Plan zarządzania dla obszaru Biebrzański Park Narodowy

decesyjny torfowisk. W granicach BPN w fazie decesji, czyli ubytku masy organicznej, znajduje
się 23% gleb hydrogenicznych w basenie górnym, 44% w basenie środkowym i 10% w basenie
dolnym. Proces murszenia wywołany został przez działalność gospodarczą człowieka, związaną
z prowadzeniem melioracji odwadniających (Banaszuk, Szuniewicz 2001).
Specyfiką Biebrzańskiego Parku Narodowego jest duŜy udział gleb hydrogenicznych,
zajmujących blisko 92% powierzchni wszystkich gleb (Tabela 12, mapa 9).
Znacznie mniejszą powierzchnię zajmują gleby mineralne (4 891 ha) i wody (891 ha).
Dominują powierzchniowo lekkie gleby piaszczyste, zaliczane najczęściej do typu gleb
rdzawych. Wykształciły się one na przesuszonych piaskach wydmowych i sandrowych. (Tabela
13). Gleby mineralne charakteryzują się niekorzystnymi właściwościami i małą odpornością na
degradację. Zawierają mało materii organicznej (zwłaszcza gleby inicjalne), słabo związanej z
materiałem mineralnym. Porośnięte są głównie lasami, a tylko niewielka ich część jest
uŜytkowana jest jako grunty orne.
Tabela 12 Gleby Biebrzańskiego Parku Narodowego (Banaszuk, Szuniewicz 2001).
Basen górny Basen środkowy Basen dolny BPN
Gleby
ha % Ha % ha % ha %
Mineralne 451 7,9 1 571 5,4 2 869 12,3 4 891 8,4
Hydrogeniczne 5 289 92,1 27 667 94,6 20 485 87,8 53 441 91,6
Ogółem 5 740 100 29 238 100 23 354 100 58 332 100
Tabela 13 Gleby mineralne Biebrzańskiego Parku Narodowego (Banaszuk, Szuniewicz 2001)
Gleby
Basen górny Basen środkowy Basen dolny BPN
ha % ha % ha % ha %
Gleby inicjalne 49 9,5 149 3,0
Gleby rdzawe 285 63,2 1252 79,7 2458 85,7 3995 81,7
Gleby bielicowe i bielice 141 9,0 163 5,7 304 6,2
Gleby brunatne 11 0,7 2 0,1 13 0,3
Gleby płowe 66 36,8 166 3,4
Gleby bielicowe i glejobielice 178 6,2 178 3,6
Czarne ziemie 18 1,1 68 2,3 86 1,8
Ogółem 451 100,0 1571 100,0 2869 100,0 4891 100,0
Do grupy gleb hydrogenicznymi zaklasyfikowano: gleby torfowe, torfowo-murszowe,
murszowate, mułowe i torfowo-mułowe, mułowo-glejowe, torfowo-glejowe oraz mady (Tabela
14). Co prawda w aktualnej systematyce gleb Polski gleby torfowo-glejowe, mułowo-glejowe i
mady rzeczne nie naleŜą do działu gleb hydrogenicznych, ale wprowadzony przez Banaszuka i
Szuniewicz (2001) podział, uwzględniający specyfikę BPN, wydaje się być uzasadniony.
31