Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ìîíãîëûí òóõàé ãàðãàñàí òóíõàãèéí çàðèì ÷óõàë íóóö ñàíàà Áýýæèí äýõ<br />
Îðîñûí ýë÷èí ñàéä Êðóïåíñêèé, Õÿòàäûí Ãàäààä ÿàìíû ñàéä Ñóí Áàî-öè<br />
íàðûí 1913 îíû 10-ð ñàðûí 23-íû ºäºð ñîëèëöñîí íîò áè÷èãò òóñãàãääàã àæýý.<br />
Ýäãýýð ñîëèëöñîõ íîòûí íýãä¿ãýýð ç¿éëä “Ãàäààä Ìîíãîëûí ãàçàð äýâñãýð<br />
áîë Õÿòàäûí ãàçàð äýâñãýðèéí õýñýã ìºí ãýæ Îðîñ çºâøººðºí õ¿ëýýíý” 78<br />
ãýæýý. Õÿòàäûí Çàñãèéí ãàçàð, Ìîíãîëòîé õîëáîãäñîí óëñ òºð, ãàçàð íóòãèéí<br />
á¿õ àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý, Îðîñûí çàñãèéí ãàçàðòàé òîõèðîëöîæ áàéõ,<br />
ìºí õýðýã ç¿éëä “Ãàäààä Ìîíãîëûí çàñàã çàõèðãàà” îðîëöîæ áàéõ òóõàé óã<br />
íîòûí ãóðàâäóãààð ç¿éëä çààæýý.<br />
̺í íýãýí òýìäýãëýëòýé òàë íü èðýýä¿éä Ìîíãîëûí òóõàé ãóðâàí<br />
ýòãýýäèéí õýëýëöýýð õèéõ ñàíàà óã íîò áè÷èãò òîäîðõîéëîãäæýý.<br />
Ìîíãîëûí òàëààð Îðîñ-Õÿòàäûí òóíõàã õèéãýýä ñîëèëèöñîí íîòóóäûí<br />
òóõàé Õ¿ðýýí äýõ Îðîñûí åðºíõèé êîíñóë À.Ìèëëåð 1913 îíû 11-ð ñàðûí<br />
2-íä Ìîíãîëûí çàñãèéí ãàçàðò ìýäýãäæýý. Îðîñ êîíñóë õýðõýí ÿìàð ó÷ðààñ<br />
Áýýæèíãèéí òóíõàãò Ìîíãîëûí òóñãààð òîãòíîëûã á¿ðýí òºãñ õ¿ëýýãýýã¿é áà<br />
ªâºð Ìîíãîëûã îðõèãäóóëñàí çýðãèéã òàéëáàðëàí òàíèóëàõûã îðîëäñîí àâ÷,<br />
Õ¿ðýýíèé ýðõ áàðèã÷äàä òààøààãäñàíã¿é.<br />
Ìîíãîë ñàéäóóä Ìîíãîëûí àñóóäëààð ñ¿¿ëä ÿâàãäàõ ãóðâàí ýòãýýäèéí<br />
õýëýëöýýðò îðîëöîõ áîëñîí òóõàé ç¿éëä ãàãöõ¿¿ ñýòãýë òààëàìæòàé<br />
õàíäñàíààñ áèø, òóíõãèéã á¿õýëä íü õ¿éòíýýð õ¿ëýýí àâ÷ ýñýðã¿¿öñýí àæýý.<br />
Èéìýýñ ÷ Îðîñ êîíñóë, Îðîñ-Õÿòàäûí õýëýëöýýðèéí ä¿íã Ãàäààä ÿàìíû<br />
ñàéä Õàíääîðæèä òàíèëöóóëñàí òóõàéãàà Ïåòåðáóðãò íóóö çàõèäëààð õîéø<br />
ìýäýãäýõäýý “ìèíèé ýíý òàíèëöóóëãà Õàíä ÷èí âàíä òóéëûí òààëàìæã¿é<br />
ñýòãýãäýë òºð¿¿ëëýý. Ìîíãîëûí Ãàäààä ÿàìíû ñàéä èíãýæ ñýòãýë ýâäýðñýí<br />
áàéõûã áè àíõ óäàà ¿çýâ” ãýæ áè÷èæ áàéæýý. Ìàðãààø íü 11-ð ñàðûí 3-íä<br />
Õàíääîðæ, Áýýæèíãèéí òóíõãèéí òóõàé Ìèëëýðòýé ÿðèëöàõäàà, Õÿòàäûí<br />
õýìæýýò ýçýðõëýë ¸ñ òºäèé øèíæ ÷àíàðòàé ÷ àòóãàé, õÿòàäóóäàä ìàíàé<br />
Ìîíãîëûã äàõèí ººðèéí ìóæ áîëãîí õàâèðãàõ í¿õ ñ¿â ãàðãàæ ºãºõ òóë, ìàíàé<br />
çàñãèéí ãàçàð õýðõýâ÷ ¿ë çºâøººðíº ãýäãýý àëáàí ¸ñîîð õýëæýý. 79<br />
Øàøèí òºðèéã õîñëîí áàðüñàí Áîãä õààíò Ìîíãîë Óëñûí ýðõ áàðèã÷èä<br />
Õààíò Îðîñ, Õÿòàä õî¸ð íèéëæ ìîíãîë÷óóäààñ íóóöààð Ìîíãîëûí òóõàé<br />
áàéãóóëñàí òóíõàãèéã èéíõ¿¿ ýðñ òýñ ýñýðã¿¿öæýý. ̺í 1913 îíû 11-ð ñàðûí<br />
4-íä Ìîíãîëûí çàñãèéí ãàçàð Èõ Õ¿ðýýí äýõ Õààíò Îðîñûí êîíñóëûí ãàçàðò<br />
Îðîñ-Õÿòàäûí òóíõãèéí òàëààð ýñýðã¿¿öëèéí íîò áè÷èã ÿâóóëñíû äîòîð òóñ<br />
õî¸ð çàñãèéí ãàçà𠺺ð õîîðîíäîî “øèéäâýðëýæ” Ìîíãîëûã Õÿòàäûí õýìæýýò<br />
ýçýðõëýëèéí äîð îðóóëàõ ãýñýí îðîëäëîãûã Ìîíãîëûí Çàñãèéí ãàçàð îãòõîí<br />
÷ õ¿ëýýæ àâàõã¿éã äàõèí ìýäýãäñýí áèëýý.<br />
¯çòýë, Õ¿ðýýíèé ýðõ áàðèã÷èä ººðñäèéí ñýäýæ áàéãóóëñàí Áîãä õààíò<br />
òºðèéí õýðãýýñ óõðàõûã ÿàõèí õ¿ñýõ áèëýý. Áîãä õààíò Ìîíãîë óëñ õýäèé<br />
78<br />
̺í òýíä.<br />
79<br />
Êðàñíûé àðõèâ, 1929, ¹6/37, 22-ð òàë.<br />
62
Change language