Raddþjálfun einstaklinga með parkinsonsveiki: Mat á ... - Skemman
Raddþjálfun einstaklinga með parkinsonsveiki: Mat á ... - Skemman
Raddþjálfun einstaklinga með parkinsonsveiki: Mat á ... - Skemman
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
annsaka verði það betur og í stærri hópum <strong>á</strong>ður en hægt sé að mæla <strong>með</strong> því (Spielman, Ramig,<br />
Mahler, Halpern og Gavin, 2007).<br />
Hópþj<strong>á</strong>lfun er <strong>með</strong>ferðarform þar sem <strong>einstaklinga</strong>r <strong>með</strong> svipaðar hamlanir f<strong>á</strong> þj<strong>á</strong>lfun þar sem<br />
markmiðin eru þau sömu (Law o.fl., 2012). Höfundar LSVT ® hafa í greinum útilokað hópþj<strong>á</strong>lfun og ef<br />
þj<strong>á</strong>lfun er veitt í hópi m<strong>á</strong> ekki kalla hana LSVT ® . Rök þeirra eru að mikilvægt sé að einstaklingurinn<br />
leggi sig allan fram allan þj<strong>á</strong>lfunartímann og erfitt sé að n<strong>á</strong> því fram í hópþj<strong>á</strong>lfun. Þeir vísa þó ekki í<br />
neinar heimildir sem styðja þessa <strong>á</strong>lyktun þar sem þessi hópur hefur ekki gert rannsókn <strong>á</strong> hópþj<strong>á</strong>lfun<br />
<strong>með</strong> LSVT ® (Fox o.fl., 2006).<br />
Rannsóknir innan talmeinafræði hafa sýnt að hópþj<strong>á</strong>lfun fyrir ýmsar tal- og m<strong>á</strong>ltruflanir getur borið<br />
<strong>á</strong>rangur (Elman og Bernstein-Ellis, 1999; Law o.fl., 2012; Simberg, Sala, Tuomainen, Sellman og<br />
Rönnemaa, 2006). Ekki hafa verið gerðar margar rannsóknir <strong>á</strong> hópþj<strong>á</strong>lfun fyrir radd- og talvanda<br />
<strong>einstaklinga</strong> <strong>með</strong> <strong>parkinsonsveiki</strong>. de Angelis o.fl. (1997) rannsökuðu <strong>á</strong>hrif hópþj<strong>á</strong>lfunar sem veitt var<br />
fimm einstaklingum <strong>með</strong> <strong>parkinsonsveiki</strong>. Þj<strong>á</strong>lfunin fór fram <strong>á</strong> einum m<strong>á</strong>nuði og voru <strong>með</strong>ferðartímarnir<br />
13. Markmiðið <strong>með</strong> þj<strong>á</strong>lfuninni var að auka raddstyrk. Raddstyrkur jókst, þ<strong>á</strong>tttakendur sögðu að aðrir<br />
skildu sig betur eftir þj<strong>á</strong>lfunina og raddgæði þóttu betri. Höfundar töldu að hópþj<strong>á</strong>lfun hefði j<strong>á</strong>kvæð<br />
<strong>á</strong>hrif <strong>með</strong> því að ýta undir <strong>á</strong>hugahvöt og <strong>með</strong> því að gefa þ<strong>á</strong>tttakendum tækifæri til að deila reynslu<br />
sinni <strong>með</strong> öðrum.<br />
Searl o.fl. (2011) gerðu nýlega rannsókn <strong>á</strong> hópþj<strong>á</strong>lfun sem byggist <strong>á</strong> LSVT ® . Þ<strong>á</strong>tttakendur <strong>á</strong><br />
n<strong>á</strong>mskeiðinu voru 15 og þj<strong>á</strong>lfunin fór fram einu sinni í viku, 90 mínútur í senn, í <strong>á</strong>tta vikur. Eftir þj<strong>á</strong>lfun<br />
fylltu þ<strong>á</strong>tttakendur út spurningalista þar sem kom fram að 87% þeirra fannst rödd og tal hafa batnað,<br />
67% sögðu að aðrir hefðu tekið eftir j<strong>á</strong>kvæðum breytingum <strong>á</strong> rödd og tali og 60% sögðust þurfa að<br />
endurtaka sig sjaldnar. Það var marktækur munur <strong>á</strong> raddstyrk í lestri og sj<strong>á</strong>lfsprottnu tali en hann jókst<br />
að <strong>með</strong>altali um 6 dB í b<strong>á</strong>ðum verkefnum. Tímalengd langrar röddunar jókst, þ<strong>á</strong>tttakendur n<strong>á</strong>ðu hærri<br />
tónum og tíðnisviði raddar fyrir og eftir þj<strong>á</strong>lfun jókst. Sj<strong>á</strong>lfsmat þ<strong>á</strong>tttakenda <strong>á</strong> eigin rödd var marktækt<br />
betra eftir þj<strong>á</strong>lfun. Engar viðhaldsmælingar voru gerðar og því er ekki hægt að draga <strong>á</strong>lyktanir um<br />
langtíma<strong>á</strong>hrif þessarar þj<strong>á</strong>lfunar. Höfundar töldu kosti hópþj<strong>á</strong>lfunar <strong>með</strong>al annars vera þ<strong>á</strong> að<br />
keppnisandi myndaðist og þ<strong>á</strong>tttakendur reyndu að nota sterkari rödd en hinir. Aðrir þ<strong>á</strong>tttakendur g<strong>á</strong>tu<br />
gefið endurgjöf <strong>á</strong> frammistöðu og bent <strong>á</strong> ef þurfti að tala <strong>með</strong> meiri raddstyrk og umhverfið varð<br />
h<strong>á</strong>værara sem líkir meira eftir daglegum aðstæðum en einstaklingsþj<strong>á</strong>lfun. Auk þess fékk<br />
<strong>með</strong>ferðaraðilinn fjölmörg tækifæri til að fylgjast <strong>með</strong> frammistöðu þ<strong>á</strong>tttakenda í samtölum við aðra<br />
þ<strong>á</strong>tttakendur þannig að í hópþj<strong>á</strong>lfun er hægt að fylgjast betur <strong>með</strong> hvort yfirfærsla verði <strong>á</strong> þj<strong>á</strong>lfuninni.<br />
Þó að markmið n<strong>á</strong>mskeiðsins hafi ekki verið að veita s<strong>á</strong>lfélagslegan stuðning reyndist það vera<br />
aukaþ<strong>á</strong>ttur sem þ<strong>á</strong>tttakendum líkaði vel, þeim fannst gott að hitta aðra sem þurfa að klj<strong>á</strong>st við sama<br />
sjúkdóm og vinskapur myndaðist. Ókostir hópþj<strong>á</strong>lfunar voru helst þeir að erfiðara var að fylgjast <strong>með</strong><br />
og meta hvort hver og einn væri að nota mikið <strong>á</strong>tak í æfingarnar þegar allir voru að gera þær <strong>á</strong> sama<br />
tíma og hver og einn fékk minni æfingatíma því í sumum verkefnum þurfti að skiptast <strong>á</strong>.<br />
Hérlendis hefur ein könnun verið gerð <strong>á</strong> hópþj<strong>á</strong>lfun <strong>einstaklinga</strong> <strong>með</strong> <strong>parkinsonsveiki</strong>. Könnunin var<br />
gerð <strong>á</strong> Reykjalundi og var skoðað hvaða <strong>á</strong>hrif raddþj<strong>á</strong>lfun sem byggðist <strong>á</strong> LSVT ® hafði <strong>á</strong> raddstyrk 34<br />
<strong>einstaklinga</strong> sem fengu þj<strong>á</strong>lfun <strong>á</strong> <strong>á</strong>runum 1998-2000. Þj<strong>á</strong>lfunin var þrisvar til fimm sinnum í viku í 30<br />
mínútur í senn. Sú könnun leiddi í ljós að raddstyrkur jókst um 16 dB í langri röddun og 3,9 dB í<br />
27