Narratief verband - CWI

ding), maar dat hij iets construeert met de middelen die tot zijn beschikking
staan (manipulatie, suggestie, lasterbrieven etc.). Hij wordt daarin gedreven
door zijn voyeurspraktijken. Zo beschouwd belichaamt LeRoy niet zozeer
het kunstenaarsschap maar het schrijverschap. Zijn creaturen zijn derhalve
narratieve constructies met een (retorische) functie (net als hijzelf) en geen
personen die hij naar de gelijkenis van de figuren in zijn verbeelding geboet-
seerd heeft. De retorische functie die zij vervullen, is de betekenis waarvoor
LeRoy hen heeft voorbestemd.
Rappange blijkt in dezen meer te beseffen dan goed voor haar is wan-
neer zij stelt dat Dick niet van haar houdt maar van een ‘situatie’ (239).
Dick weigert deze visie te accepteren, waarna Rappange verwijst naar een
ridderverhaal:
Je herinnert je nog wel dat verhaal van Stendhal, of dat Stendhal
navertelt, over die Provençaalse ridder, die naar het heilige land
gaat voor een vrouw die hij nooit heeft gezien. Die pelgrims had-
den alleen maar haar karakter geprezen. Uit alles is op te maken,
dat hij van die vrouw hield, dat is natuurlijk ook de bedoeling.
Die ridder was óok verliefd op een situatie. We hebben toen,
meen ik, uitgemaakt, dat hij een dwaas was. (240)
Via dit ingebedde verhaal wordt de hypothese van de verbeeldingsinterpre-
tatie onderuit gehaald. Het woord ‘situatie’ is hier gemakkelijk te vervangen
door het woord ‘verhaal’: net zoals Stendhals ridder, verliet Dick zich op een
vertelling. In dit specifieke geval bestaat de vertelling uit LeRoys lasterbrie-
ven. Net zoals de ridder maakt Dick de fout tekens die verwijzen naar de
ervaring, te laten prevaleren boven de werkelijkheid zelf.
Orfeus – hij die alles bestiert – faalt wanneer hij zijn verlangen niet kan
onderdrukken en, terug op weg naar de wereld der levenden, toch omkijkt
naar zijn geliefde Eurydike. Net als bij LeRoy is hier het kijken verbonden
aan een gemis. LeRoy begluurt vrijende paartjes omdat hij zelf niet in staat
is een normaal leven te leiden. Hij parasiteert op het genot van anderen. De
bevrediging die LeRoy ervaart als hij ontdekt wordt tijdens het gluren, is
47