jali's van de pasvallei - Stichting Papua Erfgoed

via deze mensen een stroom van nieuwe waardegoederen, als
bijlen, kleding, enz,, maar die groepen van de bevolking, die niet
zo'n gelegenheid hebben om zelf te werken in een nieuwe tak
van arbeid, maar door het ruilen van overschotten van hun landbouw
toch in het bezit van de nieuwe goedeien kunnen komen.
Hoewel bij het omhakken en vervoeren van stukken boom vooral
de mannen aan het werk zijn. is het bepaald niet zo, dat de
vrouwen zich bij de nieuwe werkzaamheden onbetuigd zouden
laten. Al vroeger was het vooral de taak van de vrouw om lasten
te versjouwen. Zij waren het over het algemeen, die de bataten
en groenten in volle netten uit de tuin haalden; zij droegen de
kleine kinderen. En nu het verplaatsen van grotere hoeveelheden,
zoals de duizenden gezaagde planken, stenen voor de landingsbaan,
zand en grind, nog steeds ernstig belemmerd wordt door
de afwezigheid van wegen, zijn groepen vrouwen, die meehelpen
al deze dingen te vervoeren, een vertrouwd gezicht. Meestal dragen
zij de lasten op het hoofd, dat daartoe eerst met een bosje
bladeren bedekt is, Ook simpele werkzaamheden, die weinig
kracht vereisen, zoals onkruid wieden en het kort houden van
stukken grasveld, worden meestal door de vrouwen verricht, i Zo
ziet men vaak grote groepen \ rouwen bezig, gezellig keuvelend of
hun kind de borst gevend.
Er is nog hoegenaamd geen mechanische arbeid in de Pasvallei.
Het is wel duidelijk, dat hierdoor bepaalde karweien erg veel tijd
vragen. Het verlengen van het vliegveldje in Abenago b.v., dat
aan boven- en onderzijde begrensd werd door reusachtige stenen,
heeft maanden gekost. Natuurlijk was dit een bestaande landingsstrip,
zodat er niet onder de druk gewerkt hoefde te worden, die
het toewerken naar de eerste landing op een nieuwe strip met
zich meebrengt. Maar er moesten heel wat stenen nog opgeruimd
worden, voor de verlenging van de Pasvalley-airstrip een feit was.
Wie bedenkt, dat deze stenen, waarvan sommige een inhoud hadden
van bijna 15 kubieke meter, helemaal met handkracht verwijderd
moesten worden, kan zich voorstellen, dat zoiets tijdrovend
is. En ook, dat het maken van een nieuwe strip, waar de
mogelijkheid van een tussentijdse landing niet aanwezig is, een
zeer moeizame en eenzame arbeid is.
De eerste stap bij het opruimen van de grote keien is het branden
van de steen. Daartoe worden enorme brandstapels rond de
stenen gemaakt en vervolgens aangestoken. Door de grote hitte
komen er barsten en scheuren in de steen. Omdat het in het
geval van Abenago meestal om harde kalksteen gaat, scheuren de
136