DE LOFZANG VAN MARIA - Geschriften van Maarten Luther

ongelovigen, die denken, dat zij terwille van hun vele woorden zullen worden
verhoord. Op deze wijze treft men tegenwoordig in alle kerken veel klokgelui,
muziek, gezang, geroep en gelees aan, maar ik vrees, heel weinig lof aan God; want,
zoals Hij in Joh. 4: 24 zegt: Hij wil in geest en in waarheid geprezen zijn.
b) Met vele woorden, die niet uit het hart komen, wordt God onteerd.
Salomo zegt in Spr. 27: 14: "Wie zijn naaste met luider stemme prijst en daartoe vroeg
opstaat, moet als een lasteraar beschouwd worden"; immers hij maakt de zaak
verdacht, omdat iedereen denkt, dat hij een slechte zaak wil vergoelijken; doordat hij
echter zo heftig te werk gaat, maakt hij de zaak alleen maar erger. Wie omgekeerd zijn
naaste met luider stemme lastert en daarbij 's morgens vroeg opstaat (d.w.z. niet traag
is, een grote ijver aan de dag legt), kan als een lofredenaar beschouwd worden. Want
dan meent men: het is niet waar, hij doet het uit haat en boosaardigheid; daarmede
maakt hij zijn eigen zaak slechter en die van zijn naaste beter. Precies zo is het ook,
wanneer men God meent te loven met veel woorden, geroep en klokgelui; dan doet
men net, alsof Hij doof was of nergens van wist, als moesten wij Hem wakker maken
en onderrichten 25 . Zulk een valse voorstelling van God strekt Hem meer tot smaad en
oneer dan tot lof. Daarentegen staat het anders, wanneer iemand Zijn goddelijke daden
diep in het hart wel overlegt en ze met bewondering en dank gadeslaat; dan uit hij zich
met geestdrift en hij zucht meer dan dat hij spreekt; de woorden breken dan vanzelf in
een vloed te voorschijn, niet van tevoren overdacht en geordend, zodat als het ware de
geest mee uitstroomt en de woorden leven, handen en voeten krijgen, ja dat
tegelijkertijd het gehele lichaam in heel zijn levensvolheid en in al zijn leden gaarne
zou willen spreken. Dat is eerst recht God prijzen in geest en in waarheid; daar zijn de
woorden louter vuur, licht en leven, zoals David in Psalm 119: 140 zegt: "Heere, het
spreken over U is gans vurig" 26 . Voorts (Psalm 119: 171): "Van mijn lippen zal Uw
lof opbruisen" 27 , precies zoals heet water als het kookt overloopt en opbruist, omdat
het vanwege de grote hitte het in de ketel niet meer kan uithouden. In deze geest zijn
ook alle woorden van de zalige Maagd in dit lied slechts weinig in aantal, maar toch
diep en groot. Zulke mensen noemt Paulus in Romeinen 12: 11: spiritu ferventes, "die
geestelijk vurig zijn en bruisen", en hij leert ons, ook van zodanige geest te zijn.
2. Als Gods grote daad verheerlijkt Maria deze, dat zij "Moeder Gods" is geworden.
a) Doordat zij Moeder Gods werd, ervoer zij het allergrootste.
De "grote dingen" zijn niets anders dan dat Maria Moeder Gods is geworden. In deze
zaak zijn haar zo vele en grote goederen gegeven, dat niemand ze begrijpen kan; want
daaruit vloeit alle eer en alle zaligheid voort, daarvan komt het, dat zij temidden van
het ganse menselijk geslacht boven allen een persoon is, geheel enig in haar soort.
Want niemand is aan haar gelijk, omdat zij met de hemelse Vader een kind, en wel
zulk een kind bezit. En zelf kan zij het wegens zijn overweldigende grootheid geen
naam geven en moet het erbij laten, dat zij in haar opbruisende geestdrift losbreekt,
dat het grote dingen zijn, die men in woorden noch vertolken noch vatten kan. In één
woord heeft men daarom al haar eer samengevat: wanneer men haar namelijk Moeder
Gods noemt; niemand is in staat iets groters over haar of tot haar te zeggen, ook al zou
hij net zoveel tongen hebben als er loof en gras, sterren aan de hemel en zand aan de
25
Luther zinspeelt hier wel op de roepende Baälspriesters op de Karmel en de spot van Elia met hen (1
Kon. 18: 21 v.v.).
26
Naar de Latijnse vertaling (Vulgaat): Ignitum eloquium tuum vehementer.
27
Eveneens naar de Latijnse overzetting: Eructabant labia mea hymnum.
29