15.05.2013 Views

El cosmos intelectual de Villalobos. Sobre el carácter de la primera ...

El cosmos intelectual de Villalobos. Sobre el carácter de la primera ...

El cosmos intelectual de Villalobos. Sobre el carácter de la primera ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Biblioteca SAAVEDRA FAJARDO<br />

<strong>de</strong> Pensamiento Político Hispánico<br />

José Luis Vil<strong>la</strong>cañas Ber<strong>la</strong>nga,<br />

<strong>El</strong> <strong>cosmos</strong> <strong>int<strong>el</strong>ectual</strong> <strong>de</strong> <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong>.<br />

<strong>de</strong>be ante todo amor y obsequio 22 . La misma tesis <strong>de</strong> Cartagena <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

continuidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> presencia <strong>de</strong> Dios en <strong>la</strong> vida se ve aquí. En su presencia<br />

“fuerunt et erimus in eternum f<strong>el</strong>ices”.<br />

Todavía <strong>de</strong>bemos compren<strong>de</strong>r estas frases y preguntarnos hasta qué<br />

punto son sinceras. Pues si lo fueran, impondrían un cierto obstáculo para <strong>la</strong><br />

recepción completa <strong>de</strong> Plinio. En <strong>la</strong> misma Congressiones, se incluyen algunas<br />

cartas que <strong>el</strong> autor no duda en l<strong>la</strong>mar “iocosas”. Su finalidad es recrear <strong>el</strong> ánimo<br />

tras <strong>la</strong>s fatigas <strong>de</strong> <strong>la</strong> comprensión <strong>de</strong>l tratado que antece<strong>de</strong>. Es importante<br />

caracterizar <strong>el</strong> sentido <strong>de</strong> estas cartas, pues <strong>de</strong> <strong>el</strong>lo <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> mucho <strong>de</strong> lo que<br />

podamos <strong>de</strong>cir. <strong>El</strong> autor confiesa que no se <strong>de</strong>ben suponer “inmo<strong>de</strong>stas”, que<br />

po<strong>de</strong>mos traducir por “<strong>de</strong>svergonzadas” [fol. XL]. Solo refieren “historias<br />

lepidas atque facetas”. A pesar <strong>de</strong> todo, pi<strong>de</strong> que no se traduzcan al idioma<br />

patrio. <strong>El</strong> motivo es que cualquier tema, incluso estas historias divertidas e<br />

ingeniosas, que ahora se califican “in rebus absurdis”, pue<strong>de</strong> alcanzar en <strong>la</strong>tín <strong>la</strong><br />

<strong>de</strong>bida dignidad [mo<strong>de</strong>rationem et honoestitatem], y sólo así pue<strong>de</strong>n pasar sin<br />

censura a <strong>la</strong> expresión literaria 23 . En una “barbarica lengua”, sin embargo, no<br />

podrían ser pronunciadas o escritas sin indignidad. Entonces se nos hace <strong>la</strong><br />

confesión <strong>de</strong> que <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong> ha reservado otras cartas dirigidas a amigos y a<br />

aristócratas para concluir <strong>la</strong> edición ya concluida <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra sobre De generatione<br />

et corruptione animalium <strong>de</strong> Aristót<strong>el</strong>es. Tenemos así a un <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong> humanista,<br />

que se separa <strong>de</strong> los ejercicios bárbaros, que repara <strong>la</strong> imagen <strong>de</strong>masiado<br />

popu<strong>la</strong>r que había conquistado con <strong>la</strong> edición <strong>de</strong>l Sumario <strong>de</strong> <strong>la</strong> Medicina, con un<br />

tratado sobre <strong>la</strong>s pestíferas bubas 24 .<br />

22 “Est etiam et ipsa veritas altiori modo contemp<strong>la</strong>ta. Deus benedictus et gloriosus cui primo <strong>de</strong>be charitas<br />

et obsequium quam disciplinarum omnium et scientiarum auctoribus, quandoqui<strong>de</strong>n ipsi eius gratia et<br />

lumine hec oia [¿?] nobis prodi<strong>de</strong>re: et eius inmensa <strong>la</strong>rgitatem et fuerunt et erimus in eternum f<strong>el</strong>ices” Fol.<br />

VII.<br />

23Cf. Beth S Tremallo, Irony and s<strong>el</strong>f-knowledge in Francisco Lopez <strong>de</strong> <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong>; New York ; London: Gar<strong>la</strong>nd,<br />

1991. Harvard disserations in Romance <strong>la</strong>nguages.<br />

24 Francisco López <strong>de</strong> <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong>, Sumario <strong>de</strong> <strong>la</strong> Medicina, con un tratado sobre <strong>la</strong>s pestíferas bubas, Antonio<br />

Barreda, Sa<strong>la</strong>manca, 1498. Está editado en Algunas Obras <strong>de</strong>l doctor Francisco López <strong>de</strong> <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong>¸ Sociedad <strong>de</strong><br />

Bibliófilos españoles, Madrid, 1886. Parece ser que antes <strong>de</strong> <strong>Vil<strong>la</strong>lobos</strong>, Diego <strong>de</strong>l Cobo había realizado su<br />

18

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!