dosya 41

özet biyografi
Sibel Bozdoğan
Mimarlık Lisans ve Yüksek Lisans derecelerini ODTU Mimarlık Bölümünden almış (1976, 1979),
mimarlık tarihi doktorasını University of Pennsylvania’da tamamlamıştır (1984). Orta Doğu Teknik
Üniversitesi, Rensselaer Polytechnic Institute, Massachusetts Institute of Technology ve Harvard
University Graduate School of Design’da mimarlık tarihi ve teorisi dersleri vermiş (1986-
2017), Türkiye’de de Bilgi Üniversitesi Mimarlık Yüksek Lisans Programında ve iki yıl Bölüm
Başkanlığını da yürüttüğü Kadir Has Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde görev yapmıştır (2006-
2017). Halen Boston Üniversitesi, Sanat ve Mimarlık Tarihi Bölümünde ders vermektedir. Modern
mimarlık ve planlamanın ulus-ötesi, kültürler-arası ve karşılaştırmalı tarih yazımına önemli
katkılar yapan üç kitap ve çok sayıda makale yayınlamış, Türkçeye de çevrilen Modernism and
Nation Building: Turkish Architectural Culture in the Early Republic kitabı (2001), Amerikan
Mimarlık Tarihçileri Cemiyetinin “Alice Davis Hitchcock” ödülüne ve Türkiye Çalışmaları Birliğinin
Köprülü Kitap Ödülüne layık görülmüştür. 40 yıla yayılan akademik çalışmaları, Mimarlar
Odası tarafından 16. Ulusal Mimarlık Ödülleri çerçevesinde “Mimarlığa Katkı” ödülü ile taltif
edilmiştir (2018).
Camdan ev, ‘ev’ midir?
Yapının taşıyıcı duvarların kısıtlamalarından kurtulması, iç mekân – dış mekân ayrımının ortadan
kalkması, şeffaflığın başlı başına bir değer olarak mimarlıkta adeta devrim yapması ile
özdeşleşen “cam ev” iki dünya savaşı arasında tahayyül edilmeye başlanmış, ancak en kanonik
örneklerini 1950’lerde, cam üretimindeki teknolojik gelişmelere paralel olarak vermiştir. Modern
mimarlığın adeta “arzu nesnesi” olan cam ev, aynı zamanda modernite kavramının en
temel çelişkilerini içinde barındırır: Bir yanda iç mekan ile dış dünyayı görsel olarak devamlı
kılan, böylece daha önce aşina olmadığımız yeni bir özgürlük, açıklık, hafiflik hissi, diğer yanda
ise daha önce hiç deneyimlenmemiş bir korunmasızlık, çıplaklık, mahremiyet yitirmesi --tıpkı
modernitenin bireyler üzerindeki hem özgürleştirici hem de huzursuzlaştırıcı ve yabancılaştırıcı
etkisi gibi. Bu kısa deneme yazısında, iyi bilinen örnekler üzerinden, hem bir “ev imgesi”, hem
de bir “evsizlik hali” olarak görebileceğimiz cam evin bu derin paradoksunu irdelemeye, hem
estetik bir obje, hem de felsefi bir önerme olarak 20. yüzyıl modern mimarlık kültürüne vurduğu
damgayı özetlemeye çalıştım.
abstract
Is glass house a ‘home’?
As an image and an idea, “glass house” has symbolized freedom from load bearing walls, continuity
between interior and exterior space and transparency as a new value capable of revolutionizing
architecture. Having captured the imagination of architects in the interwar period, its
canonic examples were built in the 1950s after major new developments in plate glass technology.
An “object of desire” for modern architecture, glass house also embodies the profound
contradictions of modernity: an entirely new sense of freedom, openness, transparency and
lightness and at the same time, a hitherto unknown experience of vulnerability, exposure and
loss of privacy –just like the simultaneously liberating and alienating effects of modernity. In this
short essay, through a few well-known examples, I have tried to unpack this deep paradox of
glass house as both a new kind of “home” and a condition of “homelessness” at the same time
and to address its impact, as both an aesthetic object and a philosophical proposition, on the
architectural culture of 20 th century.
ev
17