jali's van de pasvallei - Stichting Papua Erfgoed

XIV
Zingend naar het feest
Er waren ook in de Jali-maatschappij verschillende aktiviteiten,
die niet direkt in verband stonden met de zorg voor het levensonderhoud,
al waren ze er misschien wel op gericht. En hoewel
de Jali's vaak in groepen samenwerkten of -leefden, hadden ze
ook hun tijden van alleen-zijn. Soms, als een probleem hen
dwars zat, ontvluchtten ze de gemeenschap en trokken alleen het
oerwoud in.
Maar de meeste handelingen werden binnen de groep verricht.
De diverse vormen van kunst, die de Jali-kultuur kende, stonden
meestal in verband met de gemeenschap. Nu was de beschaving
van de Jali's voor westerse ogen niet zo indrukwekkend. Zij hadden
geen grote bouwwerken of iets dergelijks. Hun kulturele verrichtingen
uitten zich vooral in de feesten, in de dansen en in
een simpele vorm van muziek, die overigens ieder voor zichzelf
beoefende.
Het kleine beetje snijwerk, waarmee men de pijlen versierde, kan
men nauwelijks kunst noemen. Behalve de weerhaken, die natuurlijk
een duidelijke funktie hadden, werden op de pijlen, die
voor mensen bedoeld waren, vaak nog enige figuren gesneden of
gekrast, maar de betekenis daarvan schijnt voor de meeste Jali's
ook niet meer duidelijk geweest te zijn. Alleen de beschrijvingen
op de varkenspijlen, die gebruikt werden bij de inwijding van de
jongens, hadden betekenis. En hoewel bij andere groepen Jali's,
zoals in Angguruk en verder naar het oosten, in de belangrijkste
mannenhuizen ook beschilderde boombast gevonden wordt,
waarop in klei-schilderingen een stukje geschiedenis van de groep
is vastgelegd, bij de Jali's van de Pasvallei kende men deze vorm
van schilderkunst niet.
Dansen en zingen deden de Jali's erg graag. Maar daarnaast kenden
ze voor de stillere ogenblikken nog een wat primitieve vorm
van muziek maken, die iemand in zijn eentje kon beoefenen, en
waarvoor hij alleen maar het zogenaamde mondharpje nodig had.
Dit instrumentje, de Jali's noemden het: ,,binggon", bestond uit
een klein stukje bamboebast, waarin in het midden een tong was
uitgesneden. Met de ene hand hielden de muzikanten het stukje
bast vast, maar zo, dat de tong ervan vrij kon bewegen, en met
97