TUZLU SU SALTWATER

180 Robert Smithson
Antoloji / Anthology
181
Robert Smithson
Sarmal Dalgakıran (1972)
New York’ta, o kentsel çöldeyken, Bob Fiore ve Barbara Jarvis ile bağlantı kurup filmimi toparlamaya
yardım etmelerini istedim. Film bir dizi kopukluk olarak başladı, belirsiz ve değişken şeylerden
toplanmış, dengelenmiş parçalardan oluşan dikenli bir çalılık, içeriği birbirini takip eden
karelerde sıkışıp kalmış; durağanıyla, hareketlisiyle bir akışmazlıklar akıntısı. Ve bu “çekimlerden”
oluşan karmaşanın üzerine eğilen film editörü, henüz bir araya gelmemiş bir dünyaya dair
izlenimlerini düzenlemeye çalışan bir paleontoloğu andırıyor; daha tamamlanması gereken bir
diyar, sona ermemiş bir zaman kesiti, birkaç film makarasına işlenmiş mekânsız bir araf. Negatif
kesicinin askısından sarkan film şeritleri, Utah’tan ıvır zıvır, düşük ve aşırı ışıklı çekim hataları,
içine girilmesi imkânsız bir malzeme yığını. Güneş, sarmallık ve tuz, uzayan çekimlere gömülü.
Filmler ve film yapmakla ilgili her şey arkaik ve kaba. Bu Arkeozoik mecra, insanı bilinen en eski
jeolojik çağlara taşıyor. Bakımlık [moviola], kamyonları dinozorlara çeviren bir “zaman makinesi”ne
dönüşüyor. Öldürdüğü mamutun bağırsaklarını çeken bir Neandertalin inceliğiyle Fiore,
bakımlıktan uzun uzun film şeritleri çekiyor. 13. Cadde’deki çatı katının penceresinden bakarken
insan Pleistosen fauna, buzul yükselmesi, yaşayan fosiller ve tarihöncesinden harikalar görmeyi
bekliyor. İki mağara adamı gibi, New York City’den Sarmal Dalgakıran’a nasıl ulaşacağımızı
çizdik. Bir ilkel geri dönüş jeopolitiği ortaya çıktı.
Seçen Tacita Dean Çeviren Kerem Kabadayı
The Spiral Jetty (1972)
Back in New York, the urban desert, I contacted Bob Fiore and Barbara Jarvis and asked them to
help me put my movie together. The movie began as a set of disconnections, a bramble of stabilised
fragments taken from things obscure and fluid, ingredients trapped in a succession of frames,
a stream of viscosities both still and moving. And the movie editor, bending over such a chaos of
‘takes’ resembles a paleontologist sorting out glimpses of a world not yet together, a land that has
yet to come to completion, a span of time unfinished, a spaceless limbo on some spiral reels. Film
strips hung from the cutter’s rack, bits and pieces of Utah, out-takes overexposed and underexposed,
masses of impenetrable material. The sun, the spiral, the salt buried in lengths of footage.
Everything about movies and moviemaking is archaic and crude. One is transported by this Archeozoic
medium into the earliest known geological eras. The movieola becomes a ‘time machine’ that
transforms trucks into dinosaurs. Fiore pulled lengths of film out of the movieola with the grace of
a Neanderthal pulling intestines from a slaughtered mammoth. Outside his 13th Street loft window
one expected to see Pleistocene faunas, glacial uplifts, living fossils, and other prehistoric wonders.
Like two cavemen we plotted how to get to the Spiral Jetty from New York City. A geopolitics
of primordial return ensued.
Selected by Tacita Dean
Clarice Lispector
Água Viva (1973)
Ve “ben” diyorsam eğer, nedeni “sen” veya “biz” veya “biri” demeye cesaret edememem, kendimi kişileştirerek
ve küçümseyerek alçakgönüllü olmaya mecbur olmamdır. Ama ben o “sen-misin”im.
Evet, son söz benim olsun isterim, ama o aynı zamanda öyle bir ilk söz olsun ki gerçeğin elde edilemez
kısmıyla karışsın. Mantıktan uzaklaşmaktan hâlâ korkarım, çünkü içgüdüye, doğruya ve geleceğe çekilirim:
Bugünün icadı, yarını meydana getirmenin tek yoludur. Sonra bir bakmışsın gelecektesin, her saat
sana ayrılmış. Öyleyse mantıktan uzaklaşmamın ne zararı var? Ben hammaddeyle uğraşırım. Düşüncenin
ötesine gizlenmiş olanın peşindeyim. Beni sabitlemenin yararı yok: Buna izin vermez, sıyrılır geçerim,
etiket bana tutunamaz. Çok yeni ve gerçek, kendini merak eden bir sayfa aralıyorum; o kadar çekici ve
kişisel ki çizebilmem veya tanımlayabilmem mümkün değil. Seninle geçirdiğim, seni sevdiğim anlar gibi;
derinlerine inmekten geride bırakamadığım anlar. Etrafımı saran enerjiyle temas hali bu ve irkiliyorum.
Deli, delice bir uyum. Bakışlarım kendini dünyaya tümüyle teslim etmiş ilkel bir insanın bakışları olmalı,
biliyorum; iyiyi ve kötüyü kaba hatlarıyla kabul eden, kötüye saç gibi dolanmış iyiyi ve iyi olan kötüyü
bilmek istemeyen tanrılar gibi ilkel bir insan.
Kendi ölümünü beraberinde getiren ve diğerlerinin doğduğu apansız anları –dizimleri ve rastlantısallıkları
müthiş güzel başkalaşım anlarını işaretlerim.
Şimdi gün doğuyor ve şafak beyaz bir sis sahilin kumlarında. Öyleyse her şey benim. Yemeğe elim değmiyor,
günün uyanışından öte uyanmak istemiyorum. Büyüdükçe içimde belli belirsiz bir umudu öldüren
ve beni doğrudan sert güneşin suratına bakmaya zorlayan günle birlikte büyüyorum. Fırtına esiyor ve
kâğıtlarımı dağıtıyor. O çığlıklar rüzgârını, eğik uçan kanatlarını açmış kuşun ölüm hırıltısını duyuyorum.
Seçen Anna Boghiguian Çeviren Marco de Pinto
Água Viva (1973)
And if I say ‘I’ it’s because I dare not say ‘you’, or ‘we’ or ‘one.’ I’m forced to the humility of personalising
myself, belittling myself, but I am the are-you.
Yes, I want the last word which is also so primary that it gets tangled up with the unattainable part of the
real. I'm still afraid to move away from logic because I fall into instinct and directness, and into the future:
the invention of today is the only way to usher in the future. Then it’s the future, and any hour is your allotted
hour. So what’s the harm of moving away from logic? I deal in raw materials. I’m after whatever is lurking
beyond thought. No use trying to pin me down: I simply slip away and won’t allow it, no label will stick.
I’m entering a very new and genuine chapter, curious about itself, so appealing and personal that I can’t
paint it or write it. It’s like moments I had with you, when I would love you, moments I couldn’t go past because
I descended into their depths. It’s a state of touching the surrounding energy and I shudder. Some
mad, mad harmony. I know that my gaze must be that of a primitive person surrendered completely to the
world, primitive like the gods who only allow the broad strokes of good and evil and don’t want to know
about good tangled up like hair in evil, evil that is good.
I pin down sudden instants that carry within them their own death and others are born — I pin down the
instants of metamorphosis and there’s a terrible beauty to their sequence and concurrence.
Now day is breaking, a dawn of white mist on the sands of the beach. Everything is mine, then. I barely
touch food, I don’t want to awaken beyond the day’s awakening. I’m growing with the day that as it grows
kills in me a certain vague hope and forces me to look the hard sun straight in the face. The gale blows and
scatters my papers. I hear that wind of cries, the death rattle of a bird open in oblique flight.
Selected by Anna Boghiguian Translated by Stefan Tobler