You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
óíãåðíèéõíèéõýí, ìºí ãàäààäûí êàïèòàëûí ¿ëäýãäýë óñòàæ àðèëààã¿é, ñ¿ì<br />
õèéä îëîí ò¿ìýíä èõ íºëººòýé áàéñàí, ýäãýýð á¿õýí íü õóâüñãàëò àðãà õýìæýý<br />
ÿâóóëàõàä ñ¿ðõèé òîòãîð áîëæ áàéëàà. Ãýâ÷ Àðäûí íàìààð óäèðäóóëñàí<br />
Àðäûí çàñãèéí ãàçàð öàã ¿åèéí áýðõøýýëèéã äàâàí òóóëæ, õóâüñãàëûí<br />
òóëãàðñàí ÷óõàë çîðèëòóóäûã àëõàì àëõìààð öºõðºëòã¿é øèéäâýðëýñýýð<br />
áàéëàà. Õóó÷èí ò¿øìýäèéã àøèãëàõûí çýðýãöýýãýýð Àðäûí çàñãèéí ãàçàð íü<br />
òýäãýýðèéí õàðãèñ õýñãèéã óëñûí çàñàã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ çàéëóóëæ,<br />
õóøóó çàñãèéí òóøààëä ñîíãóóëü íýâòð¿¿ëæ, îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààíû<br />
áàéãóóëëàãûí àæèëëàãààíä òàâèõ õÿíàëòûã óëàì õ¿÷òýé áîëãîëîî. Èíãýõäýý<br />
çàñàã çàëãàìæëàõ ¿åä áóþó íî¸ä àðäûí çàñãèéí ýñðýã äàéñàãíàñàí ¿éë<br />
àæèëëàãàà ÿâóóëáàë èéì àðãà õýìæýý àâ÷ áàéæýý.<br />
Àðäûí çàñãèéí ãàçàð Ìàíæèéí òºð, àâòîíîìèò, õÿòàäûí öýðãèéí ýðõòýí,<br />
Óíãåðíèé ¿åä ìîíãîëûí íºëººòýé ôåîäàëóóäàä øàãíàñàí çàðèì çýðýã<br />
õýðãýìèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí áàéíà. Ýíý àðãà õýìæýý íü ìºí Áîãä õààí,<br />
ò¿¿íèé õàòàí õî¸ðûã õ¿ðòýë õàìàð÷ýý. Àðäûí íàìûí áîäëîîð òóñ îðíû<br />
òºðèéí ýðõ õóâüñãàëò ò¿ð çàñãèéí ãàçàð øèëæñýíèéã àðäûí òºëººëºã÷äèéí èõ<br />
õóðëààð àëáàí ¸îop õ¿÷èí òºãºëäºð áîëãîõ ¸ñòîé áàéëàà. Íàì, àðä ò¿ìíèéã<br />
ºðãºí òºëººëñºí èõ õóðàë õóðàëäóóëàõûí ºìíº àðäûí òºëººëºã÷äèéí çºâëºõ<br />
áàéãóóëëàãà áàéãóóëàõ íü ÷óõàë ãýæ ¿çæýý. Èíãýýä Àðäûí çàñãèéí ãàçàð<br />
1921 îíû 9ð ñàðûí 5-íä Õ¿ðýýíä àéìàã, øàâü òóñ á¿ðýýñ òàâ òàâàí àðä, íýã<br />
íýã òàéæ, ìºí öýðýã, íàìûí ÒÕ, ýâëýëèéí ÒÕ-íû òºëººëºã÷人ñ á¿ðýëäñýí<br />
áàéíãûí çºâëºõ áàéãóóëëàãà áîëîõ “Óëñûí Ò¿ð Áàãà Õóðëûã” áàéãóóëàõ<br />
øèéäâýð ãàðãàæýý. Èéíõ¿¿, Ò¿ð õóðëûí á¿ðýëäýõ¿¿íèé 92 õóâü íü àðäûí<br />
òºëººëºã÷èä áàéëàà. ªðãºí îëîí àðä ò¿ìíèé ýðõ àøãèéã èëýðõèéëñýí Óëñûí<br />
Ò¿ð Áàãà Õóðàë íü àðä îëíûã Òºðèéã æîëîîäîõ õýðýãò òàòàí îðóóëàõàä èõ<br />
¿¿ðýã ã¿éöýòãýí, óëñûã óäèðäàõ áîëîâñîí õ¿÷íèéã òºð¿¿ëýõýä òóñ ¿ç¿¿ëæ,<br />
Óëñûí Èõ Õóðëûã çàðëàí õóðàëäóóëàõ ÷óõàë áýëòãýë áîëæýý.<br />
̺í òýð÷ëýí ôåîäàëûí àíãèéã ýðõ ìýäýë, ø¿¿õèéí òàëààð õÿçãààðëàñàí<br />
áàéíà. Ýäãýýð õóóëü ¸ñíû àðãà õýìæýýíèé àíãèéí, àðäûí àðä÷èëñàí ÷àíàð<br />
íü ôåîäàëûí àíãèéí ø¿¿õ õóóëèéí òàëààð ýäëýõ îíöãîé ýðõèéã óñòãààä,<br />
õóâüñãàëûí äàéñíûã íèëýýä ÷àíãà øèéòãýäýã áîëæ, áàéöààí øèéòãýõ äóíäàä<br />
çóóíû ¿åèéí õýëáýðèéã õàëàí, øèéòãýëèéí ýíýðýíã¿é õýëáýð òîãòîîæ,<br />
õºäºëìºðººð õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ çàð÷èì íýâòð¿¿ëñýíä îðøèíî. Ôåîäàëûí àíãèéã<br />
õÿçãààðëàñàí àðãà õýìæýý íü ôåîäàëûí àíãèéí òýìöëèéã õóðöàòãàñàí áèëýý.<br />
Ýíý òýìöýë íü èõ îëîí ÿíç õýëáýðòýé áàéëàà. Èéì áàéäàë íü õýìæýýò ýðõýò<br />
õààí, Àðäûí çàñãèéí ãàçàð õî¸ðûí ¿¿ðãèéã íýí äàðóé õàòóó õóóëèéí õ¿÷èí<br />
òºãºëäºð áîëãîõûã øààðäæýý. 11-ð ñàðûí 1-íä Àðäûí çàñãèéí ãàçàð á¿õ ñàéä<br />
íàð, òýäãýýðèéí îðëîã÷èä, Ñàéä íàðûí çºâëºëèéí àæèëòàí íàð, Àðäûí íàìûí<br />
ÒÕ-íû ãèø¿¿ä, Çàëóó÷óóäûí ýâëýëèéí ÒÕ-íû ãèø¿¿ä îðîëöñîí õóðàë äýýð<br />
“Òàíãàðãèéí ãýðýý” õýìýýõ íýðòýé ò¿¿õ ñóäàðò îðñîí, Áîãä õààíû ýðõèéã<br />
õÿçãààðëàñàí áàðèìã áè÷ãèéã áàòëàæýý. Ýíýõ¿¿ íýí ÷óõàë ¿íäñýí õóóëèéí<br />
áàðèìò áè÷ãèéí á¿õ ãîë ç¿éë íü óëñ òºðèéí á¿õ ¿éë õýðýãò Àðäûí çàñãèéí<br />
152
Change language