15.08.2018 Views

qronika+248

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

`aseTi kadri sariskoc aris, aman SeiZleba gamoiwvios<br />

buntic, Tu sapensio fondi gakotrebis mimarTulebiT<br />

wavida. am SemTxvevaSi mas SeiZleba maRali albaTobis<br />

riski vuwodoT. erTaderTi gamosavali iqneba sapensio<br />

fondis kompensireba sabiujeto saxsrebidan, radgan<br />

sxva gamosavali mTavrobas ar eqneba. aman kidev<br />

SeiZleba uaresi Sedegi moitanos, imdenad ramdenadac<br />

is programebi, rac biujetidan finansdeba, aRar iqneba<br />

dafinansebuli da Tanxebis nawili wava sapensio<br />

fondis danakargebis Sesavsebad. amitom vambob, arom aq<br />

saWiroa Zalian frTxili da kvalificiuri midgoma.<br />

SeiZleba pirovnebas harvardis universiteti hqondes<br />

damTavrebuli da pirobiTad, 25 sertifikati aRebuli,<br />

magram es arafers niSnavs, Tu igi ar iqneba<br />

gadamowmebuli da ar dadasturda misi maRali<br />

sainvesticio kvalifikacia~<br />

dis gadasaxads (imis gaTvaliswinebiT,<br />

rom Sromis miwodeba aq<br />

Zalze araelastiuria, e. i., daqiravebulze)<br />

da radgan dRevandeli<br />

moxmareba ufro metad daqiravebuls<br />

Seumcirdeba, es aucileblad<br />

aisaxeba sakredito bazarze,<br />

radgan moTxovna samomxmareblo,<br />

ipoTekur kreditze Semcirdeba<br />

(varaudi: dRevandeli realuri<br />

Semosavlis Semcireba ufro<br />

metad Seamcirebs im saqonlis moxmarebis<br />

Semcirebas, romelzedac<br />

moTxovna Semosavlis mimarT ufro<br />

elastiuria. anu naklebad savaraudoa,<br />

rom Semcirdeba moTxovna mag.,<br />

sakveb produqtebze da metad savaraudoa,<br />

rom Semcirdeba moTxovna<br />

sayofacxovrebo teqnikasa da<br />

uZrav qonebaze).<br />

es an Seamcirebs sargeblis ganakveTs,<br />

rac ewinaaRmdegeba mmar-<br />

Tvelis interess, an mTavroba wai-<br />

Rebs sesxs komerciuli bankebisgan<br />

SedarebiT maRali sargeblis ganakveTiT.<br />

mniSvneloba ar aqvs, rogor ganmartaven<br />

iuridiulad, ekonomikuri<br />

Sinaarsi gaxlavT is, rom es<br />

aris calsaxad gadasaxadi. kerZod:<br />

a) gaiZulebs gadaxdas (arCevani ar<br />

gaqvs); b) sanacvlod sazogadoebriv<br />

sikeTes gpirdeba da Sesabamisad,<br />

ewinaaRmdegeba konstituciis<br />

Tavisuflebis aqts.<br />

vaxo Waraia _ Tsu-s analizisa<br />

da prognozirebis centris direq-<br />

tori:<br />

_ mniSvnelovania, rom am reformis<br />

Sedegad maT nebismier proeqtSi<br />

ar moaxdinon Tanxebis investireba.<br />

aq Zalian frTxilad da<br />

mozomilad, praqtikulad, urisko<br />

fasian qaRaldebsa da proeqtebSi<br />

unda Caidos mTeli akumulirebuli<br />

fuli, rom saerTod eWvic ki<br />

ar warmoiSvas sapensio fondis<br />

mdgradobasTan dakavSirebiT.<br />

meore mxares rom SevxedoT, Tu<br />

ar gyavs kadri da gundi, romelic<br />

Zalian gamocdilia am mimarTulebiT,<br />

maSin im uamrav arsebul<br />

kiTxvas ukve emateba axali kiTxva<br />

kadrebis kvalifikaciis Sesaxeb.<br />

kidev erTi sakiTxi: xelfasis<br />

moculoba. maSin, roca pensioneri<br />

200 larsac ar iRebs pensias, sapensio<br />

saagentos direqtors uniSnav<br />

10-dan 15 000 laramde xelfass,<br />

logikuria, rom adekvaturi anazRaureba<br />

eqneba mis moadgiles,<br />

mere Seiqmneba departamentebi, iqac<br />

yvelas maRali xelfasi eqneba<br />

da a. S. _ am gundis SenarCuneba da<br />

misi finansurad uzrunvelyofa<br />

Zalian Zviri dajdeba.<br />

am yvelafers Tu gavaer-<br />

TianebT, sakmaod cudi<br />

mdgomareoba yalibdeba.<br />

pensioners Zalian<br />

dabali pensia aqvs<br />

da TviTon sapensio<br />

fondis SenarCunebasa<br />

da<br />

administrirebaze yovelwliurad<br />

milionobiT lari daixarjeba, rac,<br />

principSi, miuRebeli Tu ara, rTulad<br />

gasamarTlebelia, magram am<br />

poziciaze vinc miva, masTan ki ar<br />

unda gvqondes pretenziebi, aramed<br />

am sistemis SemqmnelebTan, mTavrobasTan,<br />

vinc Camoayaliba es<br />

struqtura uamravi kiTxvis niSniT<br />

da Tan axla TanmSromlebs mravalaTasian<br />

biujets uniSnavs. saboloo<br />

jamSi, mainc kidev erTi<br />

didi kiTxvis niSani daemata sapensio<br />

fondis mdgradobas.<br />

mTlianobaSi, sapensio reformasTan<br />

piradad Zalian bevri SekiTxva<br />

maqvs... bevri niuansia, romelic<br />

gadauWreli Cans. Tundac is,<br />

rom mTavrobis gancxadebiT, mTeli,<br />

akumulirebuli Tanxis 20%-ze<br />

mets ar gaitanen qveynis gareT. anu<br />

20%-ze metiT ar davafinansebT<br />

ucxo qveynis ekonomikebso. ramdenime<br />

wlis mere, roca fondi miaRwevs,<br />

pirobiTad, 5 mlrd lars,<br />

misi 20% aris 1 mlrd lari _ Tundac<br />

amdeni ratom unda aiRos qar-<br />

Tulma ekonomikam da ratom unda<br />

Cados sxvisi qveynis ekonomikaSi?!<br />

an danarCeni 80% sad unda dabanddes?!<br />

Cven msxvili da Zlieri kompaniebi<br />

ar gvyavs, vinc fasian qaRaldebs<br />

uSvebs da Tan sandoa, Sesabamisad,<br />

gvrCeba erTi varianti,<br />

rom amas aiTvisebs mTavroba, gamouSvebs<br />

fasian qaRaldebs da am qaRaldebis<br />

sanacvlod sapensio fondi<br />

mas sesxs miscems. anu Cven gadavalT<br />

im procesze, roca ar aviRebT<br />

sagareo vals, Tumca aviRebT<br />

saSinaos... amasTan, SeiZleba erTma<br />

mTavrobam aRos es Tanxa, raime<br />

kargi saqmis gasakeTeblad gamoiyenos,<br />

vTqvaT, gadawyvitos, rom<br />

sadRac sofelSi surs gzis dageba,<br />

amisTvis SeiZleba biujetSi sakmarisi<br />

fuli ar iyos da man sapensio<br />

fondidan isesxos. im soflisTvis<br />

gzis dageba kargia da Tan cudi<br />

saqme ar keTdeba, magram ase bevr<br />

N27 (248) 14.08-4.09.2018 w.<br />

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

sesxs rom aiRebs mTavroba, mere am<br />

fulis ukan dabruneba yovelTvis<br />

problemuria da sapensio fondi<br />

iseTi tipis fondi ar aris, rom<br />

Tanxebi gasces da mere ar moikiTxos,<br />

rogorc riskiani investorebi<br />

akeTeben. aq piriqiTaa, minimaluri<br />

riskis mqone unda iyos investicia<br />

da Tan marto saxelmwifosTvis<br />

fulis sesxebac kiTxvis niSnis qve-<br />

Saa... anu ramdenad mizanSewonilia,<br />

rom mxolod erTi msesxebeli<br />

gyavdes?! Tu sxva mxriv SevxedavT<br />

da isedac Zlier bankebs miasesxeben<br />

am fuls, maT gaZlierebas<br />

kidev Tu Seuwyoben xels da alternativebs<br />

ar ganaviTareben, egec<br />

sxva, axal problemebs warmoSobs.<br />

garda amisa, ra iqneba im Tanxis<br />

msyidvelobiTi unari, romelic<br />

dagvigrovdeba, ucnobia. saSualod<br />

rom aviRoT, bolo 20 weli<br />

saqarTvelosTvis, daaxloebiT,<br />

200%-iT, anu 3-jer aris Semcirebuli<br />

erovnuli valutis msyidvelobiTi<br />

unari. Tu 1998 wels 100<br />

lari gvindoda konkretuli niv-<br />

Tis SesaZenad, dRes 300 lari<br />

gvWirdeba imave nivTisTvis. ramdenime<br />

aTeuli wlis merec igive<br />

daemarTeba am larsac, Tu arada,<br />

Tu sxva valutas miebmeba, iq Sei-<br />

Zleba kidev calke maqinaciebi warmoiSvas,<br />

amas emateba TviTon fondis<br />

Senaxvis uzarmazari saxsrebi<br />

da am yvelafris Semdeg mosaxleoba<br />

ratom unda iyos aRniSnuli reformiT<br />

kmayofili, gaugebaria?!.<br />

Tan, roca Cven dRes kompaniebs<br />

veubnebiT, gadaixadeT es 2% da<br />

dasaqmebulsac veubnebiT, Semosvalis<br />

2% gadaixadeo, varTmevT maT<br />

fuls im imediT, rom aTeulobiT<br />

wlebis mere gadavuxdiT, magram<br />

dRes kompaniis WrilSi es gamoiwvevs<br />

maTi saxelfaso fondis Semcirebas.<br />

an is ver daiqiravebs axal<br />

TanamSromels... TanamSromlis<br />

mxridan rom SevxedoT, maT gauZvirdebaT<br />

samomxmareblo produqtebis<br />

SeZena (roca kompania xar da<br />

iZulebuls gxdian, 2% dasaqmebuls<br />

gadauxado zedmetad, Sen<br />

gaaZvireb sakuTar produqts, Tundac,<br />

2%-iT, amas moyveba fasebis<br />

awevac), am yvelafrs erTian konteqstSi<br />

Tu ganvixilavT, Zalian sarisko<br />

nabijia sapensio fondis Seqmna.<br />

vaxtang xomizuraSvili _ ekon-<br />

omisti:<br />

_ yvelas Tavisi muSaobis algoriTmi<br />

da reglamenti aqvs, plus<br />

am adgilze mosul direqtors<br />

aucileblad unda hqondes investiciebis<br />

marTvis kvalifikacia<br />

sainvesticio portfelis formirebis,<br />

riskebis Sefasebis TvalsazrisiT<br />

da aucilebelia, rom is<br />

pirovneba gaTviTcnobierebuli<br />

iyos im instrumentebSi, rac gamoiyeneba<br />

saeTod, fondebis mar-<br />

Tvis dros _ es minimaluri moTxovnebia.<br />

jer erTi, sapensio fondi ganviTarebad<br />

qveynebSi rTuli samar-<br />

Tavia (miT umetes, saqarTveloSi)<br />

dabandebisa da valutis TvalsazrisiT.<br />

Cvens SemTxvevaSi Tanxebi<br />

xom larSi akumulirdeba, es<br />

dabandebis mxriv sakmaod rTulia,<br />

radgan SezRuduli gvaqvs daban-<br />

`bevri niuansia, romelic gadauWreli Cans.<br />

Tundac is, rom mTavrobis gancxadebiT, mTeli,<br />

akumulirebuli Tanxis 20%-ze mets ar gaitanen<br />

qveynis gareT. anu 20%-ze metiT ar<br />

davafinansebT ucxo qveynis ekonomikebso.<br />

ramdenime wlis mere, roca fondi miaRwevs,<br />

pirobiTad, 5 mlrd lars, misi 20% aris 1<br />

mlrd lari - Tundac amdeni ratom unda<br />

aiRos qarTulma ekonomikam da ratom unda<br />

Cados sxvisi qveynis ekonomikaSi?! an<br />

danarCeni 80% sad unda dabanddes?!~<br />

debis obieqtebi. aseTi obieqtebi<br />

unda iyos, rasakvirvelia, diversificirebuli<br />

dabandebebi, magram,<br />

amasTan erTad, Cveni realobidan<br />

gamomdinare, iseT garantirebul<br />

instrumentebSi, rogoric aris<br />

saxazino valdebulebebi anda saxelmwifo<br />

fasiani qaRaldebi, sakmaod<br />

dabali Semosavlianoba gvaqvs.<br />

anu, realuarad, Cven rom avi-<br />

RoT inflaciis wliuri 3% da avi-<br />

RoT dabandeba wliuri 7%, kidev<br />

SeiZleba vivaraudoT, rom es Tanxebi,<br />

garkveulwilad, SenarCundeba,<br />

Tumca realuri inflacia gacilebiT<br />

maRalia. aqedan gamomdinare,<br />

mxolod da mxolod garantirebul<br />

instrumentebSi unda dabanddes es<br />

Segrovili fuli, rogoricaa saxelmwifo<br />

fasiani qaRaldebi. axla<br />

Seqmnili situaciidan Cans, _ sapensio<br />

fonds erTaderTi gamosavali<br />

eqneba, rom Tanxebi isedac<br />

gaberil sabanko sistemaSi gadauSvas,<br />

amiT ki bankebi damatebiT iaffasian<br />

resurss miiReben... an auqcionis,<br />

konkursis mixedviT unda<br />

ganTavsdes Tanxebi sabanko sistemaSi,<br />

esec ar aris gamosavali da<br />

mizanSewonili Cveni qveynisTvis.<br />

rac Seexeba sxva dabandebebs,<br />

Zalian momgebiani iqneboda am fondisTvis<br />

igive municipalur obligaciebSi<br />

dabandeba, romelic, samwuxarod,<br />

Cven ar gvaqvs. sxva saxis<br />

dabandebebi rCeba ucxoeTSi fasian<br />

qaRaldebSi, rac niSnavs, rom,<br />

garkveulwilad, moxdeba akumulirebuli<br />

Tanxis „sterilizacia”<br />

(roca es Tanxebi miemarTeba sxva<br />

qveyanaSi da kvebavs sxva qevynis<br />

ekonomkas, rac Cveni sistemidan amovardnili<br />

da dauSvebelia).<br />

realurad, sapensio fonds sakmaod<br />

kvalificiuri personali<br />

sWirdeba da vfiqrob, rom iseTi<br />

principiT SerCeuli kandidatura,<br />

romelic finansTa saministrom<br />

gamoaqveyna, araseriozulia da mis<br />

mixedviT SerCeulma kadrma, didi<br />

albaTobiT, SeiZleba absoluturad<br />

ar icodes sainvesticio portfelis<br />

formirebis wesebi. amitom,<br />

Cemi azriT, aq iseTi konkursi unda<br />

Catardes, sadac gamocdaSi monawileobas<br />

miiReben kvalificiuri<br />

eqspertebi, maT Soris, ucxoeTidan<br />

mowveulebi. sxva SemTxvevaSi, isev<br />

da isev, iseTi pirovneba iqneba Ser-<br />

Ceuli, romlis kvalifikaciac<br />

arasakmarisia da aman SeiZleba negatiuri<br />

efeqti iqonios qveynis ekonomikasa<br />

da sainvesticio garemoze.<br />

aseTi kadri sariskoc aris, aman<br />

SeiZleba gamowvios buntic, Tu<br />

sapensio fondi gakotrebis mimarTulebiT<br />

wavida. am SemTxvevaSi<br />

mas SeiZleba maRali albaTobis<br />

riski vuwodoT. erTaderTi gamosavali<br />

iqneba sapensio fondis kompensireba<br />

sabiujeto saxsrebidan,<br />

radgan sxva gamosavali mTavrobas<br />

ar eqneba. aman kidev SeiZleba uaresi<br />

Sedegi moitanos, imdenad ramdenadac<br />

is programebi, rac biujetidan<br />

finansdeba, aRar iqneba<br />

dafinansebuli da Tanxebis nawili<br />

wava sapensio fondis danakargebis<br />

Sesavsebad. amitom vambob, arom aq<br />

saWiroa Zalian frTxili da kvalificiuri<br />

midgoma. SeiZleba pirovnebas<br />

harvardis universiteti<br />

hqondes damTavrebuli da pirobi-<br />

Tad, 25 sertifikati aRebuli, magram<br />

es arafers niSnavs, Tu igi ar<br />

iqneba gadamowmebuli da ar dadasturda<br />

misi maRali sainvesticio<br />

kvalifikacia”.<br />

gadawyvetilebis miRebis bolo<br />

vada 14 seqtemberia. sabuTebis<br />

miReba kidev 15 dRis manZilze gagrZeldeba.<br />

vin mogvevlineba da ra<br />

kriteriumebs daakmayofilebs sapensio<br />

saagentos direqtori, amas<br />

ukve seqtembris Sua ricxvebSi gavigebT.<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!