Bộ tài liệu phương pháp, bài tập vật lý THPTQG theo 4 cấp độ khó tăng dần 2019 gồm 5 chuyên đề có lời giải chi tiết

CHỦ ĐỀ 29: HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Các công thức cơ bản:
t
k
t
Đặt k , ta có: m m
o.2 m
o.e
;
T
k
t
N N
o.2 N
o.e
- Số hạt nguyên tử bị phân rã bằng số hạt nhân con được tạo thành và bằng số hạt được tạo thành:
t
N N N N 1
e
o
o
t
Khối lượng chất bị phóng xạ sau thời gian t: m mo mt mo
1
e
Phần trăm chất phóng xạ còn lại:
Phần trăm chất phóng xạ bị phân rã:
N m 2
k
e
t
N
o
N
m
o
N m 1 2
k
1 e
t
Tỉ lệ số nguyên tử của hạt nhân con và hạt nhân mẹ tại thời điểm t:
Chú ý: Nếu
t
t T e 1, ta có:
o
m
o
N
N N 1 e t N t H t
0 0 0
con k
2 1
N
me
Các trường hợp đặc biệt, học sinh cần nhớ để giải nhanh các Câu hỏi trắc nghiệm:
Còn lại:
Thời gian t T 2T 3T 4T 5T 6T
2
N N0
hay m m0
1 2 1 2
Đã rã: N N
N
1 2 3 4 7 8 15 16 31 32 63 64
0 0
Tỉ lệ % đã rã 50% 75% 87,5% 93,75% 96,875% 98,4375%
Tỉ lệ (tỉ số) hạt đã rã và còn lại 1 3 7 15 31 63
Tỉ lệ (tỉ số) hạt còn lại và đã bị phân rã 1 1 3 1 7 1 15 1 31 1 63
3
1 2
4
1 2
5
1 2
2. Tính khối lượng hạt nhân con tạo thành và thể tích khí hêli sinh ra (phóng xạ ):
m
con
m
tao thanh
m.A
A
me
con
3. Tính thời gian và tính tuổi:
;
m
V
.22, 4
A
me
a) Tính thời gian khi cho biết hoặc m hoặc các dữ kiện khác mà ta tìm được N hoặc m
N0
0
6
1 2
No
mo
t T.log 2 T log
2
N m
Công thức trên còn dùng để tính tuổi thực vật nhờ định vị C14: lúc đó ta xem N0
có trong mẫu sống, N là số nguyên tử trong mẫu cổ.
Nc
b) Tính thời gian khi cho biết tỉ số hoặc
N
N
con
m
con.A
me
t T.log2 1 T.log2
1
Nme m
me.A
con
m
m
m
c
m
là số nguyên tử
Trang 1