, Kowalowa
skierowali dowodzić 15. armią.
Wedrzeć się do pozbawionej sił i nie
stawiającej oporu Sowietom Polski
jemu się udało, a kiedy przed nim
znalazł się silniejszy przeciwnik,
tu z Kowalowem głupio wyszło,
wydało się, że walczyć on nie potrafi.
Dowódcę armii, który zawiódł
zaufanie, Stalin skierował dowodzić
Zabajkalskim Okręgiem Wojskowym,
gdzie na głębokich tyłach
Kowalow przesiedział całą wojnę z
Niemcami.
Co do miejscowej ludności, to
szybko się przekonała o prawdziwym
obliczu «wyzwolicieli» i o tym,
co to «władza radziecka».
Ni k o ł aj Bychowcew
(a u t o r p o s z u k u j e w y d a w c y z a i n t e r e s o­
wa n e g o o p u b l i k o wa n i em m o n o g r a f i i o h i s t o r i i
Wo ł k o w y s k a )
M a g a z y n 61