21.12.2013 Views

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

poemis ikiTxvisebi: `SiSi ver ixsnis<br />

sikvdilsa~, radgan xsna,<br />

Tavi<br />

visuf<br />

sufle<br />

leba<br />

winaaRmdegobis daZleviT (riRacisgan an viRacisgan<br />

ganTavi<br />

visuf<br />

sufle<br />

lebiT<br />

biT, xsniT, ganri<br />

rine<br />

nebiT<br />

biT, distan<br />

tanci<br />

cire<br />

rebiT<br />

biT) moipoveba.<br />

`Ta<br />

Tavi<br />

visuf<br />

sufle<br />

leba<br />

ba~ ori sxvadasxva fuZiT Sedgenili kompozitia,<br />

Zveli qarTuli enis ZiriTadi leqsikuri fondis kuTvnili<br />

sityvaa da misi gaazreba qarTveli eris erovnuli gonis<br />

originaluri filosofiuri gamoxatulebaa. es sityva dasturdeba<br />

uZveles qarTul werilobiT ZeglebSi, bibliaSi.<br />

4. sayuradReboa Sesityveba `Ta<br />

Tavis<br />

Sekvra<br />

kvra~,<br />

romlis semantika<br />

pirovnul<br />

rRvevas<br />

vas ukavSirdeba, rac pirovnebis mTlianobis<br />

deformaciis ukiduresi gamovlenaa. `kruloba~ pirovnebis<br />

mTlianobis rRvevis ukiduresi xarisxia, vnebaTa ukiduresi<br />

gamZafrebaa, umZimesi Sinagani vnebaa. sayuradReboa erTi adgili<br />

`vefxistyaosnidan~: `Tav<br />

Tavsa<br />

mrTelsa<br />

rad Seik<br />

ikrav<br />

rav, wylulsa<br />

axlad rad iwyluleb?~ _ eubneba avTandili tariels (876.4)<br />

da konteqstidan sruliad cxadia, rom `SekvraSi~ poemis<br />

avtori gulisxmobs tarielis gauwonasworebel sulier mdgomareobas,<br />

mis ukidures sasowarkveTas.<br />

5. naSromSi struqturul-semantikur aspeqtSi `Tavisuflebis~<br />

cnebasTan mimarTebiT gaanalizebulia somxuri Sesatyvisebi<br />

_ ինքնատէր [inqnater], ինքնիշխան<br />

[inqniSxan],<br />

անձնատէր [anZnater], անձնիշխան [anZniSxan]], ազատ [azat].<br />

l a t a v r a s a n i k i Z e<br />

mimGeobis erTi zmnuri kategoriis Sesaxeb<br />

bacbur (wova<br />

wova-TuSur<br />

TuSur) enaSi<br />

bacburSi, rogorc cnobilia, mimGeobsaTvis damaxasiaTebelia<br />

z m n u r i n i S n e b i c, msgavsad sxva enebisa: aspeqti,<br />

dro (uwinares-SemdgomiToba)...<br />

specifikuria mimGeobis funqcia SesitKvebaSi _ saxeli +<br />

mimGeoba + saxeli: igi s a x e l s m a r T a v s brunvaSi i s e -<br />

59<br />

v e, rogorc z m n a. zmnasTan analogiuria agreTve g r a m a -<br />

t i k u l i k l a s e b i s asaxva mimGeobaSi.<br />

mimGeoba arsebiT saxelTan msazGvrelis funqciiT gvxvdeba<br />

(dacin ƒav _ gaTibuli Kana). sazGvrul saxels mimGeoba uTanxmdeba<br />

garkveuli formiT zedsarTavi saxelebis analogiurad; saxelobiTisagan<br />

gansxvavebulia ergativisa da irib brunvaTa formebi:<br />

sax. dal»in<br />

in taTeb<br />

`micemuli fuli~, erg. dal»inC<br />

inC<br />

taTbuv<br />

buv, naT. dal»inC<br />

inC taTbu<br />

bu¹, mic. dal»inC<br />

inC taTbun<br />

bun... es wesi<br />

im SemTxvevebzec vrceldeba, rodesac sazGvrul mimGeobas<br />

Tavis mxriv axlavs msazGvreli: sax. as aTin Tux˜ `Cemi danaKili<br />

marili~, erg. as aTinC Tuxov<br />

xov, naT. as aTinC Tuxo<br />

xo¹...<br />

msazGvrel mimGeobas Cveulebriv axlavs msazGvreli, mas-<br />

Tan mimGeoba sazGvrulis funqciiT gvxvdeba: agas dien<br />

Cxindri<br />

`bebias moqsovili windebi~. aseTi sazGvruli SeiwKobs<br />

substantiur msazGvrels s a x e l o b i T S i an e r -<br />

g a t i u l brunvaSi.<br />

mimGeobas aqvs moqmedebiTi gvarisa (aqtiuri) da vnebiTis<br />

(pasiuri) m n i S v n e l o b a: abun˜ `1, mkeravi; 2. Sesakeri~.<br />

maTi gamiJvna xdeba sintaqsur doneze. dasturdeba ori saxis<br />

mimGeoburi konstruqcia: I. nanas nas Tetun<br />

tun˜ maƒ˜ `dedis<br />

dasayreli puri~; II. maƒ˜ Tetun<br />

tun˜ nan `puris damyreli deda~.<br />

orive konstruqciisaTvis amosavalia gardamavali zmnis<br />

konstruqcia _ nanas nas Tet maƒ˜ `deda yris purs~.<br />

I konstruqciidan (nanas Tetun˜ maƒ˜) SesitKvebaSi<br />

(maszGvrel-sazGvruli) Tetun<br />

tun˜ maƒ˜ _ maƒ˜ sazGvrulia,<br />

Tetun<br />

tun˜ _ msazGvreli. am mimGeoburi konstruqciisaTvis<br />

amosaval zmnur konstruqciaSi, _ nanas nas TetT<br />

et maƒ˜, _ maƒ˜<br />

o b i e q t i _ damatebaa, amdenad, _ p a s i u r i. SesitKvebaSi<br />

igi, maqvemdebarebeli s a z G v r u l i, SeiwKobs Tavis<br />

m s a z G v r e l mimGeobas da mas p a s i u r mniSvnelobas aniyebs.<br />

msazGvreli mimGeoba nawilobriv inarCunebs zmnur ni-<br />

Sans: marTavs mxolod substantiur msazGvrels _ saxels (romelic<br />

momdinareobs zmnuri konstruqciis s u b i e q t i d a n<br />

_ qvemdebaridan) e r g a t i v S i (na<br />

nanas<br />

nas), zmnuri konstruqciis<br />

o b i e q t i (damateba) maƒ˜) masTan sazGvrulad daCndeba da<br />

ar aris marTuli mimGeobisagan: msazGvreli mimGeoba daqvemde-<br />

60

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!