Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Şekil 2: Pau Pasajındaki yeni stüdyo<br />
Kaynak: enricmiralles.wikispaces.com<br />
daha geniş ışıklı bir dışarısı bulunan üç kademeli<br />
bir mekân hiyerarşisi: Masa, oda, stüdyo ve/veya<br />
dışarısı. Bir iç olarak masa, bir dış olarak oda ve nihayetinde<br />
dışarısı. Üç kademeli mekân hiyerarşisini<br />
çok kaba ve aceleci bir yakıştırmayla Freud’un<br />
id, ego, superego kurgusuna benzetebiliriz. Dürtülerin<br />
şekillendirdiği id ile toplumsal kuralların<br />
şekillendirdiği süperego arasında şekillenen ego<br />
kavramlarının şematik kurgusu üç kademeli bir<br />
benzer yapıyı çağrıştırıyor. Benzetmenin çalışan<br />
kısmı, birbirlerinden etkilenerek şekil alan farklı<br />
seviye veya ölçeklerdeki sistemlerin varlığı. Masanın<br />
bulunduğu oda, masayla ve dışarısıyla olan<br />
karşılıklı etkileşim tarafından tarif ediliyor. Oda bir<br />
tür iç dünya olan masanın formuyla dış dünyanın<br />
zorladıkları arasındaki sürtünmeli ilişkinin sonucu<br />
bir anlam kazanıyor. Masa mimarın zihninin<br />
arayüzü, oda mimarın toplumla ilişkilenme biçiminin.<br />
Benzetmenin çalışmayan kısmı, üç kademeli<br />
sistem karşılaştırmasında masa, oda, dışarısı<br />
üçlüsü ile id, ego, süperego üçlüsünde birbirlerine<br />
denk gelen kademelerin içeriklerinin aynı şekilde<br />
çalışmıyor oluşu. Masa id gibi bir temsil değil,<br />
oda da ego değil. Ancak, ilişkisel benzerlik devam<br />
ediyor; masa ve oda kendi varoluş düzlemlerine<br />
göre altta veya üstte kalan sistemler tarafından tarif<br />
ediliyorlar.<br />
Pau Pasajı’ndaki yeni stüdyo çok daha geniş (Şekil<br />
2). Giriş, mekânı ikiye bölüyor. Sokak cephesinde<br />
çalışanların yer aldığı geniş stüdyo hacimleri, arka<br />
cephede yine ışıklı bir terasa açılan masanın konumlandığı,<br />
başka bir çalışma masasının da yer aldığı<br />
oldukça geniş bir hacim. Sadece planlara bakarak<br />
Tagliabue’nin çalışma yerini tahmin etmek<br />
mümkün değil. Arka odadaki ikinci masa Miralles<br />
ve/veya Tagliabue tarafından kullanılıyor olabilir.<br />
Miralles 1993 yılında tasarladığı masada artık çalışmıyor,<br />
toplantı masası olarak kullanıyor ya da<br />
sadece barındırıyor olsa bile masa tüm detaylarıyla<br />
çizilmiş olarak mekânda bütün heybetiyle yerini<br />
almış. Eski ve yeni ofis arasında mekân genişlemesi<br />
dışındaki ikinci önemli fark mimar ile çalışanları<br />
arasındaki mesafenin artmış olması. Stüdyo elbette<br />
iki cepheli bitişik düzen apartman yerleşmesinin<br />
getirdiği mekânsal kısıtların da etkisiyle ortada<br />
yer alan giriş ile ön ve arka diye ikiye bölünmüş.<br />
Miralles’in hangi tarafta daha çok vakit geçirdiğini<br />
sadece plana bakarak bilemiyoruz; ama plan böyle<br />
bir ayrımı gösteriyor. Giderek daha büyük işler<br />
alan, aynı anda beşten fazla büyükçe proje yürüten<br />
mimarlık ofislerinin başına gelebilecek olağan<br />
bir durum belki. Avinyo Sokağındaki iş yoğunluğu<br />
ile artık İskoçya Parlamentosu’nu tasarlayabilecek<br />
büyüklükteki Pau Pasajı ofisinin iş yoğunluğu arasında<br />
önemli bir fark olsa gerek. İki ofisin değişen<br />
mekânsal kurgusunda aynı kalan, masanın dışa<br />
açılan bir odada yer alması. Miralles’in mimarlık<br />
pratiğinin alışageldiğimiz normalinin dışarısından<br />
çağırdığı formlar ve yapış şekilleriyle masanın dışarısı<br />
ile yakın bir ilişki içerisinde konumlanması<br />
arasında bir bağ olabilir mi? Yoksa bu dışa açılma<br />
arzusu, yoğun çalışan bir mimarın temiz havaya<br />
kolayca erişebilmesi gibi basit bir ilişkiden mi ibaret?<br />
Kesin olarak bilmek zor; ama Miralles’in planlarında<br />
kaybolmak zenginleştirici.<br />
Mercaders Evi’nin planını daha detaylı inceleyebilmek<br />
için fotoğraflardan yardım almak gerekli 9<br />
(Şekil 3). Aksi takdirde, Miralles’in konvansiyon<br />
dışı çizim tekniklerinden hangi mekânın mutfak,<br />
hangisinin yatak odası olduğunu algılayabilmek<br />
oldukça güç. Mekânı tanımayan birisi için, kimi<br />
zaman üst üste çizildiklerinden hangi çizginin<br />
plana, hangisinin görünüşe ait olduğunu ayırabilmek<br />
ayrıca bir zorluk oluşturuyor. Barcelona’nın<br />
merkezinde yer alan ev, bitişik nizam, arka avlulu,<br />
yani iki cepheli oldukça geniş bir ev. Hacimlerin<br />
genişlikleri zamanın ahşap teknolojisiyle çözülmüş<br />
döşeme açıklıkları tarafından tarif edilmiş olduğundan,<br />
kaldırılmış oda duvarları olabileceğini<br />
de hesaba katarak dar ve labirentimsi mekânlardan<br />
oluşan bir kurguya sahip. Sokak kotunda güneye<br />
20<br />
ev