12.07.2015 Views

kultura da modernizacia - Center for Social Sciences

kultura da modernizacia - Center for Social Sciences

kultura da modernizacia - Center for Social Sciences

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

im determinantTagan, romlebze <strong>da</strong>yrdnobiT axdenen <strong>kultura</strong>Ta tipologizebas,erT-erTi sainteresoa fsiqologiuri maxasiaTeblebi. SevexebiT zogierT maTgans,romelTa gaanalizebisa <strong>da</strong> maT konteqstSi qarTuli kulturis raobis gaazrebissayuradRebo mcdelobani samecniero literaturaSi gvxvdeba.fsiqologiur maxasiaTebelTa erToblioba Cvens saistorio wyaroebsa <strong>da</strong>literaturaSi xSirad aRiniSneba sityviT `xasiaTi~. qarTvelTa xasiaTis pirvelyvelaze srul aRweras vaxuSti bagrationTan vxvdebiT. mis mier aRniSnulfsiqologiur maxasiaTebelTagan zogierTi momdevno xanis mecnierTa ganxilvaanalizissagnad iqca, amitom srulad movitanT vaxuStiseul <strong>da</strong>xasiaTebas: `xolokacni amis queynisani arian... mxneni muSakni, WirTa momTmenni, cxensa ze<strong>da</strong> <strong>da</strong>mxedrobasa Sina kadnierni, mkvircxlni, mswraflni; salaSqroTa Sina axovanni,saWurvelT moyuareni, amayni, laRni, saxelis meZiebelni esreT, rameTu TvisTasaxelTaTvis ara rideben queyanasa <strong>da</strong> mefesa Tvissa, stumarTa <strong>da</strong> ucxoT moyuareni;mxiarulni, ukeTu orni anu samni arian, ararai SeiWirvian; uxuni, arca Tvissa <strong>da</strong> arcasxvisas krZalaven; saunjeTa ara mmesvelni; gonierni, mswrafl-mimxdomni, mCemebelni,swavlis moyuareni. urTierTis mimyolni, sikeTis <strong>da</strong>mswavlelni <strong>da</strong> mimgebelni,sircxvilis mdevarni, keTil-borotzed adre mimdrekni, Tavxedni, didebis moyuareni,Tualmgebni <strong>da</strong> moTakileni~ 1 .qarTuli kulturis fsiqologiuri raobis gansazRvris mcdelobas vxvdebiTk.kapanelis naSromSi `qarTuli kulturis suli~, Tumca avtori operirebs arakulturis, aramed temperamentisa <strong>da</strong> sulis cnebebiT: `Cveni temperamenti qaluri <strong>da</strong>isteriulia: tragedias qarTuli suli ar icnobs; rac un<strong>da</strong> cu<strong>da</strong>d mimdinareobdescxovreba Cvens garSemo, Cven mainc ocnebebsa <strong>da</strong> imedebSi varT~. `qarTuli suliisteriuli <strong>da</strong> paTetiuria, arasistematuri~. `qarTveli fsiqologiurad akrobati <strong>da</strong>Jonglioria~ 2 .araracionalizmi, romelsac k.kapaneli qarTuli kulturis maxasiaTeblad miiCnevs(erTTavad ocnebebsa <strong>da</strong> imedebSi yofna) tipuri ara<strong>da</strong>savluri niSania. rogorc Tavadk.kapaneli ambobs, `aRmosavleTi grZnobis qveyanaa: sisxlis intensiuri moZraobagulis saSualebiT gonebas ebrZvis~ 3 . es savsebiT Seesabameba imave avtoris mierqarTuli kulturis Sefasebas sxva niSnebis mixedviTac. kerZod, sxva naSromSik.kapaneli aRniSnavs, rom `Soreuli warsuli<strong>da</strong>n saqarTvelo ganicdi<strong>da</strong> aRmosavleTisgavlenas. qarTuli literatura <strong>da</strong> xalxuri metyveleba erTnairad atarebs <strong>da</strong>Rsmuslimanur-arabuli kulturis gavlenis. `vefxistyaosani~ aTargulia muslimanurarabulikulturis ideologiur <strong>da</strong>zgaze. droTa viTarebaSi qarTuli suli Caiketaaziuri cxovrebis degra<strong>da</strong>ciis pirobebSi. saqarTvelo istoriulma aucileblobam<strong>da</strong>ayena muslimanur qveynebTan erTad degeneraciis gzaze~ 4 . mxolod XIX saukunis<strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n Semodis `qarTuli kulturis aRmosavleTur wyobaSi <strong>da</strong>savleTuri<strong>kultura</strong>~, romelic mxolod Soreuli naSTis saxiTRa SemorCeniliyo 5 .qarTvelTa kulturuli raobis sakiTxze msjelobisas k.kapaneli aRniSnav<strong>da</strong>:`qarTul ZarRvebSi moZraobs sisxli Cqari, ryevadi TiTqmis yvela aRmosavluri rasis<strong>da</strong> tomis: gadmodiodnen ra aRmosavleTi<strong>da</strong>n saqarTvelos miwa-wyalze azielebi,1batoniSvili vaxuSti. aRwera samefosa saqarTvelosa. — qarTlis cxovreba, IV, teqsti <strong>da</strong>dgenili yvelaZiriTadi xelnaweris mixedviT s.yauxCiSvilis mier. Tb., 1973, gv. 45.2kapaneli k. qarTuli kulturis suli. _ wignSi: kapaneli k. qarTuli suli esTetikur saxeebSi, gv. 328-330.3kapaneli k. qarTuli literaturis socialuri genezisi. _ iqve, gv. 108.4iqve, gv.98-99.5iqve, gv.108.93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!