Widoczne w powiększeniu we wstawce na rys. 9a oscylacjeo małej amplitudzie na pikach zerowego rzędu (pendelloesssungfringes) ujawniają się tylko w bardzo jednorodnychstrukturach. Kolejną wielkością, którą można określić z dyfraktogramujest naprężenie całej supersieci:a) b)(∆a/a) ┴ = (sinω GaSb /sinω SL ) - 1gdzie ω SL jest położeniem piku supersieci zerowego rzędu,natomiast ω GaSb jest położeniem piku pochodzącego od podłoża.Na rys. 9b widoczne jest 6 pików pochodzących od różnychsupersieci. Znajdują się one na dyfraktogramie po prawejstronie od piku pochodzącego od podłoża. Oznacza to,że supersieci te poddane są naprężeniu rozciągającemu odwartości bezwzględnej 0,02...0,11%.Jak już wspominano, niezwykle istotnym zagadnieniemw technologii SL II rodzaju o krótkim okresie jest problem obszarówmiędzypowierzchni. W rozpatrywanym przypadkupary materiałów InAs/GaSb możliwe jest wystąpienie dwóchtypów międzypowierzchni Ga-As lub In-Sb. Ponieważ każdyz typów wprowadza przeciwne naprężenia, sekwencja zamykaniai otwierania przesłon komórek ma istotne znaczenie dlacałkowitego naprężenia supersieci. Typ i jakość międzypowierzchnimoże być precyzyjnie monitorowana przy użyciuspektroskopii Ramana [13]. W widmach Ramana z wiązaniamiInSb i GaAs związane są charakterystyczne mody, zapomocą których różne typy międzypowierzchni mogą byćidentyfikowane (rys. 10).a)Rys. 10. Widmo ramanowskie SL InAs/GaSb wykonane w różnychtemperaturach [13]Fig. 10. Raman spectra of InAs/GaSb superlattices at different temperatures[13]Typy międzypowierzchni mogą być także badane przyużyciu HR XRD. Do tego konieczne jest jednak stosowaniestruktur o specjalnej sekwencji międzypowierzchni w SL.Detektory na bazie supersiecize związków InAs/GaInSbDetektory średniej podczerwieni wykonywane są z supersieciInAs/Ga(In)Sb o krótkim okresie. W celu zobrazowania skalitrudności występujących przy wykonaniu przyrządów z SL IIna rys. 11 przedstawiono przykładowy schemat struktury testowej,stosowanej we Fraunhofer-Institut fuer AngewandteFestkoerperphysik [14].Struktura detektora została wykrystalizowana na niedomieszkowanejwarstwie buforowej Al 0.5 Ga 0.5 As 0.04 Sb 0.96 , dopasowanejsieciowo do podłoża GaSb. Warstwę kontaktowątypu p stanowi GaSb:Be o koncentracji 3...5•10 18 cm -3 . Supersiećskłada się ze 190. okresów 9. monowarstw (ML) InAs/10 ML GaSb. Struktura jest zakończona cienką warstwąInAs:Si pełniącą rolę kontaktu typu n. Rolę obszaru typu pb)Rys. 9. Dyfraktogram supersieci InAs/GaInSb na podłożu GaSb dlakierunku (004) [11]Fig. 9. (004) X-ray diffraction pattern of GaInSb on GaSb [11]Rys. 11. Schemat struktury detektora podczerwieni z supersiecią9 ML InAs/10 ML GaSb typu pin [14]Fig. 11. Cross-section of 9 ML InAs/10 ML GaSb superlattice infrareddetector pin structure [14]56 ELEKTRONIKA 5/<strong>2009</strong>
pełni 90. okresów supersieci, w których warstwy GaSb są domieszkowaneBe. Następnych 40 okresów SL jest niedomieszkowanych.Poprzedzają one 60 okresów supersiecistanowiących obszar typu n, w którym InAs jest domieszkowanySi. W strukturze tej naprężenie ściskające wywołaneniedopasowaniem InAs i GaSb jest kompensowane przez wykonaniemiędzypowierzchni typu In-Sb.Ze względu na bardzo dużą liczbę zmiennych parametrów(grubość warstw, skład, orientacja krystalograficzna, typ międzypowierzchniitp.) pierwszą czynnością przy projektowaniustruktury SL II jest modelowanie teoretyczne. Najczęściej stosowanąmetodą obliczania struktury pasmowej jest formalizmprzybliżenia obwiedni funkcji EPA (Envelope-Function Approximation).Metoda ta została zmodyfikowana przez Szmulowiczai innych, w celu uwzględnienia także efektów związanychz międzypowierzchniami [15,16]. Przez właściwe modelowanieparametrów struktury możliwe jest nie tylko dopasowanieprzerwy energetycznej supersieci, ale także zmodyfikowaniecałej struktury energetycznej pod kątem optymalizacji absorpcjioptycznej, redukcji rekombinacji Augera i prądów tunelowych[17,18]. Masy efektywne w strukturze supersieciInAs/Ga(In)Sb nie są zależne bezpośrednio od przerwy energetycznej.W porównaniu do masy efektywnej elektronuw HgCdTe, masa efektywna w supersieci jest dużo większa,co prowadzi do redukcji wkładu tunelowania do prądu upływu.Także dzięki dużej wartości masy efektywnej zwiększa się wartośćłącznej gęstości stanów, co kompensuje mniejszą wartośćoptycznego elementu przejść optycznych w supersieci.Z powodu bardzo dużej liczby stopni swobody przy projektowaniustruktur, należy uwzględnić orientację podłoża, grubośći ilość poszczególnych warstw, ich skład chemiczny, typmiędzypowierzchni, naprężenia w supersieci oraz całkowiteniedopasowanie struktury. Konieczne jest także rozważenieproblemów technologicznych wynikających z metody wzrostu,polegających na realistycznej ocenie poziomu technologii: minimalnejgrubości warstw i koncentracji zanieczyszczeń, dyfuzjidomieszek, rozciągłości obszarów międzyfazowych.Pewnym ograniczeniem w technologii fotodiodz InAs/Ga(In)Sb, a szczególnie matryc detektorów, są podłoża.Problemem jest duża absorpcja GaSb w podczerwieni. Abyuzyskać dobrą transmisję promieniowania, wymaganą przyoświetlaniu fotodiod od dołu, podłoża muszą być pocieniane.Kluczowym elementem mającym olbrzymi wpływ naparametry pojedynczych przyrządów i matryc detektorów jestpasywacja powierzchni. W konstrukcji typu mesa ścianyboczne detektorów wykonanych przy użyciu SL IIInAs/Ga(In)Sb, podobnie jak w przypadku detektorówHgCdTe, są źródłem upływności elektrycznej przyrządów.W wielu pracach wykazano, że nanoszenie na powierzchnięwarstw dielektrycznych typu SiN X nie jest skuteczne.Natomiast bardzo dobre rezultaty uzyskano w NorthwesternUniversity nanosząc SiO 2 techniką plazmową [19,20].Najskuteczniejszą metodą wydaje się być jednak nanoszeniemetodą epitaksji warstwy AlGaAsSb [21]. Związek ten jestizolatorem dopasowanym sieciowo do podłoża GaSb(rys. 12). Jest on nanoszony w dodatkowym procesie pouprzednim zdefiniowaniu struktury typu mesa. Technologia tajest stosowana obecnie we Fraunhofer-Institut fuerAngewandte Festkoerperphysik. Ten sam związek jestwykorzystywany jako wysokorezystywna warstwa buforowawytwarzana na podłożu.Alternatywnym rozwiązaniem jest krystalizacja struktur SLz InAs/Ga(In)Sb na niedopasowanym sieciowo podłożu, np.z InAs. Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku lokalizacjadyslokacji niedopasowania poza aktywnym obszaremdetektora. Bardzo istotnym argumentem za zastosowaniemtych podłoży jest możliwość wykorzystania immersjioptycznej. Umożliwi to radykalny wzrost wykrywalnościi szybkości działania przyrządów. W immersji optycznejwykorzystuje się zmniejszenie rzeczywistego polapowierzchni przyrządu przy zachowaniu “optycznego” polapowierzchni, co pozwala na ograniczenie obszaru generacjitermicznej nośników i wynikającego z tego szumu, a takżezmniejszenie pojemności elektrycznej złącza. Aktywnyelement detektora o polu powierzchni A e jest “widziany” przezsoczewkę immersyjną jako większy o polu powierzchni“optycznej” A o . Stosunek tych powierzchni zależy odwspółczynnika załamania materiału soczewki n i wynosi n 2 dlasoczewki półsferycznej i n 4 dla hiperpółsferycznej.Konsekwencją jest wzrost czułości napięciowej (czynnikiodpowiednio n 2 i n 4 ), wykrywalności znormalizowanej(czynniki odpowiednio n i n 2 ). Równocześnie następujeobniżenie pojemności elektrycznej C i polepszenie stałejczasowej RC, a także zmniejszenie mocy zasilaniaw fotodiodach (czynniki odpowiednio n 2 i n 4 ).W przypadku soczewki hiperpółsferycznej z InAs, zewzględu na dużą wartość współczynnika załamania n ≈ 3,45,poprawa czułości napięciowej detektora w stosunku dokonwencjonalnego detektora bez immersji optycznej wynosiok. 140 razy.Rys. 12. Nanoszenie warstwy AlGaAsSb na strukturę mesa detektora InAs/GaInSb SL II [11,21]Fig. 12. Evaporation of AlGaAsSb on InAs/GaInSb SL II mesa structure [11,21]ELEKTRONIKA 5/<strong>2009</strong> 57
- Page 5 and 6:
konstrukcje technologie zastosowani
- Page 9 and 10: Streszczenia artykułów • Summar
- Page 12 and 13: Wyznaczanie strat propagacjiw obsza
- Page 14 and 15: gdzie: R 0 - jest podwójnym wspó
- Page 16 and 17: Rys. 8. Porównanie obliczeń teore
- Page 18 and 19: Rys. 1. Schemat strukturalny system
- Page 20 and 21: - tematyka morska będąca punktem
- Page 22 and 23: • System dalekosiężnej identyfi
- Page 24: wdrożenia Planu implementacji stra
- Page 27 and 28: Rys. 2. Zakresy długości fal w ob
- Page 29 and 30: dycyjne lasery bazują na przejści
- Page 31 and 32: PodsumowanieRys. 6. Podział koszt
- Page 33 and 34: Występowanie zjawiska kaskady elek
- Page 35 and 36: czerwieni (0,785; 0,85 oraz 1,55 µ
- Page 37 and 38: Rys. 10. Zasada działania pierwsze
- Page 39 and 40: Ze względu na większą masę efek
- Page 41 and 42: Konstrukcje przyrządówNajwiększy
- Page 43 and 44: efektywnej nośników, co zmniejsza
- Page 45 and 46: [58] R. Bates, S. A. Lynch, D. J. P
- Page 47 and 48: W ramach projektu zbadano wpływ do
- Page 49 and 50: konania izolacji elektrycznej zasto
- Page 51 and 52: Technologia MOCVD materiałów zawi
- Page 53 and 54: kowo niska ruchliwość wynika z za
- Page 55 and 56: W Europie, prace głównie prowadzo
- Page 57: a)b)Rys. 7. Zależność koncentrac
- Page 61 and 62: persieci są większe niż w HgCdTe
- Page 63 and 64: [14] Brown G.J.: Type-II InAs/GaInS
- Page 65 and 66: Rys. 2. Przykład heterostruktury f
- Page 67 and 68: a)b)Rys. 7. Spektralne charakteryst
- Page 69 and 70: [4] Piotrowski J.: Hg1-xCdxTe Infra
- Page 71 and 72: w ten sposób było dyskwalifikowan
- Page 73 and 74: Rys. 7. Zależność nierówności
- Page 75 and 76: Metoda funkcji Greena w modelowaniu
- Page 77 and 78: zującej dz = a. Przy ustalonych E
- Page 79 and 80: Na rysunku 5b. pokazano gęstość
- Page 81 and 82: obszar z nią związany. Zatem gdy
- Page 83 and 84: Rys. 9. Widma PR (czarne krzywe u d
- Page 85 and 86: [4] Misiewicz J., Sęk G., Kudrawie
- Page 87 and 88: a)Rys. 1. Schemat układu pomiarowe
- Page 89 and 90: Znaczącym krokiem w kierunku wykor
- Page 91 and 92: ie przejść równej 64 wynosi 16 m
- Page 93 and 94: W tabeli 1. zebrano kilka dostępny
- Page 95 and 96: oddali się od wyrzutni na odległo
- Page 97 and 98: spektralnego 0,6...1,1 µm (lasery
- Page 99 and 100: TypProducentPaństwoPole widzenia:w
- Page 101 and 102: Konfiguracja opracowanego systemuPo
- Page 103 and 104: Rys. 8. Wykres fluktuacji amplitudy
- Page 105 and 106: Aktywna antena radiolokacyjna na pa
- Page 107 and 108: W każdym z torów jest włączony:
- Page 109 and 110:
ardzo niskiego poziomu listków boc
- Page 111 and 112:
Tab. 1. Rodzaje laserów na szkle i
- Page 113 and 114:
Fluorescencja jest jednym z rodzaj
- Page 115 and 116:
Większa szerokość linii emisyjne
- Page 117 and 118:
0,3...1,6. Im mniejsza jest wartoś
- Page 119:
Zjawisko ogniskowania fototermiczne