Katalog Najciekawszych Dyplomów 2021

promotor | supervisor
dr hab. inż. arch. Karolina Tulkowska-Słyk, prof. uczelni
prywatyzacja przestrzeni
zła skala
„in cruda radice”
architektura
MPZP
demokratyzacja przestrzeni
urban sprawl
brak infrastruktury
obiekty kultury
edukacja architektoniczna
JERZY MARASEK
ego architekta
złe warunki mieszkaniowe
konflikty prawne
nieużytki
eksperymentalne rozwiązania
budownictwo socjalne
budownictwo bottom-up
ODZYSKAĆ MIEJSKOŚĆ. ARCHITEKTONICZNO-
URBANISTYCZNE RAMY DLA AKTYWNOŚCI LOKALNYCH
antymiejskość
ekologia
prawo do miasta
miejskość
REGAINING URBANITY. ARCHITECTURAL AND URBAN
problem bezdomności
konsultacje społeczne
FRAMEWORK FOR LOCAL ACTIVITIES
konflikty sąsiedzkie
monokultura funkcjonalna
squaty
sztuka uliczna
aktywności lokalne
budżet partycypacyjny
wandalizm
guerilla
aktywizm
Miejskość i jej geneza nie wynikają wyłącznie z aspektów estetycznych
czy też szeroko rozumianej harmonii rozwiązań. W poszukiwaniu
tych mniej oczywistych cech zwróciłem się ku aktywnościom
o lokalnym charakterze, których występowanie stanowi ważne
kryterium oceny przestrzeni zurbanizowanej. Praca opiera się na
rozległej części teoretyczno-polemicznej. Zawarte w niej teksty
ukazują bogate uwarunkowania historyczne oraz socjologiczne
stanowiące humanistyczną wykładnię ludzkich zachowań w mieście.
Inne rozwodzą się z kolei nad faktycznym wpływem projektanta
na procesy miastotwórcze. Polemiczny charakter pracy stawia pod
ogromnym znakiem zapytania zasadność silnie zdefiniowanej formy.
W jej miejsce zaproponowałem konceptualizację problematyki
w postaci trzech równoległych kierunków: interwencji przestrzennej,
moderowaniu relacji sąsiedzkich oraz procesu partycypacyjnego.
Ilustrują one opisane kierunki kreowania i celebracji miasta, z którym
stykamy się na co dzień.
„miejskość”
łamanie praw człowieka
From Bierut with Love,
maj 1951
W dzienniku ustaw z dnia 15 maja
zostaje opublikowane rozporządzenie
włączające tereny Ursynowa w granice
administracyjne Warszawy.
przestępczość
fakty społeczne
Śmierć Ludwika Borawskiego,
1971
Śmierć autora pierwotnej koncepcji Ursynowa Północnego
była zaledwie początkiem burzliwej historii osiedla. Kolejne
lata miały przynieść jeszcze wiele problemów, z którymi
musieli zmierzyć się ursynowscy pionierzy pod egidą nowego
projektanta generalnego – Marka Budzyńskiego.
„Aleja” KEN,
1973
Rok rozpoczęcia budowy jest również rokiem przemianowania
dawnej drogi ekspresowej na bardziej „miejską” aleję.
Niestety było już za późno na zmianę pierwotnej skali więc
zawężono ją do „skromnych” czterech pasów.
Architekci dwoili się i troili aby wycisnąć z systemu
WK-70 możliwie najlepszą oraz zróżnicowaną architekturę.
Wybór tańszego prefabrykatu pozostawiał
jednak wiele do życzenia więc podejmowano wiele
kompromisów aby uzyskać względnie nowoczesne i
wygodne środowisko zamieszkania.
Umiejscowienie usług,
rozrywki i handlu pod
budowaną Al. KEN i
lokowanie piętrowych
parkingów naziemnych,
może przywodzić dziś na
myśl wywrócone na lewą
stronę centra handlowe.
Skala jest praktycznie
taka sama, z tą różnicą,
że obecnie to samochody
wolimy zostawiać pod
ziemią.
kultura
Wizyta towarzysza Gierka,
1977
Końcówka lat 70tych to wizyta towarzysza
Gierka, który wręczył klucze
„pierwszym” mieszkańcom Ursynowa.
Propaganda sukcesu całej inwestycji
spowodowała, że jak za dotknięciem
czarodziejskiej różdżki, wszelki ruch i
inwestycje ustały. Ursynów Północny
pozbawiony podstawowych usług i
metra nie miał szans na zrealizowanie
ambitnych założeń zespołu projektowego
– jego funkcja została ograniczona
do prostej betonowej „sypialni”, która
odpowiadała na stołeczny głód mieszkaniowy.
Niestety wraz z szeregiem kompromisów (oraz
odgórnymi decyzjami „inwestora”) szlachetne idee
zostały sprowadzone do trywialnego ideogramu.
Podział na trzy pasma (kołowe, publiczne oraz
rekreacyjne) – przy skali KEN-u – uniemożliwił
zawiązanie jakiejkolwiek ciągłości miejskiej czy to w
aspektach wizualnych czy też przestrzennych.
prawo do zgromadzeń i manifestacji
„Miejska” Aleja KEN,
lata 90te
Ostatnią z retroaktywnych decyzji – a
jednocześnie tą, która zakończyła zmiany
w tkance tego osiedla – to plan regulacyjny
alei. Przypieczętował on prym
opresyjnej skali, która odebrała resztki
miejskości pierwotnemu założeniu.
Nowa zabudowa zaczęła wręcz kanibalizować
powoli zawiązujące się relacje
społeczne na rzecz rozhulanego założenia
tworzącego „opakowanie” Al. KEN.
miejskość?
Urbanity and its origin do not result only from aesthetic aspects or
the broadly understood harmony of design solutions. In search of
these less obvious features, I turned to activities of a local nature,
whose presence is an important criterion for assessing urbanized
space. The paper is based on a vast theoretical and polemical part.
The texts it contains show some of the rich historical and sociological
conditions that constitute a humanistic interpretation of human
behaviour in the city. Others, in turn, dwell on the actual influence
of the designer on city-forming processes. The polemical nature of
the work fundamentally questions the legitimacy of a strictly defined
form. In its place, I proposed a conceptualization of the issues in the
form of three parallel directions: spatial intervention, moderating
neighbourly relations, and the participatory process. They illustrate
the described directions of shaping and celebrating the city which we
come into contact with every day.
Pasmo Ursynów - Natolin,
lata 60te
Koncepcję rozwoju pasma Ursynów
Koncepcja polskich „braci Gibb”,
- Natolin wygrywają dwie pracownie:
1971-1973
stołeczna pod kierownictwem inż. arch.
Stefana Putowskiego oraz Krakowska
Choć metanarracja całego założenia wciąż opierała się na
pod kierownictwem prof. arch. Witolda
budowie „miejskości”, to ogromny wpływ wywarły na niej
Cenckiewicza. Bogatsi o perspektywę
opracowywane w tym czasie idee „koncentracji liniowej”
fatalnych założeń krakowskiej Nowej
oraz „parcelacji grupowej”. Obie idee – słusznie w moim
Huty, architekci od samego początku
odczuciu – zauważyły antropocentryczną genezę miejskości
kreowali wizję nowoczesnej i prawdziwie
i wprowadzały cenne społecznie kierunki dalszego rozwoju
miejskiej dzielnicy. Świadectwem tej
koncepcji. Zakładała ona wielkomiejski przekrój usług, podział
na jednostki społeczne oraz szereg udogodnień, które
propozycji jest względnie zróżnicowana
struktura funkcjonalna oraz szereg nietypowych
funkcji – w tym charaktery-
sprawiało wrażenie perfekcyjnego planu, który zrealizowany
pozwoliłyby konkurować z samym śródmieściem. Wszystko
styczne tereny Instytutu Hematologii i
po drugiej stronie muru berlińskiego, byłby dzisiaj oczkiem
Transfuzjologii.
w głowie urbanistów.
Ostatnim elementem
interwencji na
warszawskich namiastek snowparku
stała wyposażona w
Kopa od wielu lat służy jako jedna z
Strefa wjazdowa, zo-
terenie Ursynowa
i stanowi podręcznikowy przykład
utwardzone podesty
Północnego jest symulacja
warsztatów Historia narciarstwa dlatego też doskonale nadała się do
ganizację zawodów
przestrzeni o ugruntowanej tożsamości,
umożliwiające or-
partycypacyjnych, jest powiązana z przeprowadzenia symulacji warsztatów
lub wydarzeń.
które starają się samym początkiem partycypacyjnych.
utrwalić subtelne funkcjonowania
zależności zastanej parku północnego
– swego czasu
aktywności lokalnej
na Kopie Cwila. funkcjonował tam
nawet orczyk (sic!).
Było tylko kwestią
czasu aby unikalne
Miejsca parkingowe zostały poszerzone
ukształtowanie terenu
zostało ponowmochodom
oraz wyładunek sprzętu do
do aby umożliwić dojazd większym sanie
wykorzystane w
jazdy oraz budowy.
tym celu.
Schron atomowy im. Henryka Cwila,
RKO,
1975-1976
lata 80te
Racjonalizatorskie plany potrafiły przynieść również pozytywne
niespodzianki takie jak legendarny nasyp w parku
pomocy desperackich decyzji projektowych. Najciekawszą z
Kolejna dekada była próbą „rozruszania” dzielnicy przy
północnym. Do dziś krąży o nim wiele legend (w tym ta o
nich był plan umożliwiający swobodne ingerencje w zastaną
schronie atomowym pod jego powierzchnią) ale najprawdopodobniej
jest to amalgamat pomysłu Andrzeja Szkopa i
kierunku tradycyjnego elementu miejskiego jakim jest ulica.
tkankę. Większość działań zaczęła się ponownie zwracać w
Ireny Bajerskiej oraz śmiałego pomysłu inż. Henryka Cwila,
Dawny wróg miał się nagle stać ostatnią deską ratunku, dlatego
też w tym okresie głównie skorzystała ulica Surowieckie-
który zaproponował składowanie ziemi na Ursynowie. Pierwotne
założenia zróżnicowanego ukształtowania terenu na
go, która nagle miała zmienić swój pierwotny charakter.
osiedlu, stały się wkrótce przeskalowanym symbolem całego
Ursynowa Północnego.
Poszerzenie w miejscu wjazdu pozwoli
Kluczowym tematem
poruszonym
na wyładunek śniegu oraz manewrowanie
samochodom ciężarowym.
podczas warsztatów
było bezpieczeństwo Teren został otoczony barierką, która
użytkowników i uniemożliwi saneczkarzom na nagłe
osób postronnych. przecięcie toru jazdy.
Wybrany do tego
celu stok charakteryzuje
się geometrią
kim poliuretanowym tworzywem aby
Miejsce startu zostanie wyłożone mięk-
umożliwiającą
ograniczyć rysowanie desek podczas
Wzdłuż barierki, usypany został żwirowy
budowę przeszkód Dół stoku został
przygotowania do jazdy, a po obwodzie
pas, który ułatwi podejście pod stok
o różnym stopniu również delikatnie
skorygowany
re oświetli stok w krótkie zimowe dni.
do jazdy.
poprowadzone zostanie oświetlenie, któ-
oraz zapobiegnie zabrudzeniu butów
trudności co w
założeniu powiększy i tworzy bufor
liczbę użytkowników.
umożliwiający wyhamowanie.
132 MGR