DE LOFZANG VAN MARIA - Geschriften van Maarten Luther

VOORREDE EN INLEIDING
Het "Magnificat" als getuigenis van de ervaring van Gods werken.
1. De ervaring leert, dat God het nederige verhoogt en het hoge vernedert.
a) Gods Wezen moet door de Heilige Geest Zelf geleerd worden.
Om deze heilige lofzang in zijn volgorde te verstaan, dient erop gelet, dat de
hooggeloofde maagd Maria spreekt uit de eigen ervaring, waarin zij door de Heilige
Geest is verlicht en onderwezen. Want niemand kan God of Gods Woord juist
verstaan dan rechtstreeks door de Heilige Geest; niemand kan het echter van de
Heilige Geest ontvangen, tenzij hij het zelf ervaart, meemaakt en ondervindt. In deze
ervaring onderwijst de Heilige Geest als in Zijn eigen school; daarbuiten wordt niets
onderwezen dan slechts zinledige woorden en beuzelpraat. Zo is het bij de heilige
Maagd. Nadat zij aan zichzelf ondervonden heeft, dat God in haar zulke grote dingen
werkte, hoewel zij maar gering, onaanzienlijk, arm en veracht was geweest, leert de
Heilige Geest haar deze rijke kennis en wijsheid: dat God zulk een Heere is, dat Hij
met niets anders Zich inlaat, dan slechts te verhogen wat nederig is, te vernederen wat
hoog is, kortom, te verbreken wat heel is, en heel te maken wat is verbroken.
b) Gods wijze van doen is het, vanuit de hoogte in de diepte te schouwen.
Want gelijk God in den beginne de wereld uit niets geschapen heeft (waardoor Hij
"Schepper" en "almachtig" genaamd wordt), zo volhardt Hij standvastig bij deze wijze
van handelen; nog is het met al Zijn daden tot de voleinding der wereld zó gelegen,
dat Hij uit dat wat niets is, gering, veracht, ellendig en dood, iets maakt, iets kostbaars,
eervols, zaligs en levends; aan de andere kant maakt Hij alles wat iets, wat kostbaar,
eervol, zalig, levend is, tot niets; Hij maakt het gering, veracht, ellendig en stervend.
Op deze wijze kan geen schepsel te werk gaan; het vermag niet uit niets iets te maken.
Dit is de oorzaak, dat Gods ogen alleen in de diepte, niet in de hoogte zien, gelijk
Daniël (Gezang van de drie mannen in het vuur, vers 31) zegt: "Gij zit op de cherubs,
en ziet in de diepte (of in de afgrond)". En in Ps. 138: 6 heet het: "God is de
Allerhoogste en ziet neer op de nederigen, en de hogen kent Hij van verre"; voorts in
Ps. 113: 5 v.v.: "Waar is een God gelijk de onze? Hij is het hoogst gezeten en ziet toch
op de nederigen in de hemel en op de aarde". Want omdat Hij de Allerhoogste is en
boven Hem niets bestaat, kan Hij niet zien naar iets bóven Hem; Hij kan ook niet naar
iets naast Hem zien, daar immers niemand Hem gelijk is. Daarom moet Hij
noodzakelijkerwijze naar Zichzelf en naar beneden zien, en hoe dieper iemand
beneden Hem is, des te beter ziet Hij hem.
c) De aard der mensen is het, uit de diepte naar de hoogte te zien.
Maar de ogen der wereld en der mensen doen het tegenovergestelde: zij zien alleen
naar boven en willen zich beslist naar omhoog richten, zoals in Spr. 30: 13 staat: "Het
is een volk, wiens ogen naar de hoogte zien, en zijn oogleden verheft". Dagelijks
maken wij mee, hoe ieder slechts boven zich uit streeft naar eer, macht, rijkdom,
kennis, genietingen, en alles, wat groot en verheven is. En wáár zulke (hoge en grote)
mensen zich bevinden, hangt elk hen aan; daar loopt men op toe, daar biedt men
gaarne zijn diensten aan, daar wil iedereen wezen om aan hun hoogte deel te krijgen.
In de Schrift worden daarom niet voor niets zo weinig koningen en vorsten als
rechtschapen voorgesteld. Omgekeerd wil niemand in de diepte zien, waar armoede,
smaad, nood, ellende en angst zijn; daarvan wendt ieder de ogen af. En waar zulke
5