Narratief verband - CWI

Inleiding
De aanleiding voor deze scriptie is een citaat van Wittgenstein. Het luidt als
volgt:
Die Ereignisse der Zukunft können wir nicht aus den gegenwärtigen
erschließen.
Der Glaube an den Kausalnexus ist der Aberglaube. (1998, 5.1361/82)
Deze uitleg bij de vijfde stelling uit de Tractatus Logico-Philosophicus (1998)
stelt dat er geen verband is tussen gebeurtenissen die elkaar opvolgen: dat
iets gebeurt, zegt niets over wat zal gebeuren. Ergo, het geloof aan causaliteit
is bijgeloof.
De wereld die Wittgenstein oproept is een contingente wereld, waarin
alleen logische verbanden bestaan. Een bewering is waar of onwaar. Er is
geen reden voor dat een bewering waar of onwaar is. Als een bewering waar
is, is het een beschrijving van een feit. Een feit is niets meer dan dat wat
het geval is. Dus als de ene gebeurtenis altijd de andere opvolgt, dan is er
sprake van een implicatie, en niet van een causaal verband.
De wereld volgens Wittgenstein bestaat niet uit objecten, maar uit feiten.
Hoe zit dat met verhalen? Is het mogelijk dat contingentie een productieve
rol kan spelen bij het interpreteren van verhalen of verhaalwerelden? Op
een zeker niveau vertoont Wittgensteins wereld overeenkomsten met de taal
volgens het structuralisme. Volgens het structuralisme is de taal een systeem
van differenties. Tekst heeft betekenis doordat de taaldragers (betekenaars)
verschillen van elkaar, en niet door het object dat ‘erachter’ schuil gaat. De
relatie tussen betekenaars is conventioneel. Een ander woord voor conventi-
oneel is contingent. Niettemin wordt de verhaalwereld doorgaans gezien als
1