21.12.2013 Views

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XXI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

la yovelman erTbaSad R a R a d e b a didi da Zlieri~ (isu n.<br />

6,20 G). `didad r a m e aRmoifS<br />

ifS‚nna<br />

nna. erTgzis xolo, da misca<br />

wmida suli T‚si wmidaTa angelozTa~ (cx. g. mTawm. 397,14).<br />

ganxilul zmnaTa SesityvebebSi pirdapiri damatebis<br />

odindeli arsebobis erTgvar sakontrolo saSualebad SeiZleba<br />

gamodges sagulvebeli pirdapiri damatebis nacvlad SesityvebaSi<br />

amave fuZis moqmedebiTbrunviani substitutis Canacvlebac<br />

(suxiSvili, 2007, 31-32): m o x e d n a (ricxv. 16,5), Sdr.,<br />

m o x e d n a T u a l i T a (lim. 115,9); `da movides igini misa parexsa<br />

mas da i k r x i a l n a mwared~ (parxl. mravalT. 324 v, 28-<br />

30 b); Sdr., `i k r x i a l n a ƒ m i T a maRliTa, vidremde mSobel-<br />

Taca misTa ganuk‚rda~ [iqve 327 v, 10-12 b] (sarjvelaZe, 1995)...<br />

gamoricxuli ar aris, rom `xmianobis~ aRmniSvnel zmneb-<br />

Si -n gviandeli CanarTi iyos. es -n mogviano xanis ZeglebSic<br />

dasturdeba: i y v i r n a (q. cx. II 88,20). a R i z a x n e s (q. cx. II<br />

249,5), d a i y v i r n a (rusud. 44, 8)... sayuradReboa, rom amgvar<br />

zmnebTan Sexamebuli gansazRvrebis tipis saxelebi mravlobiT<br />

ricxvSi dganan da zmnasTan erTad moqmedebis intensivobis<br />

funqcias gamoxataven: d a i y v i r n a s a z a r e l n i man<br />

devman (rusud. 56, 34-35), zav d i d n i d a i W e x n a (rusud.<br />

124, 35) da sxv.<br />

baSi da, meore mxriv, ara nawilakisa (resp. sada<br />

nacvalsaxelis)<br />

urTierTobaSi zmnaTa formebTan: Zv. qarTulSi bunebrivia<br />

msazGvrel-sazGvrulis /kacisa Ze/ tipi; iqve uzmniswino da<br />

zmniswinian formaTa win erTnairad ixmareboda ara (resp.<br />

sada). am wesTa mixedviT Tanamedrove qarTuli arsebiTad ganxsvavdeba<br />

Zveli qarTulisagan.<br />

axal qarTulSi delimitaciis unari SeiZines zmniswinebmac<br />

da koneqciuri kategoriebis mawarmoeblebmac: ara (resp. sa-<br />

da) dauSvebelia zmniswinTa win, agreTve gvaris, qcevis, kauzaciis<br />

da situaciis mawarmoebel prefiqsTa win: bunebrivia /ar<br />

dawers/, arabunebrivia /ara dawers/, bunebrivia /ar exmareba/,<br />

arabunebrivia /ara daexmareba/ da sxv.<br />

axal qarTulSi delimitaciis unari SeiZina -a sufiqsma<br />

saxelTa bolos micemiT, naTesaobiT, moqmedebiT da viTarebiT<br />

brunvebSi, moTxrobiT brunvaSic. Tu saxeli xmovanfuZiania:<br />

bunebrivia /Zmasa hkiTxa/, arabunebrivia /Zmasa gamohkiTxa/ _<br />

zmniswinTa win dauSvebelia gavrcobili formebi.<br />

delimitaciuri unaris qona-arqona vlindeba Txzul saxelTa<br />

formebSic imave wesiT, ra wesic moqmedebs ara nawilakis<br />

damoukideblad xmarebisas. Zvel qarTulSi gvaqvs ramdenime<br />

gamonaklisi (a r c a, a r G a, Sdr. arave), rac aixsneba sxva wes-<br />

Ta gaTvaliswinebiT.<br />

T e d o u T u r g a i Z e<br />

delimitaciuri sistemis CamoKalibebisaTvis qarTulSi<br />

(ara nawilakis mixedviT)<br />

Zveli qarTulis sintagmebSi emfatikur xmovansa da<br />

zmniswinebs, agreTve koneqciuri kategoriis mawarmoeblebs Jer<br />

kidev ara hqondaT delimitaciis unari, rac kargad Cans, erTi<br />

mxriv, substantiuri msazGvrelisa da sazGvrulis urTierTo-<br />

r o s t o m f a r e u l i Z e<br />

piris niSanTa warmomavlobisaTvis qisturSi<br />

1. naxur enaTa zmnaSi, rogorc specialuri literaturidan<br />

aris cnobili, piris formaTa gasarCev ZiriTad saSualebebad<br />

gamoKofilia: pirTa nacvalsaxelebis gamoKeneba piris niSnebad<br />

(wovaTuSurSi), sxvadasxva drouli formebis gamoKeneba<br />

(CeCnuri enis qisturi dialeqti), gramatikuli klas-kategori-<br />

67<br />

68

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!