arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
poemis ikiTxvisebi: `SiSi ver ixsnis<br />
sikvdilsa~, radgan xsna,<br />
Tavi<br />
visuf<br />
sufle<br />
leba<br />
winaaRmdegobis daZleviT (riRacisgan an viRacisgan<br />
ganTavi<br />
visuf<br />
sufle<br />
lebiT<br />
biT, xsniT, ganri<br />
rine<br />
nebiT<br />
biT, distan<br />
tanci<br />
cire<br />
rebiT<br />
biT) moipoveba.<br />
`Ta<br />
Tavi<br />
visuf<br />
sufle<br />
leba<br />
ba~ ori sxvadasxva fuZiT Sedgenili kompozitia,<br />
Zveli qarTuli enis ZiriTadi leqsikuri fondis kuTvnili<br />
sityvaa da misi gaazreba qarTveli eris erovnuli gonis<br />
originaluri filosofiuri gamoxatulebaa. es sityva dasturdeba<br />
uZveles qarTul werilobiT ZeglebSi, bibliaSi.<br />
4. sayuradReboa Sesityveba `Ta<br />
Tavis<br />
Sekvra<br />
kvra~,<br />
romlis semantika<br />
pirovnul<br />
rRvevas<br />
vas ukavSirdeba, rac pirovnebis mTlianobis<br />
deformaciis ukiduresi gamovlenaa. `kruloba~ pirovnebis<br />
mTlianobis rRvevis ukiduresi xarisxia, vnebaTa ukiduresi<br />
gamZafrebaa, umZimesi Sinagani vnebaa. sayuradReboa erTi adgili<br />
`vefxistyaosnidan~: `Tav<br />
Tavsa<br />
mrTelsa<br />
rad Seik<br />
ikrav<br />
rav, wylulsa<br />
axlad rad iwyluleb?~ _ eubneba avTandili tariels (876.4)<br />
da konteqstidan sruliad cxadia, rom `SekvraSi~ poemis<br />
avtori gulisxmobs tarielis gauwonasworebel sulier mdgomareobas,<br />
mis ukidures sasowarkveTas.<br />
5. naSromSi struqturul-semantikur aspeqtSi `Tavisuflebis~<br />
cnebasTan mimarTebiT gaanalizebulia somxuri Sesatyvisebi<br />
_ ինքնատէր [inqnater], ինքնիշխան<br />
[inqniSxan],<br />
անձնատէր [anZnater], անձնիշխան [anZniSxan]], ազատ [azat].<br />
l a t a v r a s a n i k i Z e<br />
mimGeobis erTi zmnuri kategoriis Sesaxeb<br />
bacbur (wova<br />
wova-TuSur<br />
TuSur) enaSi<br />
bacburSi, rogorc cnobilia, mimGeobsaTvis damaxasiaTebelia<br />
z m n u r i n i S n e b i c, msgavsad sxva enebisa: aspeqti,<br />
dro (uwinares-SemdgomiToba)...<br />
specifikuria mimGeobis funqcia SesitKvebaSi _ saxeli +<br />
mimGeoba + saxeli: igi s a x e l s m a r T a v s brunvaSi i s e -<br />
59<br />
v e, rogorc z m n a. zmnasTan analogiuria agreTve g r a m a -<br />
t i k u l i k l a s e b i s asaxva mimGeobaSi.<br />
mimGeoba arsebiT saxelTan msazGvrelis funqciiT gvxvdeba<br />
(dacin ƒav _ gaTibuli Kana). sazGvrul saxels mimGeoba uTanxmdeba<br />
garkveuli formiT zedsarTavi saxelebis analogiurad; saxelobiTisagan<br />
gansxvavebulia ergativisa da irib brunvaTa formebi:<br />
sax. dal»in<br />
in taTeb<br />
`micemuli fuli~, erg. dal»inC<br />
inC<br />
taTbuv<br />
buv, naT. dal»inC<br />
inC taTbu<br />
bu¹, mic. dal»inC<br />
inC taTbun<br />
bun... es wesi<br />
im SemTxvevebzec vrceldeba, rodesac sazGvrul mimGeobas<br />
Tavis mxriv axlavs msazGvreli: sax. as aTin Tux˜ `Cemi danaKili<br />
marili~, erg. as aTinC Tuxov<br />
xov, naT. as aTinC Tuxo<br />
xo¹...<br />
msazGvrel mimGeobas Cveulebriv axlavs msazGvreli, mas-<br />
Tan mimGeoba sazGvrulis funqciiT gvxvdeba: agas dien<br />
Cxindri<br />
`bebias moqsovili windebi~. aseTi sazGvruli SeiwKobs<br />
substantiur msazGvrels s a x e l o b i T S i an e r -<br />
g a t i u l brunvaSi.<br />
mimGeobas aqvs moqmedebiTi gvarisa (aqtiuri) da vnebiTis<br />
(pasiuri) m n i S v n e l o b a: abun˜ `1, mkeravi; 2. Sesakeri~.<br />
maTi gamiJvna xdeba sintaqsur doneze. dasturdeba ori saxis<br />
mimGeoburi konstruqcia: I. nanas nas Tetun<br />
tun˜ maƒ˜ `dedis<br />
dasayreli puri~; II. maƒ˜ Tetun<br />
tun˜ nan `puris damyreli deda~.<br />
orive konstruqciisaTvis amosavalia gardamavali zmnis<br />
konstruqcia _ nanas nas Tet maƒ˜ `deda yris purs~.<br />
I konstruqciidan (nanas Tetun˜ maƒ˜) SesitKvebaSi<br />
(maszGvrel-sazGvruli) Tetun<br />
tun˜ maƒ˜ _ maƒ˜ sazGvrulia,<br />
Tetun<br />
tun˜ _ msazGvreli. am mimGeoburi konstruqciisaTvis<br />
amosaval zmnur konstruqciaSi, _ nanas nas TetT<br />
et maƒ˜, _ maƒ˜<br />
o b i e q t i _ damatebaa, amdenad, _ p a s i u r i. SesitKvebaSi<br />
igi, maqvemdebarebeli s a z G v r u l i, SeiwKobs Tavis<br />
m s a z G v r e l mimGeobas da mas p a s i u r mniSvnelobas aniyebs.<br />
msazGvreli mimGeoba nawilobriv inarCunebs zmnur ni-<br />
Sans: marTavs mxolod substantiur msazGvrels _ saxels (romelic<br />
momdinareobs zmnuri konstruqciis s u b i e q t i d a n<br />
_ qvemdebaridan) e r g a t i v S i (na<br />
nanas<br />
nas), zmnuri konstruqciis<br />
o b i e q t i (damateba) maƒ˜) masTan sazGvrulad daCndeba da<br />
ar aris marTuli mimGeobisagan: msazGvreli mimGeoba daqvemde-<br />
60