Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski
Atlas pospolitych ptaków lÄgowych Polski
Atlas pospolitych ptaków lÄgowych Polski
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ryc. 2.3. Frekwencja obserwacji w poszczególnych klasach odległości (prostokąty) oraz dopasowana funkcja prawdopodobieństwa<br />
wykrycia g(x) (linia), dla dwóch gatunków różniących się wykrywalnością. Przyjęto, że funkcja wykrywalności ma postać<br />
parametryczną opisaną rozkładem normalnym<br />
Fig. 2.3. Frequency of observations within distance classes (boxes) and fits of the Gaussian detection function (lines) for two species<br />
differing in detectability (Song Thrush Turdus philomelos and Eurasian Treecreeper Certhia familiaris)<br />
ne wartości rozpowszechnienia nie były korygowane z uwagi<br />
na niepełną wykrywalność gatunku w trakcie kontroli terenowych<br />
(Kery i Schmid 2004). Jako takie, oszacowania te<br />
są różne (niższe) od ocen rozpowszechnienia zawartych w<br />
innych opracowaniach danych MPPL (np. Chylarecki i Jawińska<br />
2007). Przedziały ufności dla rozpowszechnienia zostały<br />
obliczone metodą profile likelihood (Dorai-Raj 2009).<br />
Wielkość krajowej populacji jest w „<strong>Atlas</strong>ie” przedstawiana<br />
nie tylko jako wartość bezwzględna oszacowania,<br />
ale również jako procent populacji danego gatunku występującej<br />
w krajach Unii Europejskiej obejmującej 27 państw<br />
(EU27). Źródłem informacji o liczebności populacji EU27<br />
było opracowanie BirdLife International (2004), uaktualnione<br />
o nowe informacje (Ian Burfield, BirdLife International;<br />
dane niepublikowane).<br />
2.4.2. Wskaźniki liczebności, trendy i ich<br />
klasyfikacja<br />
Dla każdego spośród omawianych w „<strong>Atlas</strong>ie” <strong>ptaków</strong><br />
przedstawiliśmy dynamikę liczebności krajowej populacji,<br />
posługując się wskaźnikami (indeksami) liczebności obliczonymi<br />
na podstawie wyników liczeń na powierzchniach<br />
MPPL. Wskaźniki liczebności populacji w roku t były obliczane<br />
w oparciu o maksymalną liczebność gatunku stwierdzaną<br />
na danej powierzchni próbnej w obu liczeniach<br />
w danym roku. Wskaźnik liczebności populacji w roku t był<br />
szacowany za pomocą uogólnionego modelu liniowego<br />
(GLM) dopasowywa nego do wyników liczeń, w którym<br />
wartość oczekiwana liczenia na powierzchni i w roku t<br />
była funkcją efektu powierzchni próbnej oraz efektu roku.<br />
Przy założeniu, że efekt pierwszego (referencyjnego) roku<br />
wynosi 1 (lub 100%), oszacowania efektu każdego innego<br />
roku w modelu można traktować jako indeks liczebności<br />
populacji w roku t, wyskalowany w relacji do roku referencyjnego.<br />
Model ten – znany także pod nazwą regresji<br />
Poissona lub regresji log-liniowej – był implementowany<br />
z użyciem programu TRIM 3.54 (Pannekoek i van Strien<br />
2001). Program ten jest zalecany do stosowania przez European<br />
Bird Census Council i rutynowo używany do wyliczania<br />
i kategoryzacji trendów w ramach Pan-European Common<br />
Bird Monitoring Scheme.<br />
Kierunkowe tendencje zmian w wartościach wskaźników<br />
liczebności, czyli trendy, są w „<strong>Atlas</strong>ie” charakteryzowane<br />
z użyciem parametru określanego jako roczne tempo<br />
wzrostu liczebności populacji (λ, lambda):<br />
λ = N t<br />
/ N t–1<br />
(3)<br />
gdzie N t<br />
i N t–1<br />
oznaczają odpowiednio wskaźnik liczebności<br />
w roku t oraz wskaźnik liczebności w roku t–1. Należy<br />
podkreślić, że przy takiej definicji tempa wzrostu indeks liczebności<br />
populacji zmienia się nie w sposób liniowy, lecz<br />
w sposób nieliniowy, zgodnie z równaniem wykładniczym.<br />
W szczególności:<br />
N t+k<br />
= N t<br />
• λ k (4)<br />
Średnie roczne tempo wzrostu liczebności populacji<br />
było szacowane dla serii wskaźników obejmujących 11 lat<br />
pomiarów (2000–2010), a następnie przedstawiane jako<br />
średnia procentowa zmiana wskaźnika liczebności w okresie<br />
10 lat (czyli 100% • λ 10 ). Dla każdego gatunku ptaka tak<br />
wyskalowana miara tempa zmian liczebności jest w „<strong>Atlas</strong>ie”<br />
przedstawiana zarówno dla terenu <strong>Polski</strong> (w oparciu<br />
o dane MPPL), jak i dla krajów Europy (w oparciu o dane<br />
uzyskane w ramach PECBM; patrz www.ebcc.info).<br />
Wartości trendów liczebności były klasyfikowane w podziale<br />
na 6 kategorii natężenia i kierunku zmian wielkości<br />
ocenianej populacji, implementowanych w programie<br />
TRIM 3.54. Podstawą stosowanej kategoryzacji były wartości<br />
średnie oszacowania λ w połączeniu z wartościami błędu<br />
(górnego lub dolnego progu 95% przedziału ufności;<br />
95% PU) tej oceny. Stosowane kategorie obejmowały:<br />
––<br />
silny wzrost (dolna granica 95% PU dla λ jest większa<br />
niż 1,05),<br />
––<br />
umiarkowany wzrost (dolna granica 95% PU dla λ zawiera<br />
się w przedziale 1,00–1,05),<br />
14
Change language