Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Önce bildirsel eşanlamlılığı açıklama, sonra da <strong>1.</strong> bölümde olduğu<br />
gibi çözümselliği ondan türetme çabası belki de yanlış bir yaklaşımdır.<br />
Bunun yerine çözümselliği, bildirsel eşanlamlılığa baş vurmadan,<br />
başka bir yoldan açıklamaya çalışabilirdik. Daha sonra da, eğer<br />
istersek, bildirsel eşanlamlılığı çözümsellikten, kuşkusuz yeterince<br />
doyurucu biçimde, türetebilirdik. ‘Bekâr’ ve ‘evlenmemiş kimse’nin<br />
bildirsel eşanlamlılığının (3) ün çözümselliği olarak açıklanabileceğini<br />
görmüştük. Aynı açıklama her tekgörev yüklemler çifti için doğal<br />
olarak geçerlidir, ve bu, açık bir biçimde çok-görev yüklemlerine de<br />
genişletilebilir. Tekil terimlerin, aralarına ‘ = ‘ koyarak oluşturulan<br />
özdeşlik bildirimi çözümsel olduğu zaman bildirsel eşanlamlı oldukları<br />
söylenebilir. Bildirimlerin de, doğruca, karşılıklı koşulları (bunların<br />
‘eğer ve ancak’ ile birleştirilmesiyle ortaya çıkan sonuç) çözümsel<br />
olduğu zaman bildirsel eşanlamlı oldukları söylenebilir. ( 3 ) Eğer<br />
bütün kategorileri bir tek düzenleme içinde birleştirmek istersek, bu<br />
kesimde daha önce baş vurduğumuz ‘sözcük” kavramını yeniden önvarsaymak<br />
pahasına, herhangi iki dilsel biçimi, her iki biçim de salva<br />
(artık veritate değil, fakat) analyticitate [çözümselliği koruyarak]<br />
birbirinin yerini tutabilir oldukları zaman bildirsel eşanlamlı<br />
olarak betimleyebiliriz. Gerçekte çokanlamlılık ve eşseslilikle ilgili kimi<br />
teknik zorluklar çıkabilir; ancak bunların üzerinde durmayalım,<br />
çünkü konunun yeterince dışına çıktık. Şimdi de eşanlamlılık sorununa<br />
sırtımızı dönüp yeniden çözümselliğe yönelelim.<br />
4. Anlambilim Kuralları<br />
Çözümsellik başlangıçta, en doğal biçimiyle, anlamlar alanı içinde<br />
tanımlanabilir gibi görünüyordu. İnceliklere girdikçe, anlamlara<br />
baş vurma yerini eşanlamlılığa ya da tanıma başvurmaya bıraktı.<br />
Fakat tanım bir bataklığa gömüldü, ve eşanlamlılığın en iyi biçimde,<br />
önceden çözümselliğin kendisine baş vurma yoluyla anlaşılabileceği<br />
ortaya çıktı. Böylece yeniden çözümsellik sorununa dönmüş olduk.<br />
‘Her yeşil şey yer kaplar’ bildiriminin çözümsel olup olmadığını<br />
bilmiyorum. Benim bu örnek üzerindeki kararsızlığım gerçekten ‘yeşil’,<br />
‘yer kaplar’ ve ‘anlam’ın eksik anlaşılmış, eksik kavranmış, olduğunu<br />
mu açığa vurur? Sanmıyorum. Güçlük ‘yeşil’ ve ‘yer kaplar’-<br />
dan değil ‘çözümsel’den geliyor.<br />
Çok zaman, güçlük dilde çözümsel bildirimlerin bireşimsellerden<br />
ayırt edilmesindeki güçlüğün günlük dildeki bulanıklıktan ileri geldiği,<br />
belirtik “anlambilimsel kuralları” olan seçik bir yapay dilde ayırt<br />
etmenin daha belirgin olacağı anıştırılmıştır. Oysa, şimdi göstermeye<br />
çalışacağım gibi, burada bir karışıklık vardır.<br />
Bizim üzerinde durduğumuz çözümsellik kavramı bildirimlerle<br />
diller arasında anlamlı bir bağlantıdır: Bir S bildiriminin bir L dili<br />
için çözümsel olduğu söylendiği zaman, buradaki sorun bu bağlan-<br />
18
Change language