Narratief verband - CWI

gelijk te stellen aan interpretatie. Interpretatie is de alomvattende activi-
teit van de lezer en heeft ook betrekking op taal. Plot heeft echter vooral
te maken met de interpretatie van gebeurtenissen waarbij de nadruk ligt op
redengeving. Brooks’ plotconcept heeft tot gevolg dat elke verantwoordelijk-
heid die bij de tekst gelegd wordt, gestalte krijgt in antropomorfe termen:
intentie, design en ‘organiserend’. Het gebod van de tekst aan de lezer, waar
ik eerder over sprak, is blijkbaar een effect van de tekst op de lezer. Maar
dat doet niet af aan het feit dat uiteindelijk de lezer degene is de plots maakt
op basis van gewoonte en/of conventie: zo leest men verhalen nu eenmaal.
Er zijn geen aanwijzingen in de tekst die redenen geven voor het moment
van representatie van een bepaalde gebeurtenis, of die redenen geven voor
het voorkomen van proairetische gebeurtenissen überhaupt. Of, en dit is al
aangekaart bij de bespreking van de minimal story, de redenen worden ge-
geven door een verteller, focalisator en/of personage. Dit gebeurt altijd op
een niet-narratieve manier, bijvoorbeeld in een beschouwing of overdenking
(Barthes’ eigenlijke indices).
In de besproken teksten zijn twee strategieën waar te nemen. Ten eerste
hebben we gezien hoe Barthes en Prince het causale verband assimileren met
logica. Deze stap maakt het vooronderstelde verband uiteindelijk contingent.
Ten tweede zien we een uitval naar personificatie. Deze personificatie krijgt
vorm als ontwerp en intentie bij Brooks. Tomashevsky gebruikt de concepten
motivatie en kunstgreep om de interne samenhang van de tekst te verklaren.
Uit de besproken teksten blijkt dat plot sterk samenhangt met interpreta-
tie zelf. Zonder samenhang tussen (uiteenliggende) elementen van de fabula,
lijkt betekenis niet mogelijk. Zowel Barthes en Prince, als Tomashevsky en
Brooks verwijzen naar meta-concepten die de fabula zijn plotstructuur geeft.
Niettemin nemen zij allemaal aan dat de fabula voorafgaat aan de plotstruc-
tuur van het verhaal. De samenhangen tussen gebeurtenissen in de fabula
wordt opgelegd aan de fabula van buiten af. Zowel de assimilatie met logica
van Barthes en Prince, als de personificatie van Tomashevsky en Brooks,
proberen een notie van samenhang te identificeren die op een bepaalde ma-
nier buiten de tekst ligt. Doordat deze externaliteit raakt aan interpretatie
21