vragenlijst module 1 - TIE-Netherlands

Train the Trainer Handboek
Als men zich erg koud begint te voelen of onwel in de kou, is het belangrijk de kou te verlaten en
naar een warme omgeving te gaan. Er is veel discussie over de wijze waarop onderkoelden het best
kunnen worden opgewarmd. Er doet zich namelijk een probleem voor: tijdens het opwarmen
daalt de kerntemperatuur verder om twee redenen.
1. De eerste reden is dat de afkoeling en de hierop volgende opwarming die van buiten komt
een traagheid heeft en het even duurt voordat de lichaamskern wordt bereikt.
2. De tweede reden is dat bij opwarmen de handen en voeten warm worden en de verhoogde
circulatie al het koude bloed uit de handen en voeten richting hart stuurt. Deze
verschijnselen doen zich natuurlijk ook voor als men na verblijf in koude ruimten de warme
kantine betreedt. Ook dan daalt de temperatuur in de kern nog even verder.
In de kantine kan men het best de overkleding verwijderen en een temperatuur iets boven de
kamertemperatuur (21°C) instellen om optimaal op te warmen.
o Koudeletsels
Er zijn twee soorten koudeletsels te onderscheiden.
1. Bevriezingen komen vooral voor bij een combinatie van sterke wind en lage temperaturen.
In eerste instantie wordt de buitenkant van de huid wit. In risicosituaties moet daar dus goed
op gelet worden. Is zo’n plekje zichtbaar dan moet het direct worden opgewarmd, bij
voorkeur met een ander lichaamsdeel (bijvoorbeeld de binnenzijde van de hand). Omdat het
gevoel weg is in dat stukje huid, is het verstandig daarvoor geen elektrische verwarming te
gebruiken vanwege het gevaar op verbranding. Bevriezingen komen vooral voor in het
gezicht, omdat het gezicht onbedekt moet blijven voor de taakuitvoering
Regelmatig komt bevriezing van het hoornvlies van de ogen voor, vooral indien men zich
snel moet verplaatsen in de kou. In het donker of op slecht terrein komt daar nog bij dat de
ogen minder gaan knipperen, wat het risico verhoogt. Indien men in de kou in aanraking
komt met metalen voorwerpen of natte objecten neemt het bevriezingsgevaar ook toe.
2. Bij langdurige blootstelling aan natte kou kunnen klachten voorkomen die lijken op klachten
die worden veroorzaakt door het langdurig lopen met natte sokken. Er wordt zoveel warmte
uit het weefsel onder de huid onttrokken dat door gebrek aan doorbloeding een
zuurstoftekort optreedt en schade ontstaat.
Een normale arbeidsdag van acht uur duurt meestal te kort om deze problemen te veroorzaken.
Voorbeelden waarbij koudeletsel wel voorkomt zijn vooral te vinden in militaire situaties, waarin
langdurige blootstelling aan kou, slechte voeding, onderkoeling en uitputting wel een rol spelen.
211