Het OCMW aan zet! Sport als niet alledaagse partner - Demos

SPORT EN INTEGRATIE
- het aanbieden van voor hen volwaardige activiteiten waardoor ze zich niet belachelijk voelen;
- het hanteren van spelregels die logisch voortvloeien uit de situatie (geen te kunstmatig
ingevoerde beperkingen);
- het aanbieden van uitdagende (statusbevestigende) en spannende activiteiten.
Initiatieven in Vlaanderen
Als laatste deel van deze bijdrage wordt, ter illustratie, een beschrijving gegeven van de belangrijkste
praktijkinitiatieven die men in Vlaanderen vooral vanaf de jaren ’90 kan vinden rond het
hanteren van sport als een sociaal-integrerend middel bij maatschappelijk kwetsbare jongeren.
Hierbij dient allereerst gewezen te worden op de belangrijke rol die de Koning Boudewijnstichting
in dit verband heeft gespeeld sinds het einde van de jaren ’80 door middel van hun
toenmalig programma ‘Jeugd en Sport’, gericht op het stimuleren van sportdeelname bij maatschappelijk
kwetsbare jeugd (Knops, 1990; De Mol & Knops, 1995). Niet enkel is de Stichting op
dat vlak dan ook toonaangevend geweest gedurende meer dan 10 jaar, zij heeft ook een grote
invloed gehad op het stimuleren van een eigen aanbod vanuit andere organisaties en structuren.
Het doel was om een signaalfunctie te vervullen. Hierbij werd gepoogd om enerzijds het werkveld
bewust te maken van de mogelijkheden om sport als een sociaal-integrerend middel te
gaan hanteren in het werken met maatschappelijk kwetsbare jongeren en anderzijds impulsen
te geven zodat eigen initiatieven vanuit het werkveld konden worden genomen en verder ontwikkeld
worden. Op basis van deze principes werden dan ook initiatieven opgestart met zoveel
mogelijk structuren zoals het onderwijs, de georganiseerde sport, het jeugdwelzijnswerk en de
gemeenten. Uit één van de eerste studies in opdracht van de Stichting in dit verband, waarbij
een inventarisering werd gemaakt van bestaande initiatieven in Vlaanderen eind jaren’80, was
immers gebleken dat er slechts één sector was (met name de jeugdwelzijnssector) die zich
op dit terrein actief bezig hield met het organiseren van activiteiten (Theeboom & De Knop,
1992a-b). Zoals weergegeven in de bijdrage rond buurtsport, lagen ook daar een aantal initiatieven
van de Koning Boudewijnstichting aan de basis hiervan. In 2000 werd dan het Nike Fonds
opgericht, een partnerschap tussen Nike en de Koning Boudewijnstichting. Ook dit fonds, welke
tot op heden reeds een aantal oproepen heeft gelanceerd, ondersteunt initiatieven die het welzijn
van kinderen en jongeren door middel van sport wil verbeteren. Gelijkaardige initiatieven
lopen in een aantal buurlanden. Net zoals bij het toenmalige programma Jeugd en Sport, ligt ook
hier het accent overwegend op maatschappelijk kwetsbare jeugd.
Hieronder wordt nu per sector, ter inspiratie, een beknopt overzicht gegeven van de soort
initiatieven die men sinds het begin van de jaren’90 in Vlaanderen kon vinden.
1. Onderwijs
Door een brede waaier aan sporten te introduceren op school, kunnen maatschappelijk
kwetsbare jongeren gestimuleerd worden om betrokken te worden in georganiseerde activi-
45