arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
9. ÊÀÅÛÉÒÉ + -ÙÄÍ/-ÙëÍ/-ÙÄÍÀ/-ÙÄÍð ÍÀßÉËÀÊÉ.<br />
10. ÍÀßÉËÀÊÉ + -ÙÄÍ/-ÙëÍ/-ÙÄÍÀ/-ÙÄÍð ÍÀßÉËÀÊÉ.<br />
11. ÓÀáÄËÆÌÍÀ (ÌÀÓÃÀÒÉ ÀÍ ÌÉÌÙÄÏÁÀ) + -ÙÄÍ/-ÙëÍ/-ÙÄÍÀ<br />
ÍÀßÉËÀÊÉ (ÁÆ. ...ÌÉÜÀ æðÆÒðËÓ áóØæ {áÄËßÉ×Ã}: ÄãÀ ÌêÃÄÎ<br />
ËÉÚÒÖËÙÄÍ ÏËÁÉÍÀà ÂÖÛÂæÄÎ ËÀÜêÑìÒÓ `ÈÀÅÉÓ (`ÌÉÓ") ÅÄÆÉÒÄÁÓ<br />
ÖÈáÒÀ áÄËÌßÉ×ÄÌ: ÉÓ ÊÉ ÀÒÀ ÃÀ ÃÀÒÀãÏÁÀ (`ÚÀÒÀÖË-ÏÁ-À")<br />
ÃÀÅÖßÚÏÈ ÜÅÄÍÓ ÈÀÅËÀÓ") ÃÀ À. Û.<br />
ÜÅÄÍÉ ÃÀÊÅÉÒÅÄÁÉÈ, -ÙÄ/-ÙÄÍ/-ÙëÍ/-ÙÄÍÀ/-ÙëÍÀ/-ÙÄÍð/-ÙÄÍêÎ/-<br />
ÙÄÍì ÍÀßÉËÀÊÓ ÓÅÀÍÖÒÛÉ, ÄÒÈÉ ÛÄáÄÃÅÉÈ, ÂÀÀÜÍÉÀ ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ<br />
×ÖÍØÝÉÀ, ÊÄÒÞÏÃ, ÉÂÉ ÂÀÌÏÉÚÄÍÄÁÀ ÂÀÍÖÓÀÆÙÅÒÄËÏÁÉÈÉ ÍÀßÉËÀÊÉÓ<br />
×ÖÍØÝÉÉÈ, ÂÅÉÜÅÄÍÄÁÓ ÌÉÌÀÒÈÖËÄÁÀÓ ÃÀ ÌÀÓÈÀÍ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖË<br />
ÓÉÔÚÅÀÓ ÈÉÈØÏÓ ÌÄÔ ÄØÓÐÒÄÓÉÖËÏÁÀÓ ÀÍÉàÄÁÓ. ÈÖÌÝÀ, ÖÍÃÀ ÉÈØÅÀÓ,<br />
ÒÏÌ ÌÉÓÉ ÐÉÒÅÀÍÃÄËÉ ×ÖÍØÝÉÀ ÓÅÀÍÖÒÛÉ ÓáÅÀ ÍÀßÉËÀÊÄÁÈÀÍ<br />
ÛÄÃÀÒÄÁÉÈ ÛÄÓÖÓÔÄÁÖËÉÀ ÃÀ ÖÌÄÔÄÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ ÊÏÍÔÄØÓÔÉÓ<br />
ÌÉáÄÃÅÉÈÀÝ ÊÉ àÉÒÓ ÓÀÀÍÀËÉÆÏ ËÄØÓÄÌÉÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÂÀÒÊÅÄÅÀ.<br />
ÒÀÝ ÛÄÄáÄÁÀ ÀÙÍÉÛÍÖËÉ ÍÀßÉËÀÊÉÓ ßÀÒÌÏÌÀÅËÏÁÀÓ, ÛÄÓÀÞËÏÀ,<br />
ÛÄÌÏÓÖËÉ ÉÚÏÓ ØÀÒÈÖËÉÃÀÍ (ÛÃÒ. ØÀÒÈÖËÉ ÄÍÉÓ ÃÉÀËÄØÔÄÁÛÉ<br />
ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ÖÞÅÄËÄÓÉ ÍÀßÉËÀÊÉ -ÚÄ/-ÚÄÍ) ÀÍËÀÖÔÛÉ Ù/Ú ÈÀÍáÌÏÅ-<br />
ÀÍÈÌÏÍÀÝÅËÄÏÁÉÓ ÛÄÃÄÂÀÃ.<br />
m u r m a n s u x i S v i l i<br />
pirdapiri obieqtis mravlobiTobis<br />
sufiqsis Sesaxeb zmnaTa erT JgufSi<br />
Zvel qarTulSi gamoiyofa zmnaTa erTi jgufi, romelTac<br />
SesityvebaSi pirdapiri damateba ar eZebneba, zmnis morfologia<br />
ki II seriis mwkrivebSi pirdapiri obieqtis mravlobiTobas<br />
migvaniSnebs. aseTi zmnebia: Sexed-n-a (moxed-n-a, STaxed-n-a...),<br />
ganicin-n-a, ganiRim-n-a, Semog‚Wurit-n-a, aRmoiWurit-n-a, imuxln-a...,<br />
iy‚r-n-a, ikrxial-n-a, ikrCxial-n-a, aRimRer-n-a, aRiyef-n-a...<br />
ra Tqma unda, paralelurad es zmnebi gvxvdeba n-s gare-<br />
Sec: ganicina, ganiRima... dasaxelebuli zmnebiT nagulisxmevi<br />
65<br />
moqmedebani adamianis (an cxovelis) somatur organoTa (Tvali,<br />
bage, piri, muxli...) saTanado funqcias afiqsirebs.<br />
mkvlevarTa erTi nawilis azriT (a. SaniZe, arn. Ciqobava,<br />
ant. kiziria, i. imnaiSvili...), pirdapiri damatebis arqona am<br />
rigis zmnaTa SesityvebaSi meoreulia.<br />
msgavsi semantikis zmnaTa analogiiT (mag., aRixilna Tualni...),<br />
Sexed-n-a, SemoguWurit-n-a zmnaTa SesityvebaSi pirdapir<br />
obieqtad aseve Tual<br />
alni<br />
aRdgeba: Sexed-n-a, SemoguWurit-n-a<br />
*Tualn-i (Sdr., Zv. qarT. saxedveli `Tvali~ i. abulaZe, 1973).<br />
aseTi aRdgenis realurobas zogjer konteqstic adasturebs:<br />
`a R i x i l n a nikon Tual<br />
alni<br />
da m i x e d n a m.cx. 257,11 (v. imnaiSvili,<br />
1975, 425). ganiRimna, ganicinna zmnebis SesityvebaSi<br />
SesaZlo pirdapir obieqtad b a g e n i ivaraudeba (sarjvelaZe,<br />
1982, 555 1 , v. imnaiSvili, 1975, 425). am varaudis semantikuri<br />
argumentaciisaTvis mniSvnelovania s i c i l i s a da R i m i l i s<br />
sabaseuli ganmarteba: s i c i l i ... ganyofani sicilTani ese<br />
ars: R i m i l i ars sicili simSvidiT, uƒmo, bage<br />
geTa<br />
oden Seetyobodes;<br />
s i c i l i ars mcired ƒmiani da mdabali~, Rim-Rimi<br />
`pi<br />
piris<br />
Secinili~... sicilisa da Rimilis procesebSi piris, bageebis<br />
monawileobas Zv. qarTulis saTanado konteqstebic<br />
adasturebs: m R i m v a r i T a p i r i T a etyoda duksa (pat. I, 83-<br />
45); b a g i s - y o f a dacinva, `kicxeva~ bages-moyofden me O, _<br />
mekicxviden me pb (ierem. 38, 19) (abulaZe, 1973).<br />
bunebrivia, imuƒl-n-a zmnisaTvis pirdapir damatebad aseve<br />
somaturi saxeli m u ƒ l i igulisxmeba: `xolo igi mivida sakurTxevlad,<br />
i m u ƒ l n a da mun dasTxia sisxli T‚si~ (klarj.<br />
mr. 1991, 357); Sdr., i m u ƒ l n a (mrk. 10,17) C m u ƒ l n i d a -<br />
i d g n a DE (am da msgavsi faqtebis sxvagvari gaazrebisaTvis ix.<br />
l. nozaZe, 1974, gv. 51; 2005. gv. 228).<br />
gansxvavebuli viTareba gvaqvs `xmianobis~ gamomxatvel<br />
zmnebSi i k r C x i a l n a , a R i y e f n a , i y ‚ r n a da a.S. rogorc<br />
mxolobiT, aseve mravlobiT ricxvSi dasmuli pirdapiri damatebis<br />
aRdgena SesityvebaSi am semantikis zmnaTa morfologiiT<br />
SeuZlebeli ar aris, magram bevr kiTxvas aCens. Sdr.: `aRi<br />
aRiyuv<br />
yuv-<br />
66