jali's van de pasvallei - Stichting Papua Erfgoed

Zo zijn er nog wel meer mensen gestorven, die niet op tijd bij de
kliniek gebracht konden worden. Ook tijdens een zware griepepidemie
is dat gebeurd. Vooral voor mensen, die alleen, in eenzaamheid,
woonden, was het gevaar aanwezig, dat ze al dagen
ziek konden zijn, voordat ze opgemerkt werden. En soms was
het dan te laat.
Wie het over tropische ziekten heeft, denkt al gauw aan malaria.
Deze ziekte komt echter maar in een deel van de Pasvallei voor,
in Landikma, waar de temperatuur vrij hoog is. Ook deze ziekte
is bij de mensen gevreesd. Ze spreken erover als: ,,de rilziekte",
omdat de patiënten rillingen hebben, voordat de hevige koortsaanvallen
beginnen. Sommige oudere mensen hebben door herhaalde
malaria-aanvallen een opgezette milt; ze kunnen door de
ziekte zó verzwakken, dat zij bijna geen weerstand tegen andere
ziekten meer hebben.
Omdat de Jali's gewoonlijk niet zo veel drinken, gebeurt het ook
wel, dat allerlei afvalstoffen niet voldoende uitgescheiden worden
en zich in het bloed ophopen. Als daarbij bloedarmoede komt,
t.g.v. malaria of de mijnwormenziekte, kan een patiënt soms vrij
plotseling erg ziek worden en bewusteloos raken; er is dan vaak
al weinig meer aan te doen, hoewel het toedienen van vocht
soms nog redding kan brengen.
Het geven van vocht aan kleine zieke kinderen kan ook soms een
wonderbaarlijke opleving te zien geven. Het gebeurt vrij veel, dat
kinderen door diarrhee een grote hoeveelheid lichaamsvocht
kwijtraken, waardoor ze bijna uitdrogen. Dat kan natuurlijk
levensgevaarlijk zijn. Maar gelukkig hebben de verpleegsters, die
in de Pasvallei werken de beschikking over infusen, waardoor de
toestand snel kan verbeteren. Toen de Jali's het toedienen van
vocht voor het eerst zagen, spraken ze in verwondering over:
„levendmakend water"; ze hadden natuurlijk nog nooit zoiets
meegemaakt.
Omdat de hygiënische toestanden wel verbeteren, maar toch nog
niet perfekt zijn, komen verschillende worm-ziekten nog vaak
voor. De mijnworm-ziekte wordt bijvoorbeeld bevorderd, doordat
de Jali's geen schoeisel kennen en dus altijd op blote voeten
lopen. Door deze ziekte kan iemand ernstige bloedarmoede krijgen,
moe en slap worden, zonder dat daarvoor aan de buitenkant
reden toe schijnt te zijn. Maar gelukkig bestaat ook tegen deze
ziekte een kuur, waardoor de wormpjes gedood worden en de
patiënt meestal snel herstelt. Anderen verbazen zich er wel eens
150