Na uchodźstwie nr 1-2 (13-14) [ s t y c z e Š- l u t y 2 0 0 ... - Kresy24.pl
Na uchodźstwie nr 1-2 (13-14) [ s t y c z e Š- l u t y 2 0 0 ... - Kresy24.pl
Na uchodźstwie nr 1-2 (13-14) [ s t y c z e Š- l u t y 2 0 0 ... - Kresy24.pl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Zaznaczę, że nie można oddzielać<br />
twórczość ludową białoruską od polskiej,<br />
to jest jedna twórczość regionalna.<br />
Ludzie zamieszkujący jeden region<br />
wymieniają się nawzajem. Np.<br />
gdy kobieta wychodziła za mąż z<br />
jednej wsi do drugiej, przynosiła w<br />
posagu swoje wyroby. A tamci starali<br />
się coś zapożyczyć, np. pewne<br />
elementy stroju ludowego.<br />
A jakie wyroby sztuki ludowej są<br />
podziwiane w Polsce?<br />
– Przede wszystkich naszych rodaków<br />
ciekawią wyroby ze słomy, które<br />
oczywiście są w Polsce, ale tam takich<br />
przeróżnych sposobów wyplatania<br />
koszyków, kwiatów, dzwoneczków,<br />
aniołków, ozdób choinkowych<br />
nie spotkasz. <strong>Na</strong>wet nasze palmy<br />
grodzieńskie wyróżniają się. Jeżeli<br />
popatrzeć na nie z punktu widzenia<br />
etnografa, to wileńskie są okrągłe,<br />
bardzo duże, natomiast grodzieńskie<br />
– płaskie, z trzech gałązek wierzby,<br />
jałowca, upiększone kwiatuszkami<br />
z nitek bawełnianych czy bibułek,<br />
inaczej mówiąc mają własną twarz.<br />
<strong>Na</strong>sze palmy różnią się też od palemek<br />
prawosławnych.<br />
Czy próbował pan wyrazić siebie<br />
w jakimś innym gatunku?<br />
– Próbowałem malować, ale nie<br />
potrafię siebie wyrazić. Ze względu<br />
na swój temperament i charakter nie<br />
mogę przez dłuższy czas siedzieć nad<br />
pracą. Np. wycinankę robię w ciągu<br />
godziny, rozkładam i widzę rezultat.<br />
A malowanie jest pracochłonne,<br />
to nie dla mnie. Twórczość daje mi<br />
możliwość zrealizowania siebie.<br />
Co jest dla pana najważniejsze?<br />
– Przede wszystkim zachowanie<br />
i upamiętnienie naszych zabytków<br />
kultury ludowej. Wiem, że za parę<br />
lat to wszystko pójdzie w niepamięć.<br />
Niestety, starsi ludzi odchodzą do<br />
innego świata, a młodzież rzadko zajmuje<br />
się twórczością ludową – tkactwem,<br />
garncarstwem, kowalstwem,<br />
rzeźbiarstwem. Kiedyś masowo<br />
wyrabiano te rzeczy dla codziennego<br />
użytku. <strong>Na</strong>tomiast teraz współczesna<br />
twórczość ludowa, którą nazywam<br />
kiczem nie nosi już tych walorów.<br />
Ona jakiś czas istnieje i ginie. Taki<br />
kicz można często spotkać na jarmarkach.<br />
Niestety, niektórzy twórcy<br />
ludowi nie interesują się tradycjami, a<br />
wytwarzają swoje pomysły. Np. robi<br />
się wiele wyrobów z krysztalików,<br />
a kiedyś te krysztaliki używano tylko<br />
w hafcie, na ornatach księży, na<br />
chorągwiach kościelnych i w strojach<br />
ludowych.<br />
Czy mógłby pan opowiedzieć o<br />
ostatnim pańskim projekcie?<br />
– <strong>Na</strong> jednym ze spotkań<br />
oddziału miejskiego w Grodnie<br />
zaproponowałem raz na miesiąc<br />
robić spotkania ze sztuką ludową.<br />
Zazwyczaj na nasze spotkania<br />
przychodzą ludzie w starszym<br />
wieku, którzy często są zagubieni,<br />
czują się nikomu niepotrzebni. A<br />
więc wpadłem na pomysł, aby zająć<br />
ich twórczością. Ilekroć obserwuję<br />
swoich twórców zauważam, jak oni<br />
się cieszą, gdy coś zrobią swoimi<br />
rękoma, wezmą udział w wystawie<br />
czy jarmarku, podzielą się z innymi<br />
ludźmi swoimi doświadczeniami,<br />
krótko mówiąc żyją ciekawie i to<br />
podtrzymuje ich na duchu. I w tym<br />
widzę sens swojej pracy społecznej,<br />
żeby pomóc właśnie takim ludziom.<br />
Chciałbym zaproponować na<br />
tych spotkaniach robienie kwiatuszków<br />
z bibułek, które w latach<br />
70. były bardzo popularne, nawet<br />
władze radzieckie wykorzystały te<br />
umiejętności do robienia dekoracji<br />
na demonstracje, pająków ze słomki<br />
i różnych innych ciekawych wyrobów.<br />
A pisanki? Przecież kiedyś w<br />
Sopoćkiniach malowano tak piękne<br />
pisanki, których nie było na całej<br />
Białorusi. Trzeba odrodzić technikę<br />
tych pisanek, żeby ta tradycja nie<br />
zaginęła.<br />
Parę słów na zakończenie…<br />
– Moim mottem są słowa z Ewangelii<br />
św. Łukasza: «Proście, a będzie<br />
wam dane. Szukajcie, a znajdziecie.<br />
Kołaczcie, a otworzą wam». Właśnie<br />
te słowa powinny być najważniejsze<br />
w życiu każdego człowieka. Jak ktoś<br />
ma jakieś pomysły czy propozycje,<br />
zapraszam! Drzwi naszego towarzystwa<br />
są otwarte dla każdego z was!<br />
Dziękuję za rozmowę.<br />
Mam jeszcze jedno marzenie<br />
– chciałbym stworzyć muzeum<br />
twórczości ludowej<br />
Ro z m aw i a ł a<br />
In e s s TODRYK<br />
M a g a z y n 67
Change language