het vrouwenstandpunt van de staatkundig - DSpace at Open ...

op gelijke behandeling ten aanzien van het kiesrecht en het recht op benoembaarheid
in de openbare dienst (artikel 7 Vrouwenverdrag).
Voor het overige werd er op gewezen dat reeds in (aangepaste) wetgeving was voorzien (artikel
9 Vrouwenverdrag), of dat er sprake was van de mogelijkheid van geleidelijke verwezenlijking
van (aangepaste) wetgeving. Op deze wijze kwam de regering, en uiteindelijk ook de Staten-
Generaal, tot de volgende direct werkende bepalingen: artikel 2 onder d (impliciet), artikel 7,
artikel 9 (impliciet), en artikel 11 voorzover het betreft het beginsel van gelijke beloning. Hieruit
blijkt dat het Verdrag volgens de regering ieder verbindende bepalingen bevat. 82
In 1979 kwam het Verdrag inzake Uitbanning van Alle Vormen van Discriminatie van
Vrouwen tot stand. 83 Nederland heeft het verdrag reeds in 1980 ondertekend, doch een
goedkeuringsvoorstel bereikte het parlement pas in 1985. 84 In de Memorie van Toelichting bij
het goedkeuringsvoorstel wordt geen enkel voorbehoud gemaakt ten aanzien van de inhoud
van het verdrag. Het verdrag is uiteindelijk in 1991 goedgekeurd en ook in dat jaar voor
Nederland in werking getreden. 85
2.6 Jurisprudentie met betrekking tot gelijke behandeling/non discriminatie
Algemeen
Het discriminatieverbod is vaak de toetssteen bij conflicten geweest. Een uitgebreide en
rijk geschakeerde jurisprudentie is het gevolg. Veelal speelde niet zozeer de tweede volzin van
artikel 1 Gw een centrale rol omdat, ingevolge artikel 120 Gw, het de rechter verboden is wetten
in formele zin te toetsen aan de Grondwet. 86
In de rechtspraak laat de rechter de oplossing meestal over aan de wetgever, ook al is
hij van mening dat er sprake is van discriminatie, omdat het bieden van een oplossing zijn
rechtsvormende macht te buiten gaat. 87
Vaak wordt er een beroep gedaan op een ‘een ieder verbindende bepaling’ uit een
verdrag, bijvoorbeeld op artikel 26 IVBPR. 88 Gedurende de laatste jaren is er regelmatig met
succes een beroep op gedaan, vooral in het kader van sociale voorzieningen die formeel of
materieel niet gelijkelijk voor mannen en vrouwen gelden.
Uit de de jurisprudentie van het EHRM blijkt dat een aantal gronden van onderscheid in
principe verdacht is, met name geslacht. 89 Verder is het essentieel dat het discriminatieverbod
gerespecteerd wordt bij het aanbrengen van beperkingen, en zeker het verbod van discriminatie
op ‘verdachte gronden’ zoals geslacht. In de zaak Tekli t. Turkije 90 maakt het Hof duidelijk dat
de gevolgen van het huwelijk voor de naam van beide echtgenoten hetzelfde moeten zijn. Beide
echtgenoten moeten de mogelijkheid hebben om hun vroegere naam te behouden of met
gelijke rechten een gezamenlijke familienaam te kiezen. De naam van de man kan niet van
rechtswege worden opgelegd. Uit het Thlimmenos –arrest 91 van het EHRM kan een trend
worden onderkend voor wat betreft de erkenning van positieve plichten van de overheid om
gelijkheid te bewerkstelligen. 92
82
Hes en Van Vleuten 1996, p. 93-95.
83
New-York 18 december 1979. Trb 1980, 146 / Trb 1981, 61. Door Nederland geratificeerd in 1991.
84
TK 1985-1986, 18 950.
85
Rijkswet 3 juli 1991, Stb. 355.
86
Akkermans, Bax en Verhey 2005, p. 55.
87
HR 12 oktober 1984, NJ 1985, 230 en HR 12 mei 1988, NJ 1989, 740.
88
Akkermans, Bax en Verhey 2005, p. 55.
89
EHRM 22 februari 1994, Series A vol. 280-B, par. 27, NJ 1996,12 (Burghartz / Zwitserland), EHRM 28 mei 1985, NJ
1988, 187 (Abdulaziz), EHRM 21 februari 1997, NJ 1997, 580
90
EHRM 16 november 2004, ECHR 2004, (Tekli / Turkije).
91
EHRM 6 april 2000, EHRC 2000, 45, AB 2000, 386 (Thlimmenos/ Griekenland).
92
Henrard 2006, p. 233, 236 en 306.
23