TUZLU SU SALTWATER

18 Griselda Pollock
Denemeler / Essays
19
Yankılayıcı copoietik bilginin yanı sıra bilinçdışı aktarım ve yeniden
uyumlulaştırma da, sözlü iletişime, yönelimsel organizasyona ya
da özneler arası ilişkilere dayanmaz… İnce estetik çalışmasında
sanatçı, bir karşılaşma-olayın zamanı ve mekânını matrissel ekrana
ve bakışa dönüştürür, ve ötekiye, şefkatli bir konukseverlik yoluyla,
fascinance (12) için bir vesile sunar.***
Fascinance, farklı partnerler arasında titreşmekte olan telin her iki ucunda dönüşümü
tetikleyen bir süre boyunca dünyayla bir tür bakışmayı önerir. Fascinance,
bir bilme biçimi olarak görme ya da erotik olana giden bir yol olarak vizyon fikrini
yerinden eder. Konukseverlik ve şefkati birleştirmesi sayesinde fascinance,
yavaş bir birlikte-olma, -a doğru açılma, estetik sürecin bizi duygulandırmasına
ve anlama yetisini copoietik bir tarzda kaydırmasına izin veren “kendi kendini kırılganlaştırıcı”
bir duyarlılıktır. Ama nasıl “birlikte” olacağız? –işte John Dewey’in
duygulanan ve duygulandıran kişilerden oluşan “kamusal” gruplaşmaların nasıl
biçimlendiği hakkındaki o sorusu. Sanatçılardan ve izleyicilerden oluşan anlık bir
topluluğu uyandırmak üzere tasarlanmış bir serginin tanımı olabilir mi bu?
Matrissel bir birlikte-ortaya çıkışın sağaltıcı bir gücü vardır, ama
başlattığı ve gerektirdiği bireysel sınır ihlalleri yüzünden ve yol açtığı
kendi kendini terk ve kırılganlaştırma yüzünden, aynı zamanda
potansiyel bir travma nedenidir de. Dolayısıyla sanatsal olmak ya
da sağaltım sağlamak için, bireysel sınır çizgilerinin estetik ihlali
(ki bu, farkındalığımız ve yönelimimiz olsun ya da olmasın her
halükârda gerçekleşir) özgül bir etik dikkatin uyanışını ve erotik bir
uzanımı gerektirir: Sanatsal bir cömertliği… Estetik ve etik olarak
farklılaşmaya-katılım ve içeriden-çalışma sayesinde, Öteki’nin ve
Kozmos’un tinsel bir bilgisi doğar ve açığa çıkar. Sanat-çalışması ve
sanat-işleri bu türden bir bilgi yaratır. (13)
Ettinger’in sanat-düşüncesi-sanat-çalışması, geçit olarak tuzlu su, ulaşım aracı
olarak tuzlu su, bedensel çabalarımızın terden göstergesi ve duygu uyandırma
kapasitemizin gözyaşından işaretleri olarak tuzlu suyla ilgilidir. Tamamen insanmerkezli
bakış açımızın ötesinde, bu gezegen üzerindeki her şeyin yaşamı hakkında
daha fazla şey bilmek istiyorsak, o halde özne-aşırı, copoietik karşılaşmalar ve
Ettinger’in öngördüğü Ben ve Ben-dışı arasındaki özne-aşırı geçişler yönündeki
kapasitelerimizin de daha derin bir bilgisine ihtiyacımız var. Sonuçta vardığım yer
şurası: Bizden sonra geleceklere yaşanabilir bir dünya bırakmaya gerçekten muktedir
olan, kendi çoğullumuza dayalı bir insanlık durumunu nasıl yaşayacağımızı
bilip bilmediğimizden henüz o kadar emin miyiz? Bu aktarımda eğitimin –ortak
eleştirel düşünümün– rolü nedir?
Eğitim, dünyayı onun sorumluluğunu üstlenebilecek kadar ve
aynı sebepten onu, yenilenme olmadığı sürece, yeni ve genç olan
*** Ettinger’de fascinance, Lacan’da hareketi durdurma ve kelimenin tam anlamıyla hayatı öldürme
etkisi yaratan kemgözü işaret eden fascinum’a karşıt olarak, dönüştürücü ve yaratıcı bir bakış tarzına
karşılık gelir. (ç.n.)
gelmediği sürece kaçınılmaz olan çöküşünden koruyacak kadar
sevip sevmediğimize karar verdiğimiz noktadır. Çocuklarımızı,
onları dünyamızdan sürmeyecek ve kendi başlarına bırakmayacak
kadar; yeni bir şeyi, bizim öngöremediğimiz bir şeyi gerçekleştirme
şanslarını ellerinden almayacak kadar, tersine ortak dünyamızı
yenileme görevi için onları önceden hazırlayacak kadar sevip sevmediğimize
de eğitimde karar veririz. (14)
Griselda Pollock
Çeviren Münevver Çelik
The Cure for Anything Is Salt Water – Sweat,
Tears, or the Sea* ****
From the vastest ocean to our intimate bodily secretions and the fluid that lubricates
our vision while watering our emotions, saltwater is a natural antiseptic to heal our
wounds. The oceans are the ancient surface of transport and connection, lapping at
the shores that form the limits of many an island or continent. The intimacy of the city of
Istanbul with three seas, with saltwater ways that flow through narrow straits, and with
its own narrow water passage that bifurcates the settlement and joins two of the great
continents, historicises and politicises the salty water that defines our planet. Against
this defining feature, I want, by way of paradox, to reflect in two different modes about
the Earth and earth itself and the human act of inscription: drawing and story-telling.
Starting with a worm: a line of thought or a thought form?
Writing of this biennial’s concept Carolyn Christov-Bakargiev asks us to think about
‘where to draw the line, to draw upon and to draw out through organic and non-linear
forms that reconnect the research in art and its processes with other knowledges’. I
start, therefore, with a story about a line.
When I first met the American artist Christine Taylor Patten (b. 1940), she told me a story
about her student days at Otis Art Institute in Los Angeles in the early 1970s, a time
full of new vitality amongst creative women who would reshape our sense of art and
its possibilities. Her teacher asked the students to bring to the class a drawing; in fact,
to bring a line. One of her classmates created a mechanical contraption that travelled
across a piece of paper, leaving a pencil line that traced its movements in front of the
class. For her own contribution, Patten brought a live worm on a pile of sand.
I liked the multi-levelled aspect of that – the worm was a line in itself,
and as it moved in the sand it drew all through class time. It’s aliveness
brought time into the equation. We got to see lines being made,
some locked into time, some not. (1)
* Title * from Karen Blixen / Isak Dinesen quoted in Reader’s Digest (April 1964).