Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski

Areał lęgowy
Zwarty areał lęgowy kląskawki obejmuje większość południowej i zachodniej
Europy. W centralnej i wschodniej części kontynentu jej rozmieszczenie jest plamowe,
a zasięg na północy nie przekracza 53°N, na Półwyspie Fennoskandzkim
nie występuje niemal w ogóle (pomijając zachodnie wybrzeża południowej
Norwegii). Poza Europą gniazduje w Afryce Północnej i w Turcji. W Azji zastępują
ją blisko spokrewnione Saxicola maura oraz S. stejnegeri, do niedawna traktowane
razem z S. rubicola i afrykańską S. torquata jako grupa podgatunków w ramach
tego samego gatunku Saxicola torquata (Zink et al. 2009).
Rozmieszczenie w Polsce
Kląskawka występuje dość licznie w południowej części kraju. Najwyższe zagęszczenia
osiąga na Śląsku oraz w pasie pogórzy. Nieco mniej liczna na Wyżynie
Małopolskiej i Lubelskiej. Na pozostałym obszarze kraju nieliczna i rozmieszczona
bardzo nierównomiernie. Tworzy lokalne skupiska, szczególnie w okolicach
dużych miast, w dolinach dużych rzek oraz na wybrzeżu.
rocznie. Szybkie zwiększanie zasięgu wiąże się z pewnymi zmianami w preferencjach
siedliskowych (np. gatunek nie jest już tak silnie związany z wyżynami
i pogórzami jak ongiś, a spektrum biotopów zasiedlanych na niżu Polski wydaje
się węższe niż na wyżynach południa kraju). W rezultacie oszacowania zagęszczeń
i całkowitej liczebności mogą być w pewnym stopniu zawyżone.
Wnioski dla ochrony
Gatunek nie wymaga zabiegów ochronnych i – w odróżnieniu od blisko spokrewnionej
pokląskwy – wydaje się również relatywnie słabo zagrożony przemianami
zachodzącymi w rolnictwie. Szybki trend wzrostowy polskiej populacji,
połączony z poszerzaniem zasięgu na północ, wpisuje się w prognozowane
zmiany europejskiego zasięgu kląskawki, spowodowane zmianami klimatu
(Huntley et al. 2007).
Wymagania środowiskowe
Kląskawka jest gatunkiem charakterystycznym dla wyżyn i pogórzy. Najwyższe
zagęszczenia osiąga w zakresie wysokości od 300 do 500 m n.p.m. Preferuje
wilgotny klimat o dużych amplitudach dziennych temperatur. Jest silnie związana
z krajobrazem rolniczym i obecnością człowieka. Unika jednak obszarów
zdominowanych przez duże gospodarstwa i największe zagęszczenia osiąga
w miejscach o intensywnym, lecz drobnym i rozproszonym osadnictwie.
Rozpowszechnienie,
wielkość krajowej populacji i trendy
Kląskawka jest gatunkiem nielicznym, na południu Polski średnio licznym. Średnie
zagęszczenie krajobrazowe wynosi 0,41 pary/km 2 (0,34–0,50), a przeciętna
liczebność krajowej populacji wynosi 128 tysięcy par lęgowych.
Kląskawka jest gatunkiem ekspansywnym. Zarówno w całej Europie, jak i w
Polsce wykazuje wzrost liczebności. W ostatnich latach zasięg kląskawki wyraźnie
przesunął się na północ, a jej rozpowszechnienie rośnie w tempie ok. 1%
Ryc. 2. Ważność predyktorów
Fig. 2. Importance of predictors
Ryc. 1. Najważniejsze czynniki środowiskowe wpływające na zagęszczenie populacji
kląskawki
Fig. 1. Partial response curves for the main predictors influencing population densities
of European Stonechat
Ryc. 3. Trendy liczebności populacji (A) i rozpowszechnienia (B) kląskawki
Fig. 3. Population trend (A) and occupancy trend (B) of European Stonechat
93