Na uchodźstwie nr 1-2 (13-14) [ s t y c z e ń - l u t y 2 0 0 ... - Kresy24.pl

Póki trwało śledztwo, czas mijał
i było już za późno na wyjazd…
Rodzeństwo ojca miało szczęście,
osiedlili się w okolicach Gdańska.
A my pozostaliśmy. Zmuszono nas
wstąpić do kołchozu, zaczęliśmy
skromne życie.
Kupiliśmy marną
chałupkę na dwa
okienka z bardzo
dymiącym piecem
i rozpoczęliśmy
budowę nowego
domu. Ale zdarzyło
się nieszczęście
– tragicznie zginął
ojciec, mama straciła
zdrowie. Mnie oraz
moje siostry zabrano
do Wasiliszkowskiego
Domu
Dziecka w rejonie
s z c z u c z y ń s k i m .
Byliśmy tam przez
rok czasu, a później
zabrano mnie do
szkoły-internatu w Li dzie, a moje
siostry - do Różanki.
Co się z panem działo po
ukończeniu szkoły?
– Pojechałem na Ukrainę do
swojej ciotki. Chciałem dostać się
do Zawodowej Szkoły Artystycznej,
lecz przyjechałem zbyt późno,
było już po egzaminach. Przez rok
pracowałem w dużych Zakładach
Metalurgi cz nych w Nikopolu obw.
dniepropiet rowskiego. Później
powróciłem do rodzinnych stron,
do swojej mamy. Pracowałem w
rodzinnej wsi w świetlicy. Zdałem
na studia zaoczne do Grodzieńskiej
Zawodowej Szkoły Artystycznej,
ponieważ na studia dzienne nie było
mnie stać i musiałem pracować, żeby
jakoś utrzymać się. Miałem wówczas
19 lat. Rozpocząłem pracę w Pałacu
Kultury Chemików. Później zaproponowano
mi studia w Wyższej
Szkole Związków Zawodowych w
dziedzinie kultury. Byłem bardzo
szczęśliwy, ponieważ miałem tam
wysokie stypendium w ekwiwalencie
miesięcznej wypłaty. Ale również
i tam musiałem pracować, żeby
jakoś pomóc swoim siostrom, które
Wówczas, a
były to lata 80.,
wiele jeździłem
po różnych
miejscowościach,
zwiedzałem
zamknięte
kościoły,
szukałem
informacji i
robiłem zdjęcia
studiowały. Pracowałem jako stróż
w różnych miejscach nad brzegiem
Newy.
Czy polubił pan Leningrad?
– Lata spędzone w tym
przepięknym mieście kultury i nauki
były bardzo
owocne
dla mnie. Co
tydzień miałem
okazję być m.in.
w Ermitażu,
Muzeum Rosyjskim,
Pałacu
Z i m o w y m .
Wiele czasu
s p ę d z a ł e m
w Muzeum
Etnograficznym
zbierając
materiał do pracy
magisterskiej,
tematem której
był kult słońca
u narodów
słowiańskich.
Poziom edukacji był bardzo
wysoki, miałem, zajęcia z historii
kina, teatru, baletu, muzyki.
Letnie wakacje spędzałem na
Grodzieńszczyźnie. Wówczas, a
były to lata 80., wiele jeździłem
po różnych miejscowościach,
zwiedzałem zamknięte kościoły,
szukałem informacji i robiłem
zdjęcia. Pokazywałem później swoim
kolegom nasze piękne zabytki
historyczne – kościoły, pałace, zamki,
które były w bardzo opłakanym
stanie. Nieraz zastanawiałem się,
dlaczego są w takim a nie innym
stanie. Pracując w leningradzkich archiwach
i bibliotekach muzealnych
zrozumiałem, że wszystko zostało
skonfiskowane szlachcie podczas
zaborów i po powstaniach. Było
to wówczas dla mnie odkryciem, a
jednocześnie wielkim bólem…
Można jednak mówić o genius
loci Grodna, o jego magiczności
skoro pan powrócił…
– Na studiach poznałem swoją
małżonkę, która pochodzi z Rosji.
Musieliśmy po ukończeniu studiów
wybrać – czy jechać do Grodna,
czy do rodzinnych stron żony, do
Kostromy. Zaproponowano nam
również pozostanie w Leningradzie.
Walentyna dostała skierowanie
do aspirantury, natomiast ja – do
Muzeum Etnograficznego. Oprócz
tego miałem propozycję zostania
szefem ochrony pozaresortowej,
ponieważ jeszcze w trakcie studiów
ukończyłem przy szko le partyjnej
katedrę wojskową. Jednak obydwoje
mieliśmy dolegliwości zdrowotne
z powodu uwarunkowań
klimatycznych – 90 proc. wilgoci.
Powróciliśmy do Grodna. Żona
pracowała jako kierownik «Klubu
Studenta» w Instytucie Medycznym,
a ja wróciłem do Pałacu Kultury
Chemików. Byłem również związany
Na jarmarku
M a g a z y n 63