Het OCMW aan zet! Sport als niet alledaagse partner - Demos

GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME?
wat sociaal-wetenschappelijke sportparticipatiestudies hebben evenwel vanaf de jaren vijftig
aangetoond dat de sportbeoefening niet voor alle burgers in dezelfde mate toegankelijk is
en bijgevolg niet gedemocratiseerd (zie bijvoorbeeld Bourdieu, 1978; 1991; Lüschen, 1963;
1969; Moens & Scheerder, 2004; Renson, 1976; Scheerder e.a., 2005a; 2005b; 2005c; Taks
e.a., 1995; Von Euler, 1953). Binnen het West-Europese welvaartsmodel blijft de niet-gedemocratiseerde
vrijetijdssport opvallend sterk aanwezig. Eerder onderzoek toonde aan dat
het reguliere aanbod van sportclubs, sportfederaties en gemeentelijke sportinitiatieven tot
op heden de groep van kansarmen niet of slechts onvoldoende bereikt (Vanmolkot, 2001:
44). Vanuit deze doelgroep komen bovendien geen duidelijke vragen en signalen omdat zij
teveel worden opgeslorpt door de dagelijkse strijd om te overleven.
‘The lifestyles of low-income people and those living in poverty seldom involve regular forms of
sport participation. When people spend so much of their time and energy coping with the challenges
of everyday life, they have few resources left to develop sport participation traditions as
part of their lifestyles.’ (Coakley, 1998: 299)
Hoewel sportbeoefening mogelijkheden biedt om mensen te ontmoeten en sociale contacten
te leggen en te onderhouden, is het duidelijk dat de aanhoudende sociale verschillen in het
sportgedrag en de sportvoorkeur de interactie tussen leden uit diverse sociale groeperingen
op en rond het sportveld eerder bemoeilijkt. De onmiskenbare kansen en voordelen van
sportbeoefening worden hierdoor slechts ten dele mogelijk gemaakt en benut. Juist via sportbeoefening
zou sociaal-zwakkere bevolkingsgroepen een sociale impuls gegeven kunnen worden.
Het is immers vooral voor personen in een sociale achterstandspositie van belang om in
het maatschappelijke middenveld te kunnen participeren. Hier blijft een uitdaging van formaat
weggelegd voor het sportbeleid. Wanneer men zoveel mogelijk mensen zo regelmatig mogelijk
in kwaliteitsvolle omstandigheden wil laten sporten (cfr. Anciaux, 2004; Martens, 1997; Sauwens,
2000), en dus impliciet ook zoveel mogelijk mensen van de sociale en gezondheidsbevorderende
voordelen van sportbeoefening wil laten genieten, dan zullen op de eerste plaats
de nog niet sportende groeperingen in onze samenleving moeten worden aangesproken. Een
gedifferentieerd en doelgroepgeoriënteerd sport- en bewegingsaanbod – namelijk één dat
rekening houdt met de bewegingsculturele wensen en behoeften van de doelgroep – lijkt
hiervoor aangewezen. Er dienen duidelijke voorwaarden gecreëerd te worden die toelaten
iedereen in gelijke mate de kans te geven een bewegingsculturele competentie op te bouwen.
‘Public agencies have introduced policies, such as discount cards, aimed at overcoming social
exclusion from sport. Successful schemes need to take account of a number of factors, including
the multiple nature of constraints and the need for a precise focus on target groups.’
(Collins, 2003: 86)
Zo zou door de overheid op de trend tot vermarkting van de sportsector kunnen worden
ingespeeld door niet langer alleen het aanbodbeleid te subsidiëren, doch eveneens door de di-
27