Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
áèå áèåäýý çºâøººð÷ýý. ªºðººð õýëáýë, Õààíò Îðîñ óëñûí “íºëººíèé õ¿ðýýíä”<br />
Õàëõ Ìîíãîëîîñ ãàäíà, ªâºð Ìîíãîëûí áàðóóí õýñýã áàñ áàãòàí îðæýý.<br />
Àð, ªâºð Ìîíãîëûã òàñ÷èí õóâààñàí 1907, 1910 îíû íóóö õýëýëöýýð¿¿äèéã<br />
óëàì ëàâøðóóëñàí 1912 îíû îðîñ-ÿïîíû øèíý íóóö ãýðýý áîë Ìîíãîëûí ãàçàð<br />
øîðîîã áóëààí ýçëýõýä ÷èãëýãäñýí èìïåðèàëèñò çîðèëãî àãóóëñàí áºãººä<br />
Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé ¿íäñýíèé ýðõ ÷ºëºº, òóñãààð òîãòíîëûí õºäºë㺺íèé<br />
ýñðýã õàíäñàí áàðèìò áè÷èã ìºí.<br />
Â.È.Ëåíèí Õààíò Îðîñûí êîëîíè÷ëîëûí õàðãèñ áîäëîãûã íýã áóñ óäàà<br />
õóðöààð ø¿¿ìæëýí, ò¿¿íèé ìºí ÷àíàðûã èë÷ëýí õàðóóëæ Ìîíãîë áà áóñàä<br />
áàãà áóóðàé îðíóóäûí ¿íäýñíèé ýðõ ÷ºëºº, òóñãààð òîãòíîëûã òóóøòàé<br />
õàìãààëæ áàéæýý. 1912 îíû ýõýýð áè÷ñýí ÎÀÑÄÍ-ûí á¿õ Îðîñûí “Ïðàãèéí”<br />
VI áàãà õóðàë” ãýäý㠺㿿ëýëä òýìäýãëýõäýý, îð÷èí ¿åèéí êàïèòàëèñò<br />
óëñóóäòàé äýëõèé äàÿàð ºðñºëäºí ÷àäàõã¿é áîëæ Åâðîïîä óëàì á¿ð õîéøîî<br />
øàõàãäñààð áàéñàí õààíò çàñàã íü õàðãèñ ÿçãóóðòàí òàéæ íàð áà ºñºæ ÿâàà<br />
¿éëäâýðèéí õºðºíãºòí¿¿äòýé㺺 ýâñýí èë¿¿ ñî¸ë÷ ìóæóóäûí (Ôèíëÿíäè,<br />
Ïîëüø, Áàðóóí õîéäîõ çàõûí) ýñðýã á¿ä¿¿ëýã “¿íäñýðõýã” áîäëîãî ÿâóóëàõûí<br />
õàìò ìºí “Àçèä (Ïåðñ, Ìîíãîëä) ýðõ ÷ºëººíèé òºëºº õóâüñãàëò òýìöýë<br />
õèéæ ÿâàà àðä ò¿ìíèéã êîëîíè÷ëîí áóëààí ýçëýõ çàìàà𠺺ðèéí õîâäîã<br />
øóíàõàé àøèã ñîíèðõëîî õàíãàõûã îðîëäîæ áàéíà” 44 ãýæýý. Õààíò Îðîñ óëñûí<br />
íýãýí àäèëààð òýð ¿åä èìïåðèàëèñò ßïîí ìºí ë Ìîíãîëä ø¿ëñ ñàâèðóóëàí<br />
øóíàõàéð÷ Àçèä õàðãèñ öàãäààãèéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ áàéñàí áèëýý.<br />
Èéíõ¿¿ Õààíò Îðîñ óëñ, ßïîíòîé íóóö õýëýëöýýð õèéæ Ìîíãîëä ÿâóóëàõ<br />
áîäëîãîî áàòàòãàæ àâààä ýíý òàëààð øèéäâýðòýé àëõàì õèéæ ýõýëæýý.<br />
Äóíäàä Èðãýí óëñûí Çàñãèéí ãàçàð Ìîíãîëûí òóõàé àñóóäàëä Îðîñûã<br />
îðîëöóóëàõã¿é, ãàíöààð øèéäíý ãýñýí øóãàìàà ÿãøòàë áàðèìòëàí îãò<br />
õºäëºõã¿é áàéñàí ó÷èð, Îðîñûí çàñãèéí ãàçàð Áýýæèíòýé ýíý ÷èãëýëýýð<br />
õýëýëöýýð õèéõèéã çîãñîîæ, ººð òàëààñ òóñ àñóóäàëä õàíäàí ººðèéí çîðèëãîî<br />
áèåë¿¿ëýõ õýðýãòýé áîëæýý.<br />
¯¿íä þóíû ºìíº 1881 îíû Ñàíêò-Ïåòåðáóðãèéí ãýðýýíèé õóãàöààã ñóíãàõ<br />
òàëààð àðãà õýìæýý àâ÷ýý. 45 Õààíò çàñãààñ Õÿòàäûí Ãàäààä ÿàìàíä 1912 îíû<br />
8-ð ñàðä òóëãàí øààðäàõ íîò áè÷èã ºãºõ人 ìàíàé òàëààñ íîäíèí æèëèéí<br />
ýöñýýð 1881 îíû Ñàíêò-Ïåòåðáóðãèéí ãýðýýíèé õóãàöààã ñóíãàõ òóõàé àëáàí<br />
¸ñíû ñàíàë òàâüñàíä îäîî õ¿ðòýë Õÿòàäûí òàë õàðèó ºãººã¿é áàéãàà òóë ýë<br />
ãýðýýã äàõèí 10 æèëèéí õóãàöààíä áóþó 1921 îí õ¿ðòýë õ¿÷èíòýé ãýæ ¿çíý<br />
ãýæýý. Õàðèí Îðîñ Õÿòàäûí õèë äàãóó öààø íààø 50 ìîäíû çóðâàñò ãààëüã¿é<br />
õóäàëäàà õèéõ ýðõèéã 1913 îíû 1-ð ñàðààñ Îðîñ òàëä õ¿÷èíã¿é áîëãîõûã<br />
ìýäýãäýõèéí õàìò, Õÿòàäûí òàë ìºí èéì àðãà õýìæýý àâ÷ áîëîõ þì ãýæýý.<br />
Ñ¿¿ëèéí ¿å õ¿ðòýë Ìîíãîë îðîí ×èí óëñûí õàðüÿàíä áàéñàí áîëîõîîð<br />
ãýðýýíèé ýíý ç¿éëä íýã àäèë õîëáîãäîæ áèëýý.<br />
44<br />
Â.È.Ëåíèí, ñî÷., ò. 17, èçä. 4. 407-ð òàë.<br />
45<br />
Ý.Ä.Ãðèìì... ºìíº èø òàòñàí, 181-ð òàë.<br />
39
Change language