Narratief verband - CWI

eschrijven. Feiten (gebeurtenissen) hebben nu eenmaal geen betekenis, be-
halve als deze deel uitmaken van een narratief verband. In zekere zin zegt
hij dat wat in de narratologie de fabula genoemd wordt, afhankelijk is van
de manier waarop die fabula uit de doeken wordt gedaan. De ware orde-
ning van gebeurtenissen kan immers alleen maar betekenisloos zijn, als die
verhaalstructuur afwezig is.
Er zijn, zoals al blijkt uit de vier bronnen die ik ter inleiding aanhaalde,
meerdere interpretaties mogelijk van het concept plot, en vaak is helemaal
niet duidelijk wat er nu werkelijk bedoeld wordt. Dit hoofdstuk gaat over hoe
in enkele narratologische teksten omgegaan wordt met de notie van (causale)
samenhang tussen gebeurtenissen in verhalen. De focus van mijn interpre-
taties zal liggen op de ongrijpbaarheid van plot als tastbare structuur. Dat
wil zeggen dat zodra plot als vraagstuk aangepakt wordt, het concept zijn
identiteit verliest en als het ware verdwijnt. De inzet van dit hoofdstuk is dat
elke confrontatie met de tekst, noodzaakt tot nadenken over de plot-vraag,
omdat anders de fabula contingent en dus betekenisloos zou zijn. De auteurs
die ik bespreek, hebben verschillende strategieën om het probleem van de-
ze contingentie op te lossen. Met name de notie van causaliteit speelt een
belangrijke rol, aangezien dit de meest primaire vorm van narratief verband
tussen gebeurtenissen is.
De opbouw van dit hoofdstuk is als volgt. Het eerste deel bestaat uit een
zeer korte beschrijving van structurele narratologie zonder het concept plot
te gebruiken. Ik baseer deze narratologische deelverzameling hoofdzakelijk
op Mieke Bals Narratology: Introduction to the Theory of Narrative (1997).
In het tweede deel begin ik met een analyse van causaliteit bij Roland Bar-
thes’ Introduction to the Structural Analysis of Narratives (1977). Uit mijn
betoog zal blijken dat de problemen die Barthes ondervindt aangaande het
causaliteitsbegrip leiden tot een soort assimilatie tussen het oorzakelijkheids-
begrip en logica. In een analyse van Gerald Prince (A Grammar of Stories
1973) is dezelfde problematiek aan te wijzen, alleen is logica nu vervangen
door een tekstgrammatica. In het derde deel wil ik teksten bespreken die de
causaliteitsproblematiek mystificerend oplossen. Hiermee bedoel ik dat de
auteurs die ik bespreek, de problematiek van plot verhullen door figuurlijk
7