koleqtivizmis brZolac vuwodoT~ 1 . amitom xSirad saubroben winaindustriuli sazogadoebebiskoleqtivistur xasiaTze, dRes ki koleqtivisturad miiCneven samxreT evropis,laTinuri amerikis, aziuri <strong>da</strong> afrikuli kulturebis umravlesobas. <strong>da</strong>savleTevropaSi yvelaze mkafio koleqtivisturi orientaciiT espanur <strong>kultura</strong>s gamoar-Ceven.saqarTvelos ar hqonia urTierToba evropasTan mas Semdeg, rac iq individualisturisazogadoeba mkafiod Camoyalib<strong>da</strong>. Cveni <strong>kultura</strong>, koleqtivisturiaRmosavluri (muslimuri) kulturebis garemocvaSi, romelsac mogvianebiT ruseTisaseve koleqtivisturi <strong>kultura</strong> <strong>da</strong>emata <strong>da</strong> mcirejgufovan koleqtivistur<strong>kultura</strong>d Camoyalib<strong>da</strong>. amas xeli Seuwyo im mizezebma, romlebzec cota zemoTgvqon<strong>da</strong> saubari.sivrcisa <strong>da</strong> drois kulturebisamecniero literaturaSi gvxvdeba `drois kulturisa~ <strong>da</strong> `sivrcis kulturis~cnebebi. am klasifikaciiT, Tanamedrove <strong>da</strong>savleTi, moderni _ drois <strong>kultura</strong>a; misimTavari maxasiaTebelia dinamikuroba, mudmivi cvalebadoba, romelic ukeTesisakengamudmebul svlad gaiazreba. Sesabamisad, arsebobs mniSvnelobaTa mobiluristruqturebi <strong>da</strong> cvalebadi <strong>for</strong>mebi. CveulebaTa azri mudmivad kiTxvis qveS dgeba <strong>da</strong>,saqmis interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare, icvleba. ara<strong>da</strong>savleTi, premoderni an aramoderni_ sivrcis <strong>kultura</strong>a, romelic aRbeWdilia TavianT adgilsamyofelze a<strong>da</strong>mianTa <strong>da</strong>saganTa mijaWvulobis niSniT. es aris mSvidi, statikuri inercia, romelic a<strong>da</strong>mianebssimyudrovis, usafrTxoebisa <strong>da</strong> movlenaTa prognozirebadobis ganc<strong>da</strong>s aniWebs.drois kategoria am kulturisaTvis ucxo ar aris, magram igi, iseve rogorc masTan<strong>da</strong>kavSirebuli cvalebadoba, did rols ar TamaSobs. drois kulturis sworxazovani,swrafwarmavali droisagan gansxvavebiT, es cikluri droa, romelic wrebrunvasasrulebs gaCenas, aRsasrulsa <strong>da</strong> kvlav gaCenas Soris. sivrcis kulturisaTvis<strong>da</strong>maxasiaTebelia myari sazogadoebrivi jgufebis arseboba, romlebic gansazRvravencalkeul individTa cxovrebas <strong>da</strong>badebi<strong>da</strong>n sikvdilamde <strong>da</strong> romlebTanac esindividebi mWidrod arian <strong>da</strong>kavSirebuli. sivrcis <strong>kultura</strong> aRbeWdilia myariritualebiT, wes-Cveulebebis SenarCunebisaTvis zrunviT. es wes-Cveulebebi am saxiTmxolod am <strong>kultura</strong>Si _ am sivrceSi, am nia<strong>da</strong>gze arseboben, simyudrovisa <strong>da</strong>Sinaurulobis ganwyobas uqmnian im a<strong>da</strong>mianebs, vis Cveulebebsac isini warmoadgenen 2 .saqmis gamartiveba iqnebo<strong>da</strong> <strong>da</strong>Sveba, rom droisa <strong>da</strong> sivrcis niSniT <strong>da</strong>savluri <strong>da</strong>aRmosavluri kulturebi mkafiod emijnebian erTmaneTs. v.Smidis azriT, sivrcis<strong>kultura</strong> arsebobs planetis oTx mexuTedze, TviT aRmosavleT evropis CaTvliT.ufro metic _ <strong>da</strong>Zabuloba drosa <strong>da</strong> sivrces Soris Tavs iCens ara mxoloderTmaneTisagan geografiulad gamijnul regionebSi, aramed erTi kulturis SigniTac:magaliTad, amerikis SeerTebul StatebSi faSisturi <strong>da</strong>jgufeba gamodis moderniswinaaRmdeg <strong>da</strong> piriqiT, iranSi XXI saukunis <strong>da</strong>mdegs mravali axalgazr<strong>da</strong> uwevswinaaRmdegobas aramodernul, xist mmarTvelobas 3 .sabolood <strong>kultura</strong>Ta aseTi saxis <strong>da</strong>jgufebam:individualisturiinovaciuridroiskoleqtivisturitradiciulisivrcis1muzaSvili n. “orientaciebis” Sesaxeb. _ Jurn. “omega”, Tb., 2000, 7, gv.4.2 Smidi v. omi sivrcesa <strong>da</strong> dros Soris (leqcia, wakiTxuli 2001 wlis 15 oqtombers, iv.javaxiSvilis sax.Tbilisis saxelmwifo universitetSi). _ gaz.: “Cveni mwerloba” 49 (75), Tb., 7-14 dekemberi, 2001, gv.2.3 Smidi v. <strong>da</strong>sax. naSr., gv.2.24
SeiZleba migviyvanos aRmosavleT-<strong>da</strong>savleTis diqotomiamde. ramdenad Seesabamebarealobas am diqotomiis arseboba, ramdenad marTebulia aRmosavleT/<strong>da</strong>savleTissazogadoebaTa klasificireba rogorc aramodernuli, koleqtivisturi, tradiciuli<strong>da</strong> modernuli, individualisturi, inovaciurisa, es diskusiis msjelobis saganiiqneba, rac, Tavis mxriv, moiTxovs kulturs tradiciisa <strong>da</strong> modernizaciisurTierTqmedebis gaazrebas.aRmosavleTi-<strong>da</strong>savleTi _ <strong>kultura</strong>Ta tipologiis safuZveli<strong>da</strong>savleTisa <strong>da</strong> aRmosavleTis fenomenze yuradRebis gamaxvileba saWirodCavTvaleT, pirvel rigSi, imdenad, ramdena<strong>da</strong>c pir<strong>da</strong>pir kavSirSia tradiciulobisa <strong>da</strong>modernulobis gagebis erT-erT interpretaciasTan.<strong>da</strong>savleTi <strong>da</strong> aRmosavleTi _ kacobriobis cnobierebaSi arsebuli mudmiviopozicia _ warmogvidgeba ori gansxvavebuli kulturuli sivrcis saxiT. TavisTavades <strong>da</strong>yofa, ra Tqma un<strong>da</strong>, pirobiTia, radgan arc erTi maTgani ar warmoadgens eTnikuri(<strong>da</strong>, Sesabamisad, kulturuli) TvalsazrisiT erTgvarovan sivrces. metic, isiniswored erTmaneTTan mimarTebaSi yalibdebian met-naklebad mkafiod gamokveTilmTlianobad. am ori samyaros tipologia <strong>da</strong> mecnieruli Seswavla mTlianad <strong>da</strong>savlurisamyaros iniciativaa. aman bevri ram gansazRvra maTze Sexedulebis <strong>for</strong>mirebisTvalsazrisiT, rac xSirad ar Tanxvdebo<strong>da</strong> arsebul sinamdviles (es gasakuTrebiTaRmosavleTze iTqmis). un<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom <strong>da</strong>savleTi, aRmosavleTisagangansxvavebiT, ufro advilad aRiqmeba TavisTavad erTobad, radgan integrirebuli<strong>da</strong>savleTis tradicias xangrZlivi istoria aqvs. aRmosavleTis erTgvarovan sivrcedganxilva ki samarTlianad eqvemdebareba kritikas. aRmosavleTi moicavs muslimur,konfuciur, budistur <strong>da</strong> sxva erTobebs j.stidmani sruliad uaryofs <strong>da</strong>savleTaRmosavleTisdiqotomias. misi azriT, aRmosavleTze, aziaze ar SeiZleba saubari,rogorc raimegvar erTobaze, radgan igi Sedgeba `subkontinenturi civilizaciebisagan~:SoreulaRmosavluri, induri <strong>da</strong> islamuri 1 .miuxe<strong>da</strong>vad amisa, mainc xdeba Zalian pirobiTi maxasiaTeblebis SerCeva,romlebiTac ganasxvaveben <strong>da</strong>savlur an aRmosavlur kulturebs:socialur-ekonomikuri maxasiaTeblebi<strong>da</strong>savleTi aRmosavleTiganviTarebuli, urbanistuli CamorCenili, sasofloindustriuli agraruliwarmoeba rogorc bazisi ganawileba rogorc bazisipolitikuri maxasiaTeblebi<strong>da</strong>savleTi aRmosavleTisamoqalaqo, demokratiuli patriarqaluri, avtoritaruli,despoturiistoriuli maxasiaTeblebi<strong>da</strong>savleTi aRmosavleTiistorizmi aistorizmixazovani dro cikluri dro1 Стидман Дж. Миф об Азии. // Сравнительное изучение цивилизаций. Хрестоматия. М., 1998. c. 261.25
- Page 1 and 2: socialur mecnierebaTa seriakulturad
- Page 3 and 4: sarCeviTema I. ZiriTadi cnebebi da
- Page 5 and 6: maSasadame, farTo azriT, kulturis c
- Page 7 and 8: tradiciatradicia _ wina Taobebidan
- Page 9 and 10: gansakuTrebuli forma, romelic ar gu
- Page 11 and 12: aqvs umciresobis kulturis ama Tu im
- Page 13 and 14: axasiaTebs komunitarul struqturebs
- Page 15 and 16: asakobrivi rolebis Tanamedroveobisa
- Page 17 and 18: ogorc tradiciuli sazogadoebis dasas
- Page 19 and 20: akulturuli Teoriebi midrekilni aria
- Page 21 and 22: Tema III. kulturaTa tipologia moder
- Page 23: ac Seexeba saqarTvelos, Zalze gavrc
- Page 27 and 28: koleqtivis urTierTmimarTebiT; damok
- Page 29 and 30: tipologizeba diqotomiuri sqemebis m
- Page 31 and 32: aucileblobaze 1 . e.saidma saWirod
- Page 33 and 34: islamistebis gaaqtiureba, romlebic
- Page 35 and 36: momakvdinebeli aRmoCndes... islami
- Page 37 and 38: warmoSobis evropuli mwerloba, romli
- Page 39 and 40: Tanamedrove ganzomilebani scildeba
- Page 41 and 42: warmoudgenelia tradiciul samyaroSi.
- Page 43 and 44: centralizebuli biourokratiuli imper
- Page 45 and 46: civilizacia perspeqtivis saqmea, an
- Page 47 and 48: kulturis gaCenis STambeWdavi magali
- Page 49 and 50: inglisuris monaTesave, magram sxva
- Page 51 and 52: imis mixedviT, Tu rogor iTxovs amas
- Page 53 and 54: Tavidan acileba, maS, rodis SeZlebs
- Page 55 and 56: meore saintereso mosazrebaa istorii
- Page 57 and 58: gavaanalizoT procesis arsi, SeZlebi
- Page 59 and 60: saSualebas _ internets _ da saZiebe
- Page 61 and 62: melvil herskovicis xelmZRvanelobiT,
- Page 63 and 64: momdinareobs Sveicariuli qalaqis sa
- Page 65 and 66: nawilisgan mkacri pasuxi miiRes _ T
- Page 67 and 68: axdens imaze, Tu rogor ukavSirdeba
- Page 69 and 70: aseve mecnierebis ganviTarebaSic. c
- Page 71 and 72: egionalizaciis process sWirdeba meT
- Page 73 and 74: imgvarad dasma, rom saqarTvelo auci
- Page 75 and 76:
doniT, rac aisaxeba sazogadoebis Ti
- Page 77 and 78:
naklebobas; aqvT eleqtroenergiis pr
- Page 79 and 80:
araTu SenarCunebas, aramed gavrcele
- Page 81 and 82:
ogorc Cans, globalizacia al-qadrisa
- Page 83 and 84:
sazogadoebaa, kulturuli niSniT erTi
- Page 85 and 86:
mis Tavidan acilebas, ubrundeba sak
- Page 87 and 88:
gaTavisebuli, raTa misgan iswavlo(n
- Page 89 and 90:
dasavleTis warumatebeli mcdelobebis
- Page 91 and 92:
elementze dayrdnobiT. es imas niSna
- Page 93 and 94:
im determinantTagan, romlebze dayrd
- Page 95 and 96:
gamovlinebas xedavs XVII-XVIII ss.
- Page 97 and 98:
iyo viTarebas, roca `qveynis umniSv
- Page 99 and 100:
nurobis koleqtivizmTan gaigivebis u
- Page 101 and 102:
unebrivia, rom qristianuli samyaros
- Page 103 and 104:
niSniT iyo aRbeWdili: `Cveni qveyan
- Page 105 and 106:
iCens Tavs postindustriuli ganviTar
- Page 107 and 108:
meti adamianis danaklisi arcTu mcir
- Page 109 and 110:
mosaxleobis Semcireba, pirvel rigSi
- Page 111 and 112:
CULTURE AND MODERNIZATIONSummaryIva
- Page 113 and 114:
TOPIC 3. TYPOLOGY OF CULTURES ON A
- Page 115 and 116:
consider that modern stage of devel
- Page 117 and 118:
1. Multiculturalizm;2. Pluralizm;3.
- Page 119:
supranational structures. Democracy