jali's van de pasvallei - Stichting Papua Erfgoed

dat wat wrijving, omdat veel van het vroegere gezag van de
ouderen aan het verbleken is.
Ook het huwelijk is in een heel ander licht komen te staan. Er
zijn zelfs ouders, die hun kinderen niet langer uitbesteden, als ze
nog heel jong zijn, maar die wachten tot hun kmd zelf een beslissing
zal nemen over de toekomstige levensgezel. En de betaling
vooruit van een varken aan de ouders van een meisje, als
onderpand van een latere huwelijkssluiting, wordt steeds meer
achterwege gelaten. Weliswaar wordt voor de bruid nog steeds
betaling gegeven, en dat is in het maatschappelijk systeem van de
Jali's ook gepast. Maar de vroegere waardegoederen, schelpenbanden,
heilige stenen, hebben die waarde verloren. Varkens en
netten hebben hun plaats behouden, aangevuld met nieuwe goederen,
als bijlen, schoppen en handdoeken. Ook de huwelijkssluiting
zelf geschiedt niet meer op een bepaald feest. Meestal
gebeuri het "s zondags in de kerk, waar Gods zegen over het
nieuwe paar gevraagd wordt. En, wat ook een hele verandering
is, de jongeren willen slechts met één \rouw getrouwd zijn. Sommige
echtparen wonen zelfs al samen in één hut. En al zijn er
sommige ouderen, die daarover niet zo tevreden zijn, ze aarzelen
om die mening nog in het openbaar uit te spreken.
En dan ..... Aan het eind van het leven kwam ook voor de Jali's
onherroepelijk de dood. Het kwam niet eens zo vaak voor, dat
de mensen heel oud werden. Ziekten en oorlog maakten vroegtijdig
een eind aan het leven van velen. Onmachtig om ziekte te
bestrijden, hadden de Jali's zich gewend aan het verschijnsel van
de dood. Als kleine kinderen of oude grijsaards stierven, waren
ze niet eens zo erg bedroefd. Want kinderen en heel oude mensen
hadden bijna geen levenskracht. De Jali's konden begrijpen,
dat zij overleden.
Maar om mannen en vrouwen in de kracht van hun leven werd
hevig getreurd. Want die waren wel krachtig en hadden nog zo
veel voor hun volkje kunnen betekenen. Als teken van onverwerkt
verdriet gingen de Jali's zover, dat zij bij zichzelf of bij
andere familieleden vingerkootjes afhakten, als er iemand stierf.
Het gebeurde zelfs wel eens, dat iemand zich een sfukje vinger
afhakte, als een vriend of broeder ernstig gewond was, alsof zijn
eigen leven scheen te worden afgesneden. Uit wanhopige smart
hakte men zich dan een vingerkootje af, verwachtende, dat de
zieke zou sterven. Maar men had geen wroeging als de zieke later
toch nog weer opknapte. Dat was alleen maar een reden tot
90