Narratief verband - CWI

28 HOOFDSTUK 2. PARANOIA
weggegooid is. Tegelijkertijd vergaat afval niet maar verandert het en wordt
het onderdeel van nieuw leven of materiaal. Afval is dus ook iets wat blijft.
Er is afval dat helemaal behouden blijft, omdat het in een museum terecht-
komt: fossielen. Zo’n fossiel vormt de aanleiding van het verhaal, en volgens
Cleever is het een onderdeel van een ‘systeem’.
De eerste alinea is een voortzetting van het citaat uit Preambule en is
tegelijkertijd ook het geraamte van het hele verhaal: het is een mise en
abyme voor hoe dergelijke ‘systeem’-interpretaties tot stand komen. Uit die
alinea komt naar voren dat interpretatie niet zozeer met feiten te maken
heeft, maar met de voorkeur voor een bepaald systeem aan de kant van de
interpreet.
In de lichtkring van de lantaren lag het geraamte. (41)
De eerste zin van het verhaal focaliseert als het ware het concept focalisatie.
De lichtkring is als gezichtsveld van de lantaren die daardoor een soort oog
wordt. In de cirkel van licht ligt ‘het’ geraamte. Hoewel de context van
de lantaarnpaal wel suggesties doet over wat de aard van het geraamte, is
de overdeterminatie (‘het’) op zijn minst opvallend. De vraag rijst: welk
geraamte? En: het geraamte van wat? Als het ‘het’ geraamte is, moet het
wel belangrijk zijn. Het woord ‘geraamte’ is bovendien ambigu: meer dan
‘skelet’ of ‘karkas’ betekent ‘geraamte’ ook: staketsel, structuur. De woorden
‘skelet’ en ‘karkas’ hebben meer de connotatie van dood en verderf. Het
gebruik van ‘geraamte’ lijkt dus te wijzen op een zekere waarde-neutraliteit.
Het lag vlak voor zijn voet.
Vervolgens wordt een personage ingevoerd via bezittelijk voornaamwoord
‘zijn’. De contiguïteit van het geraamte ten opzichte van het nog onbekende
subject is belangrijk, omdat het de relevantie voor het subject prefigureert.
Bovendien wordt hier een nieuw gezichtspunt voorspeld. Ofschoon we nog
niet weten of ‘hij’ het geraamte ziet, bestaat in elk geval de mogelijkheid dat
het blikveld van ‘zijn’ ogen de lichtkring van de lantaarn doorsnijdt. Dat
het geraamte ‘vlak voor zijn voet’ ligt, kan verder nog suggereren dat het
geraamte de reden is dat de personage halt heeft gehouden. ‘Het’ verwijst
naar het geraamte in de vorige zin.