het vrouwenstandpunt van de staatkundig - DSpace at Open ...

Inleiding
Deze scriptie handelt over het vrouwenstandpunt van de Staatkundig Gereformeerde
Partij en is een bespreking van enige de uit de SGP-jurisprudentie af te leiden grondwettelijke
aspecten van het vrouwenstandpunt van de SGP. De bedoeling is om na te gaan of de
toepassing van het vrouwenstandpunt binnen de SGP wel of niet in strijd is met de in Nederland
geldende grondrechtenbescherming.
De onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: In hoeverre valt het vrouwenstandpunt van
de SGP, volgens de Nederlandse rechter, onder de bescherming van de in Nederland geldende
grondrechten en in hoeverre is het vrouwenstandpunt van de SGP (on)verenigbaar met de in
Nederland geldende grondrechtenbescherming?
De SGP is, op grond van de Bijbel, ervan overtuigd dat de man en de vrouw ieder een
eigen plaats hebben in de maatschappij. Het uitgangspunt van de partij is dat de man ‘het hoofd
is van de vrouw’. De roeping van man en vrouw is gelijkwaardig, maar niet gelijk. Het politiek
regeerambt is opgedragen aan de man en daarom neemt de partij het standpunt in dat vrouwen
geen zitting mogen nemen in politieke organen.
Over de positie van de vrouw is sinds de jaren tachtig discussie zowel binnen als buiten
de SGP, met name in de vrouwenbeweging. Deze discussie is recent weer opgelaaid doordat
een aantal maatschappelijke organisaties procedures hebben gestart tegen de Nederlandse
Staat en de SGP. De staat heeft de subsidieaanvraag van de SGP voor het jaar 2006 moeten
afwijzen vanwege een (civiele) rechterlijke uitspraak (7 september 2005). 1 Het
proefprocessenfonds Clara Wichmann had samen met een aantal andere organisaties een
zaak aangespannen tegen de Nederlandse staat. De eisers stelden dat het verlenen van
subsidie aan de SGP indruiste tegen het VN-Vrouwenverdrag. De discussie over de positie van
de vrouw binnen de SGP is door deze rechterlijke uitspraak versneld, wat een statutenwijziging
tot gevolg heeft gehad. Vrouwen mogen nu wel lid worden van de partij. Behalve lid worden,
kunnen vrouwen nu ook binnen de partij discussiëren, meestemmen en in plaatselijke besturen
worden gekozen. Maar vrouwelijke leden kunnen geen voorzitter van een kiesvereniging
worden en komen niet in aanmerking voor een zetel in de gemeenteraad, Provinciale Staten en
Tweede Kamer.
Tegen de subsidieafwijzing door de overheid is de partij in beroep gegaan bij de
bestuursrechter. 2 De bestuursrechter wees het beroep van de SGP af. De rechtbank oordeelde
dat de Minister blijkens het vonnis, van 7 september 2005, onrechtmatig zou handelen door de
aanvraag van de SGP in te willigen, hetgeen niet van de Minister kan worden gevergd.
Tegen de beslissing van de bestuursrechter heeft de SGP hoger beroep ingesteld bij de
Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Deze kwestie diende op 24 september
2007. 3 Het hoger beroep van de SGP werd gegrond verklaard. De hoogste bestuursrechter in
Nederland oordeelde dat de SGP wel recht heeft op subsidie omdat, kort samengevat, artikel 7,
aanhef en onder a en c, van het Vrouwenverdrag niet noopt tot het buiten toepassing laten van
de Wet subsidiëring politieke partijen.
Los van de beroepszaak bij de bestuursrechter, liep er ook nog een hoger beroep tegen
het vonnis (civiel) van de Haagse rechtbank van 7 september 2005. De uitspraak was op 20
december 2007. 4 Het Hof is van oordeel dat het belang bij handhaving van het
discriminatieverbod het zwaarst moet wegen. De staat is gehouden om maatregelen te nemen
die er daadwerkelijk tot leiden dat de SGP het passief kiesrecht aan vrouwen toekent. De Staat
1 RB Den Haag, 7 september 2005, LJN: AU2088.
2 RB Den Haag, sector bestuursrecht, 30 november 2006, LJN: AZ5393.
3 ABRvS 5 december 2007, LJN: BB9493.
4 Hof Den Haag 20 december 2007, LJN: BC0619.
5