DE LOFZANG VAN MARIA - Geschriften van Maarten Luther

is ingestort.
b) God vernietigt niet de macht, maar hen, die er misbruik van maken.
Merk evenwel op, dat Maria niet zegt (vers 52a), dat God de tronen verbreekt, maar:
"Hij werpt de machtigen eruit". Zij zegt ook niet (v. 52b): "Hij laat de geringen in hun
geringheid", maar: "Hij verheffen". Want zolang als de wereld staat moeten overheid,
regering, macht en tronen blijven. Maar dat men ze op verkeerde en Gode vijandige
wijze aanwendt, om de rechtvaardigen onrecht en geweld aan te doen, en dat men
daarin behagen schept, er zich op laat voorstaan en ze niet in godsvrucht gebruikt tot
Zijn lof en tot bescherming van de gerechtigheid, - dat gedoogt Hij niet lang. Zo
weten wij uit alle geschiedenisboeken en uit eigen ondervinding, hoe God het ene rijk
opricht en het andere omverwerpt, het ene vorstendom verheft en het andere
onderdrukt, het ene volk vermeerdert en het andere uitroeit. Dat heeft Hij met Assyrië
en Babylon, met de Perzen, Grieken en Romeinen gedaan, ofschoon dezen toch 't
ervoor hielden, dat zij tot in eeuwigheid op hun troon zouden blijven zitten. Evenzo
vernietigt Hij ook niet verstand, wijsheid en recht - want zal de wereld in stand
blijven, dan zijn verstand, wijsheid en recht onontbeerlijk -, maar de hoogmoed en de
hoogmoedigen, die zichzelf daarmee dienen, daarin behagen scheppen, God niet
vrezen, de rechtvaardigen en het goddelijke recht daarmede vervolgen en aldus de
schone gaven Gods tegen God misbruiken.
2. De machthebbers zijn meestal op de hand van de wijzen en rijken.
a) De 'besten" in de wereld leven in vijandschap tegen God. Nu gebeurt het met zaken,
die met God in verband staan, dat waanwijzen en hovaardigen met hun inbeelding
zich gewoonlijk aan de kant scharen van de machtigen en dezen tegen de waarheid
ophitsen, zoals in Ps. 2: 2 staat: "De koningen der aarde zijn opgestaan, en de vorsten
hebben zich verzameld tegen God en Zijn Gezalfde, enz.". Zo verzetten zich de
wijzen, de machtigen, de rijken, d.w.z. de wereld met haar grootste en hoogste macht,
tezamen tegen recht en waarheid. Daarom troost de Heilige Geest ze 51 door de mond
van deze Moeder, om zich niet van de wijs te laten brengen noch verschrikken: Laat
ze wijs, machtig, rijk zijn; het zal niet lang duren. Want gesteld eens, dat de heiligen
en geleerden samen met de machtigen en heren voor het recht en de waarheid
opkwamen, waar zou dan het onrecht blijven? Wie zou nog iets slechts moeten
ondervinden? Maar zo is het niet; de geleerden, de heiligen, de machtigen, de groten,
de rijken en het beste wat er in de wereld is kunnen niet anders dan tegen God strijden
en het eigendom zijn van de duivel. In deze zin heet het in Hab 1: 16: "Zijn 52 spijs is
smakelijk en uitgelezen", d.w.z. de boze geest is een lekkerbek en eet graag het
allerbeste, het fijnste, het uitgelezenste, zoals een beer de honing.
b) Met al hun doen gaan zij het verderf tegemoet.
Daarom zijn de geleerden, de veinzende "heiligen", de grote heren en rijken lekkere
beten voor de duivel; daarentegen, wat de wereld verwerpt verkiest God, gelijk Paulus
in 1 Cor. 1: 28 zegt; Hij maakt, dat het minste deel van de wereld onder het beste 53
moet lijden; opdat duidelijk verstaan worde: niet in dat wat mensen, maar alleen in dat
wat God vermag bestaat ons heil, zoals ook Paulus leert (1 Cor. 2: 5). Vandaar dat
51 N.l. het recht en de waarheid.
52 De Latijnse tekst spreekt hier van de goddeloze.
53 Het is nu wel duidelijk in welke zin Luther dit woord hier opvat.
46