You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
×èí óëñûí áàíêíû Óëèàñòàé äàõü õýëòýñò òºëºõ õ¿¿òýé áàéòóãàé, õ¿¿ã¿é<br />
ºð 5400 ëàíã 1912 îíä áàéòóãàé, àðâàí æèëèéí äîòîð ÷ òºëæ ÷àäàõã¿é ó÷ðàà<br />
øóóä èëòãýæýý. Áóñàä õîøóó ìºí èéìýðõ¿¿ õ¿íä áàéäàëòàé áàéñàí áèëýý.<br />
¯¿íýýñ ¿çýõýä Ìîíãîëûí òóñãààð òîãòíîëîîñ ºìíº Ìàíæèéí ñàí áà<br />
Õÿòàäûí õºðºíãºòºíä òàâüñàí íèéò õîøóóíû 11 000 000 ëàíãèéí ºð õ¿÷èíã¿é<br />
áîëîí óñòãàãäàõ íü áàéòóãàé. õàðèí óëàì õ¿¿ ¿ðæèí íýìýãäýõ òºëºâòýé<br />
áîëñîí íü òîäîðõîé àæýý.<br />
Ìîíãîë îðîí òóñãààð òîãòíîëîî òóíõàãëàõ ¿åýð ä¿ðâýí çàéëñàí õÿòàäûí<br />
13000 øàõàì õóäàëäàà÷èí áà ìºí㺠õ¿¿ëýã÷èä Õàëõàä áóöàæ èðæýý.<br />
Ôåîäàëûí Ìîíãîë óëñ áàéãóóëàãäñàíû äàðàà “Ìîíãîëîð”-ûí àëòíû<br />
óóðõàé õýâýýð àæèëëàæ áàéñàí áà Áîãä ãýãýýíèé çàñãèéí ãàçàð õóâü àâàõ<br />
áîëñíûã ºìíº ºã¿¿ëñýí áèëýý. Òóñ óóðõàé 1914 îíä 18 ï¿¿ àëò ãàðãàñàí íü<br />
óðüäàõü 1913 îíä 38 ï¿¿ã ìàëòñàíòàé æèøâýë ñ¿ðõèé õîðîãäæýý. 178 XIX çóóíû<br />
ýöñýýñ ýõëýí “Ìîíãîëîð” ãýäýã íèéãýìëýã 18 æèë àæèëëàõäàà 10471000<br />
ìåêñèê äîëëàðûí ¿íý á¿õèé 606 ï¿¿ àëò ìàëòæýý. 179<br />
Áîãä õààíò Ìîíãîë óëñûí ¿åä “Ìîíãîëîð” íèéãýìëýãèéí ìàëòàæ îëñîí<br />
á¿õ àëòûã Àìñòåðäàì, Ïàðèñ ðóó 纺í àâàà÷ñàí õýâýýð áàéæýý.<br />
“Ìîíãîëîð”-ûí àëòíû óóðõàéä õÿòàä, îðîñ, ìîíãîë îëîí òîîíû àæèë÷èä<br />
àæèëëàæ áàéâ. “Ìîíãîëîð”-ûí çºâõºí íýã ñàëáàð Èõ Õàðààòûí àëòíû óóðõàéä<br />
1912 îíû äóíäóóð îðîñ, õÿòàä á¿ãä 800 øàõàì õ¿í ¿éëäâýð õèéæ áàéãàà áà<br />
ýä¿ãýý äàõèí ¿éëäâýðèéí õóàç õ¿í 700-ãààäûã íýìýí àâàõààð çýõýæ áàéíà ãýæ<br />
òóñ óóðõàéí ìîíãîë ò¿øìýë Ãîíãîð Ñàíãèéí ÿàìíàà ìýäýýëæ áàéæýý 180 . Åð íü<br />
Áîãä õààíò Ìîíãîë óëñûí ¿åä “Ìîíãîëîð”-ûí õàðüÿà àëòíû 22 óóðõàéãààñ<br />
àæèëòàé áàéñàí 15 óóðõàéä 2500 ãàðóé õÿòàä, 250 øàõàì îðîñ àæèë÷èä<br />
õºäºëìºðëºæ áàéæýý. Ìîíãîë àæèë÷äûí òîî äºíãºæ 70 îð÷èìä õ¿ð÷ áèëýý. 181<br />
“Ìîíãîëîð”-ûí àëòíû óóðõàéí ýçýä àëòíû àøèã îðëîãîîð ñýòãýë ¿ë õàíàí,<br />
áàñ àæ àõóéí ººð ñàëáàðò àøèã íýýõèéã ýðìýëçýæ áàéæýý. Æèøýý íü, 1916<br />
îíû 10-ð ñàðä Ìîíãîëûí Ãàäààä ÿàìíû óìàðä õýëòýñò “Ìîíãîëîð”-ûí àëòíû<br />
óóðõàéí õýðãèéã åðºíõèéëºí øèéòãýõ ò¿øìýë áàðîí Ôèòèíãîôààñ ìýä¿¿ëñýí<br />
áè÷èãò ¿çâýë, “Õàðàà ãîëûí ýðýã äýýð õî¸ð äåñÿòèí ãàçàð õýìæýýëýí îëãîæ,<br />
õÿòàä áà áóñàä òàðèà÷íû òàðèàã òýýðýìäýõ óñíû õàëóóí óóðûí õ¿÷ýýð õºäëºõ<br />
òýýðýì íýãèéã áàðèõûã çºâøººðºõ àæààìóó” ãýæýý. Öààø íü áè÷èõäýý,<br />
“Ìèíèé áàéãóóëñàí òýýðìèéí îð÷èí òîéðîíä íýãýí çóóí ìîäíû äîòîð áóñàä<br />
ÿìàðâàà õ¿í òýýðýì òàâèõ ýðõèéã îëãîæ ¿ë áîëíî...” 182 ãýæ Ôèòèíãîô õ¿ñæýý.<br />
Ò¿¿íä Ãàäààä ÿàì çºâøººðñºí õàðèó ºãºõ人, áóñäàä òýýðýì òàâèóëàõã¿é<br />
áàéõ ãîðüòãèéã 20-30 ìîäíîîñ õýòð¿¿ëýõã¿é áîëãîí òîãòîîæýý.<br />
178<br />
Îò÷åòû àãåíòîâ ìèíèñòåðñòâà òîðãîâëè è ïðîìûøëåííîñòè çà ãðàíèöåé çà 1914 ã. Ïåòðîãðàä, 1917<br />
ã. 55-ð òàë.<br />
179<br />
Èçâåñòèÿ Óëàí-Áàòîðà, 22 ÿíâàðÿ 1927 ã.<br />
180<br />
Óëñûí àðõèâ, 1-11 -143.<br />
181<br />
×ýíü Öçóí-öçî Ãàäààä ìîíãîëûí îéðõè ¿åèéí ò¿¿õ, II äýâò.<br />
182<br />
Óëñûí àðõèâ, 2-13-7.<br />
124
Change language