DE LOFZANG VAN MARIA - Geschriften van Maarten Luther

Toch zal zo iemand 40 om anderen leed dragen en klagen, omdat hun door de nederlaag
van het evangelie een hindernis wordt bereid voor de zaligheid van hun zielen; ja, hij
zal hier, echter voor Gods oog 41 , om zulk een gevaar voor de zielen tegen te gaan veel
luider klacht aanheffen en zich inspannen, dan de Moabieten het doen voor hun
tijdelijk bezit en recht, gelijk boven werd gezegd. Want het is bedroevend, wanneer
Gods Woord niet zegeviert en de bovenhand heeft, niet voor de belijder maar voor
hen, die daardoor gered hadden moeten worden. Vandaar dat wij bij de profeten, bij
Christus en de apostelen zo groot verdriet en treurigheid opmerken, omdat het Woord
Gods werd onderdrukt, ofschoon zij toch vrolijk en bereid waren, elk onrecht en elke
schade te lijden; want hier, bij het Woord van God, is een andere oorzaak aanwezig
om te willen winnen dan bij alle andere goederen. Weliswaar mag niemand in deze
zaak geweld gebruiken en het recht, dat het evangelie kan laten gelden, onbesuisd en
onverstandig vasthouden of veroveren; maar men dient zich voor God te
verootmoedigen, daar men immers misschien niet waardig is, dat zulk een groot goed
aan een mens zou zijn te danken; men moet alles onder bidden en smeken aan Zijn
barmhartigheid toevertrouwen.
c) God is barmhartig jegens de armen van geest, die niet zichzelf handhaven.
Zie, dit is het éérste werk van God, dat Hij barmhartig is jegens allen, die hun mening,
hun recht, hun wijsheid en wat tot de geestelijke bezittingen behoort, gewillig loslaten
en uit vrije beweging arm van geest blijven. Dit zijn de ware godvrezenden: zij menen
op niets recht te hebben, hoe onbeduidend het ook moge zijn; zij tonen zich gaarne
voor God en de wereld naakt en bloot; hetgeen zij echter aan goederen bezitten
beschouwen zij als iets, dat hun uit louter genade zonder enige verdienste geschonken
werd, en gebruiken het onder lof, dank en vreze als vreemde goederen; daarbij zoeken
zij niet hun eigen wil, lust, lof en eer, maar alleen die van God, aan Wie zij
toebehoren. En Maria maakt duidelijk, hoe veel liever God zulke barmhartigheid, Zijn
edelste werk, bewijst dan het tegendeel 42 , de gestrengheid, als zij zegt, dat het
eerstgenoemde werk Gods duurt van kind tot kind bij degenen, die Hem vrezen,
terwijl het laatste werk slechts duurt tot in het derde en vierde geslacht (Ex. 20: 5),
terwijl er in het onmiddellijk volgende vers in 't geheel geen grens en geen tijd wordt
bepaald, zoals uit het hiernavolgende blijkt.
Het tweede werk van God. De uitroeiing van geestelijke hoogmoed.
II. Gods tweede werk is het onttrekken van Zijn genade aan de hovaardigen.
6. Hij heeft macht geoefend met Zijn arm en verstrooit hen, die hovaardig zijn in de
zin hunner harten 43 .
1. Gods rechtstreeks werken geschiedt in het verborgene.
a) Het werken Gods draagt steeds hetzelfde karakter.
Niemand late zich op het dwaalspoor brengen door het feit, dat ik aan het begin
40 Die, wat zijn persoon betreft, gewillig lijdt, wanneer hij om het evangelie vervolgd wordt.
41 D.w.z. slechts met gebruik van middelen, die God behagen.
42 Luther gebruikt gaarne de termen "opus proprium" en "opus alienum", Gods "eigen werk" en Gods
"vreemde werk". De toorn is Gods "vreemde", Zijn "oneigenlijke" werk; de liefde is Zijn "eigen", Zijn
"eigenlijke" werk.
43 Lucas 1: 51.
41