Bộ tài liệu phương pháp, bài tập vật lý THPTQG theo 4 cấp độ khó tăng dần 2019 gồm 5 chuyên đề có lời giải chi tiết

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Khái niệm về sóng cơ, sóng ngang, sóng dọc
CHỦ ĐỀ 8: ĐẠI CƯƠNG VỀ SÓNG CƠ
a. Sóng cơ: là dao động cơ lan truyền trong môi trường vật chất không truyền được trong chân không.
- Khi sóng cơ lan truyền, các phân tử vật chất chỉ dao động tại chỗ, pha dao động và năng lượng sóng
chuyển dời theo sóng. Quá trình truyền sóng là quá trình truyền năng lượng.
- Trong môi trường đồng tính và đẳng hướng, các phần tử gần nguồn sóng sẽ nhận được sóng sớm hơn
(tức là dao động nhanh pha hơn) các phần tử ở xa nguồn.
b. Sóng dọc: là sóng cơ có phương dao động trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc truyền được trong
chất khí, lỏng, rắn. Ví dụ: Sóng âm khi truyền trong không khí hay trong chất lỏng.
c. Sóng ngang: là sóng cơ có phương dao động vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang truyền
được trong chất rắn và trên mặt chất lỏng. Ví dụ: Sóng trên mặt nước.
2. Các đặc trưng của sóng cơ
a. Chu kì (tần số sóng): là đại lượng không thay đổi khi sóng truyền từ môi trường này sang môi trường
khác.
b. Tốc độ truyền sóng: là tốc độ lan truyền dao động trong môi trường; phụ thuộc bản chất môi trường (
V V V
R L K
) và nhiệt độ (nhiệt độ môi trường tăng thì tốc độ lan truyền càng nhanh).
v
c. Bước sóng: v.T Với v(m/s); T(s); f(Hz) λ(m) Quãng đường truyền sóng: S = v.t
f
- ĐN1: Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng phương truyền sóng dao động
cùng pha nhau.
- ĐN2: Bước sóng là quãng đường sóng lan truyền trong một chu kì.
Chú ý:
+ Khoảng cách giữa hai ngọn sóng liên tiếp là λ; Khoảng cách giữa n ngọn sóng (n – 1)λ.
3. Phương trình sóng
a. Phương trình sóng
Tập hợp các điểm cách đều nguồn sóng đều dao động cùng pha!
b. Độ lệch pha của 2 dao động tại 2 điểm cách nguồn:
d
2 .
d
1 2
Nếu hai điểm đó nằm trên một phương truyền sóng và cách nhau một khoảng d thì:
d
2 .
+ Cùng pha: 2k d k k 1,
2,3... .
Trang 1