You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ ÕÝÑÝÃ: ÍÎÌ, ÒÎÂÕÈÌÎË<br />
ÀÐÄÛÍ ÀÐÄ×ÈËÀËÛÍ Äª×ÈÍ ÆÈËÈÉÍ ÀËÄÀÐÒ ÇÀÌ<br />
ÀÐÄÛÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ÒªËªª ÒÝÌÖÝË<br />
1964 îíû 11-ð ñàðûí 26-íû ºäºð Á¿ãä Haéðàìäàõ Ìîíãîë Àðä Óëñûí äº÷èí<br />
æèëèéí îé áîëíî. 40 æèëèéí ºìíº Òºâ Àçèéí ýõ ãàçàð äýýð Á¿ãä Íàéðàìäàõ<br />
Àðä Óëñ ìýíäýëñýí ÿâäàë áîë Àãóó èõ Îêòÿáðèéí ñîöèàëèñò õóâüñãàëûí øóóä<br />
íºëººãººð 1921 îíä Ìîíãîë Àðäûí Õóâüñãàë ÿëñíû ¿ð ä¿í áàéâ.<br />
1921 îíû Ìîíãîë àðäûí õóâüñãàëûí ãîë çîðèëò íü çàñãèéí ýðõèéã áàéëäàí<br />
àâàõ ÿâäàë áàéëàà.<br />
Çàñãèéí ýðõèéí àñóóäëûã õóâüñãàëò á¿ëãýì òîäîðõîé òàâüæ, àðäûí íàìûí<br />
õºòºëáºð áàðèìò áè÷ã¿¿äýä õóðö òîä òîìú¸îëñíûã ãàäààäûí áóëààí ýçëýã÷èä,<br />
äîòîîäûí õàðãèñ õ¿÷èíòýé ÿâóóëñàí àðä ò¿ìíèé õóâüñãàëò òýìöýë àìæèëòòàé<br />
øèéäâýðëýñýí áèëýý.<br />
Çàñãèéí ýðõèéã áàéëäàí àâàõ òóõàé 1920 îíû 6-ð ñàðä áîëñîí õóâüñãàëò<br />
á¿ëãýì¿¿äèéí íýãäñýí õóðëààð áàòàëñàí àíõíû óäèðäàìæ áè÷èã áîëîõ<br />
“Òàíãàðàãò” ýí ò¿ð¿¿í òóñãàëàà îëñîí þì.<br />
“Òàíãàðãèéí” 1-ð ç¿éëä áè÷ñýí íü: “...äîòîîä çàñãèéã ¿íýí ñýòãýëýýð<br />
ñàéæðóóëàí çàñàìæèëæ ÿäóó äîîä àðä ò¿ìíèé òóñûã òóéëààð áîäîõ áà ººðèéí<br />
äîòîîä ýðõèéã ºíº ¿¿ðä ñàõèæ, äàðëàõ, äàðëàãäàõ çîâëîíã¿é àæ òºðºõèéã<br />
÷óõàë áîëãîíî” ãýæýý. 217<br />
Õóâüñãàëò á¿ëãýì öààøäàà õýä õýäýí áàðèìò áè÷èãò àðä ò¿ìýí çàñãèéí<br />
ýðõèéã áàéëäàí àâàõ çîðèëòûã òàéëáàðëàí òîäîðõîéëñîí áàéíà.<br />
Õóâüñãàëò á¿ëãýìèéí àðä ò¿ìíèéã óðèàëàí áè÷ñýí àíõíû íýã òóíõàãò: “...<br />
óãñààã äàãàæ õîøóóíû çàñàã çàëãàìæëóóëàõûã íýã ìºñºí óñòãàæ, îäîîãèéí<br />
ýðäýì óõààíã¿é çàñãèéã õàëæ, äýëõèé äàõèíû îëîí ãàäààä óëñûí àäèëààð<br />
ñîíãîæ áàéãóóëàõ çàñãèéã ÿâóóëæ, ...çàñàã öààçûã çàëðóóëàí òîõèíóóëàõûã...<br />
îëîí àðäàä ìýäýãäýí çàðëàâ” ãýæýý. 218<br />
Õóâüñãàëò á¿ëãýìèéí òºëººëºã÷èä Ǻâëºëò óëñûí óäèðäàã÷äàä áè÷ñýí<br />
çàõèäàëäàà: “... íýãýíò áóñäûí ãàðààñ ãàð÷, ººðèéí äîòîîä ýðõèéã îëîõûí<br />
ñàöóó ãàäààäûí ýëäýâ ¸ñ áà ÿëàíãóÿà àðäûí ýðõ òóñûã ¿éëäýõ ¸ñ ñóðòëûã<br />
íèéòëýõ àðãà çàìûã õèð ÷àäàõ ÷èíýýãýýð ÿâóóëæ, áààõàí çàñðàõ òºëºâèéã îëæ<br />
ìýäýë íýýãäýõ áàéäëûã ¿çìýãö íýã, õî¸ð æèëèéí äîòîð äàõèí õóâüñàæ öººí<br />
ýðõòíèéã óñòãàí ýâäýíý” ãýæýý. 219<br />
217<br />
Õ.×îéáàëñàí, Ìîíãîëûí õóâüñãàëûí ò¿¿õ. 1930 îí, Óëààíáààòàð õîò, õóóä 37.<br />
218<br />
Ìîíãîë àðäûí õóâüñãàëò íàìûí ò¿¿õèéí çàðèì ÷óõàë áàðèìòóóä (1920-1924), Óëñûí õýâëýë, 1946<br />
îí, Óëààíáààòàð õîò, 67-ð òàëä.<br />
219<br />
Õ.×îéáàëñàí, Ìîíãîëûí õóâüñãàëûí ò¿¿õ. Óëñûí õýâëýë. 1950 îí, Óëààíáààòàð õîò, 45-46-ð òàë.<br />
146
Change language