het vrouwenstandpunt van de staatkundig - DSpace at Open ...

op welk grondrecht in essentie de gewraakte overheidsinmenging betrekking heeft en welk
artikel m.a.w. als de “lex specialis” te beschouwen is. In bepaalde gevallen wordt de
(on)toelaatbaarheid van de gewraakte overheidsinmenging aan de verschillende artikelen
getoetst. 205
De algemene vaststelling is dat art. 10 EVRM zich als een erg grote paraplu laat
openplooien en bescherming biedt aan meningen en informatie in de meest ruime zin. In enkele
gevallen is evenwel geen bescherming verleend aan het aanzetten tot haat, geweld of
discriminatie. 206
5.4 Artikel 19 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten
1. Een ieder heeft het recht zonder inmenging een mening te koesteren. 2. Een ieder
heeft het recht op vrijheid van meningsuiting; dit recht omvat mede de vrijheid inlichtingen en
denkbeelden van welke aard ook te vergaren, te ontvangen en door te geven, ongeacht
grenzen, hetzij mondeling, hetzij in geschreven of gedrukte vorm, in de vorm van kunst, of met
behulp van andere media naar zijn keuze. Aan de uitoefening van de in het tweede lid van dit
artikel bedoelde rechten zijn bijzondere plichten en verantwoordelijkheden verbonden. Deze
kan derhalve aan bepaalde beperkingen worden gebonden, doch alleen beperkingen die bij de
wet worden voorzien en nodig zijn: (a) in het belang van de rechten of de goede naam van
anderen; (b) in het belang van de nationale veiligheid of ter bescherming van de openbare orde,
de volksgezondheid of de goede zeden.
Analoog met art. 10 EVRM waarborgt art. 19 IVBPR het recht zonder inmenging een
mening te koesteren. Art. 10 EVRM waarborgt de vrijheid van meningsuiting zonder “inmenging
van overheidswege’, terwijl art. 19 IVBPR elke inmenging verbiedt. In art. 19 IVBPR is expliciet
sprake van het (actief) opsporen van inlichtingen en denkbeelden, voorafgaand aan het
doorgeven en complementair aan het (passief) ontvangen ervan. Art. 10 EVRM verwijst niet
expliciet naar het opsporen van informatie, enkel naar het doorgeven en ontvangen. De
waarborg die art. 19 IVBPR formuleert, geldt ongeacht het kanaal via hetwelk meningen en
informatie worden ontvangen of doorgegeven: ‘hetzij mondeling, hetzij in geschreven of
gedrukte vorm, in de vorm van kunst of met behulp van andere media’.
Art. 19, lid 3 IVBPR en art. 10, lid 2 EVRM zijn voor het overige analoog opgebouwd:
nadat het principe is geformuleerd van het recht op de vrijheid van meningsuiting en
verduidelijkt is wat dit inhoudt, wordt vervolgens de mogelijkheid in het vooruitzicht gesteld van
bepaalde vormen van (overheids) inmenging of beperkingen, omdat aan de uitoefening van dit
recht plichten en verantwoordelijkheden zijn verbonden. Volgens art. 19, lid 3 IVBPR gaat het
om ‘bijzondere’ plichten en verantwoordelijkheden. Essentieel is dat zowel art. 19 IVBPR als art.
10 EVRM deze mogelijkheid van overheidsinmenging ‘nodig’ moet zijn (art. 19 IVBPR) of in een
‘democratische samenleving nodig’ moet zijn (art. 10 EVRM) in functie van bepaalde, limitatief
opgesomde rechtsbelangen. Art. 19, lid 3 IVBPR bevat een beperkter aantal mogelijke
legitimatiegronden dan de omvangrijke lijst in art. 10, lid 2 EVRM, maar door de ruime inhoud
die kan worden gegeven aan ‘het belang van de rechten van anderen’ en de ‘bescherming van
de openbare orde of de goede zeden’ is dit verschil niet van wezenlijke aard. 207
205 Van de Lanotte en Haeck 2004, p. 879.
206 EHRM 20 april 1999, nr. 41448/98 ( H.J. Witzsch v. Germany), EHRM 23 september 1994, Serie A, Vol.298, par 35
(Jersild v. Denmark) en EHRM 23 september 1998, par. 53 (Lehideux and Isorni v. France).
207 Van de Lanotte en Haeck 2004, p. 851.
53