You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ò¿¿í÷ëýí, Áîãä ãýãýýíèé Çàñãèéí ãàçàð “ñàíõ¿¿ãèéí ç¿éëä º÷¿¿õýí òóñ íýìýð<br />
áîëãîõ” çîðèëãîîð îðëîãûí ººð ýõ áóëàã õàéæ, ãàçàð ò¿ðýýñëýí òàðèàëàõ,<br />
õàãàëàõ, ºâñ õàäàõ, ìàë áèë÷ýýðëýõ, îðîí áàéøèí áàéãóóëàõ çýðãèéí ä¿ðýì<br />
õýìæýý áîëîâñðóóëàí íèéòýýð äàãàæ øèéòã¿¿ëýí ÿâóóëæýý.<br />
Äýýð ºã¿¿ëñýí ýäèéí çàñãèéí òàëûí çàðèì íýã äýâøèëòýò àðãà õýìæýý<br />
àâàõàä Ìîíãîëûí íèéãìèéí òýðã¿¿íèé õ¿÷í¿¿ä, þóíû ºìíº øèíýýð ºñºí<br />
òºðæ áóé õóäàëäàà÷èä, øèíý ¿çýë øèíãýñýí çàðèì íýã òîì ôåîäàë, ÿëàíãóÿà<br />
íèëýýä îëîí òîîíû äóíä áà áàãà ò¿øìýäèéí íºëºº áàãàã¿é áºãººä, òýä çàðèì<br />
òàëààð òóõàéí ¿åèéí íèéãìèéí øààðäëàãûã èëýðõèéëæ áàéñàí þì.<br />
Ìîíãîë îðîí óëñ òºðèéí òóñãààð òîãòíîë îëñîí ò¿¿õýí ¿éë ÿâäàë<br />
ôñîäàëûí íèéãìèéã êàïèòàëèñò ¸ñîî𠺺ð÷ëºõèéã ýðìýëçñýí ýë äýâøèëòýò<br />
õ¿÷í¿¿äèéã çîðèãæóóëñàí íü ìàðãààíã¿é.<br />
Ìîíãîëûí òóëãàð òºð ñýðãýí áàéãóóëàãäñàí ÿâäàë óëñ òºð. ýäèéí çàñàã,<br />
ñî¸ë, åð íü àìüäðàëûí á¿õ ñàëàà ìº÷èðò øèíý àìüñãàë òºð¿¿ëæýý.<br />
Ìîíãîëûí íèéãìèéí äîòîð ãàðñàí øèíý àìüñãàë òóñ îðíû òºðèéí<br />
áàéãóóëàëòàä áàñ òóñãàãäæýý. 1914 îíû 2-ð ñàðä “óëñ òºðèéí àëèâàà õ¿íä<br />
õýðãèéã á¿ãäýýð íèéëæ ø¿¿ìæëýí õýëýëöýæ îëíû áîäëîãûã íèéë¿¿ëýõ<br />
õóðëûã” íýýí øèéòãýõ çîðèëãîîð Óëñûí õóðàë áàéãóóëàãäàâ. 161 Äýýä õóðàëä<br />
îëîí ÿàìíû òýðã¿¿í, ýðõýëæ çºâëºõ äýä ñàéä, æè÷ Íèéñëýë Õ¿ðýýíä á¿õèé<br />
çàñàã, çàñàã áóñ îëîí õàí, âàí, áýéë, áýéñ, ã¿í íàð, Èõ øàâü, Õºëºí-áóéð,<br />
Äàðèãàíãà, Öàõàðûí çýðýã ãàçðóóäûí á¿ãäèéí äàðãà íàð, äîðä õóðàëä îëîí<br />
ÿàìíû äýñ ò¿øìýë, ýõ çîõèîã÷ ò¿øìýë, Íèéñëýë Õ¿ðýýíèé Ýðäýíý øàíçóäáûí<br />
ÿàì, äºðâºí àéìãèéí æàíæèí, ñóóðèí æàñààäààñ íýæýýä ò¿øìýë òóñ òóñ<br />
îðîëöîõ àæýý. Æè÷ îëîí ÿàìíû äýñ ò¿øìýë, ýõ çîõèîã÷ ò¿øìýäèéí äîòðîîñ.<br />
çàñàã áà çàñàã áóñ âàí, áýéë, áýéñ, ã¿íã¿¿ä áàéâàë, äîðä õóðàëä õóðàëäàõã¿é,<br />
äýýä õóðàëä îðíî.<br />
Ìîíãîë óëñûí çîõèîí áàéãóóëàëòàä ººð÷ëºëò ãàð÷ “Óëñûí õóðàë” õýìýýõ<br />
ãàçàð äýýä äîðä õî¸ð òàíõèìòýéãýýð áàéãóóëàãäñàí ÿâäàë ñàíàìñàðã¿é<br />
¿çýãäýë áèø, ºðíº, äîðíîäûí îëîí ãàäààä îðíû ïàðëàìåíò ¿¿ññýíòýé òºñòýé<br />
õýðýã.<br />
Õàðèí ïàðëàìåíò áà óëñûí õóðëûí ¿¿ññýí ¿íäýñ íýã þì Åâðîï äàõèíä<br />
ôåîäàëûí õàðèëöàà ìºõºõ òèéø õýëáèéñýí ¿åä ïàðëàìåíò áèé áîëñîí íü<br />
óëàì ºñºí ÿâàà êàïèòàëèñò õ¿÷í¿¿äèéí ò¿ðýëòèéí ¿ð ä¿í ìºí. Ïàðëàìåíò<br />
õýäèéãýýð ñîíãóóëèéí ñèñòåìèéí ¿íäñýí äýýð õºðºíãºòíèé ýðõ àøãèéã<br />
õàìãààëàõ ¸ñòîé áàéãóóëëàãà áîëîõ õàíäëàãàòàé ãàð÷ èðäýã áîëîâ÷, àíõàíäàà<br />
ôåîäàëûí íºëºº ¿ëýìæ áàéäàã áèëýý. Ãàãöõ¿¿ óäòàë ÿâóóëàõ òýìöëèéí ä¿íä<br />
êàïèòàëèñò ýòãýýä¿¿ä çîíõèëîõ áàéð ñóóðèéã ñàÿ îëæ àâíà. Òýð÷ëýí Ìîíãîë<br />
îðîíä áàéãóóëàãäñàí Óëñûí õóðàë ñîíãóóëèéí áóñ ÿçãóóð óãñààíû çàð÷ìûã<br />
ò¿øèæ, òàñëàõ ýðõã¿é, çºâõºí çºâëºõ ýðõòýé áàéãóóëëàãà áàéñàí àòóãàé ÷ òóñ<br />
îðíû ýäèéí çàñàãò òºðæ áàéñàí õºðºíãºòíèé ýëåìåíò¿¿ä õèéãýýä äýâøèëòýò<br />
161<br />
Óëñûí àðõèâ, 1-23-277.<br />
112
Change language