Het OCMW aan zet! Sport als niet alledaagse partner - Demos

More documents

Recommendations

Info

42 HET OCMW AAN ZET! SPORT ALS NIET ALLEDAAGSE PARTNER beleidsmakers voor de overlast die deze groep teweegbrengt in achtergestelde buurten in grotere gemeenten en steden (o. m. inzake kleine criminaliteit en rondhanggedrag). Toch bestaan er tot op heden zo goed als geen duidelijke empirische bewijzen voor dergelijke meerwaarde van sportbeoefening. Shields en Bredemeier (1995) bijvoorbeeld, stellen dat om algemeen geldende uitspraken te kunnen doen over de sociaal-psychologische effecten van sportbeoefening, het belangrijk is rekening te houden met de invloed van diverse factoren. Deze zijn vooral de kwaliteit van de begeleiding, de structurele kwaliteiten van de sport zelf, het sociaal milieu waarin het geheel doorgaat, alsook de karakteristieken van de deelnemers zelf. Tot eenzelfde relativerende bedenking kwamen ook Elling en De Knop (1998) in een studie over de sociaal-integrerende betekenissen van sport voor een aantal specifi eke doelgroepen. Op basis van de gegevens kwamen ze tot de vaststelling dat de sociaal-integrerende mogelijkheden van sport afhankelijk zijn van diverse factoren zoals sociale positie, fysieke gesteldheid, tak van sport, individuele motieven, beleving van sociale identiteiten, beeldvorming en sociale netwerken. Ze beschreven de relatie tussen sport en sociale integratie dan ook als complex, meerduidig en pluriform. Toch wordt sport dus in de praktijk steeds vaker gehanteerd als een ‘middel’. Hierbij gaat het dan ondermeer over een sociaal-integrerend en/of educatief middel waarbij men zich dan richt naar uiteenlopende groepen (vb. senioren, personen met een handicap, etnische minderheden…). Jeugd vormt hierbinnen ongetwijfeld één van de belangrijkste doelgroepen. Dit kan onder andere worden afgeleid uit het feit dat er sinds het begin van de jaren’90 in Vlaanderen heel wat inspanningen worden geleverd om de kwaliteit van de jeugdsport te verbeteren. Daarnaast kan dit belang ook worden onderstreept door het feit dat 2004 werd uitgeroepen tot het ‘Europees Jaar van Opvoeding door Sport’, waarbij de aandacht uitging naar de educatieve betekenis van sport voor kinderen en jongeren (Commission of the European Communities, 2005). Een deel van deze campagne had betrekking op het inventariseren van goede praktijken betreffende de potentiële rol van sport bij het stimuleren van sociale integratie van maatschappelijk kwetsbare groepen in de diverse Europese landen. In hun overzicht van goede initiatieven, beschreven Janssens et al. (2004) 37 initiatieven (geselecteerd uit een totaal van 150) afkomstig uit 32 verschillende landen. Ook in Vlaanderen is men sinds het eind van de jaren’80 in toenemende mate aandacht gaan besteden aan het opzetten van specifi eke sportstimuleringsinitiatieven voor maatschappelijk kwetsbare jongeren. In het vervolg van dit hoofdstuk zal worden ingegaan op een bespreking van de methodische aanpak en initiatieven gericht op deze doelgroep. Vooreerst volgt echter een beschrijving van de kenmerken van deze jongeren. Maatschappelijk kwetsbare jeugd Het is niet gemakkelijk om een éénduidige omschrijving te geven van deze groep. Dergelijke jongeren zijn immers moeilijk als een homogene groep te beschouwen. Net als andere jongeren kunnen zij dan ook op een aantal punten grondig van elkaar verschillen. Eén ding hebben deze jongeren alvast gemeen: ze bevinden zich in een moeilijke situatie met een diversiteit
SPORT EN INTEGRATIE aan problemen. Boetes, Nieuwenhuys en Schuitema (1992) omschreven de situatie van deze groep aan de hand van acht ‘leefbaarheidsgebieden’ (woonsituatie, scholing, werkgelegenheid, medische en psychische verzorging, vrijetijdsbesteding, sociale contacten, fi nanciële toestand en contacten met justitie). Volgens hen heeft deze jeugd problemen op drie of meer van deze gebieden. De uitzichtloze situatie waarin maatschappelijk kwetsbare jongeren zich bevinden, resulteert in een gebrek aan motivatie en een zekere berusting en gelatenheid. De meesten zien weinig heil in het afmaken van de schoolse opleiding en zijn dan ook ‘schoolmoe’. Sommigen vertonen zelfs een zekere ‘schoolvijandigheid’ en blijven dan ook vaak ongewettigd afwezig van school. Hoewel er diverse termen bestaan om deze groep te benoemen (kansarme jeugd, randgroepjongeren, jongeren in meervoudige achterstandssituaties…), kan men vaststellen dat de term ‘maatschappelijk kwetsbare jongere’ steeds vaker in Vlaanderen gehanteerd wordt. Volgens Walgrave (1992) verwijst de term ‘maatschappelijke kwetsbaarheid’ naar de kwetsbare positie van sommige personen of groepen ten aanzien van de maatschappelijke organisatie. Deze maatschappelijk kwetsbaren kunnen in het contact met maatschappelijke instellingen weinig of niet profi teren van de aangeboden vorming, hulpverlening, materiële of sociale voordelen. Daarenboven worden ze vaak geconfronteerd met allerlei discriminerende aspecten. Het vrijetijdsgedrag van deze jongeren kan in algemene termen omschreven worden als ‘vrijblijvend, ongestructureerd en passief’ (Kruissink, 1988). Hoewel over het algemeen ongestructureerde tijdsbestedingen ook populair zijn bij andere jongeren, is het kenmerkend voor maatschappelijk kwetsbare jongeren dat naast deze vrijetijdsbestedingsvormen, er vaak geen of zeer weinig tijd overblijft voor andere activiteiten. Over het algemeen nemen maatschappelijk kwetsbare jongeren slechts in zeer geringe mate deel aan georganiseerde vrijetijdsactiviteiten. Er wordt dikwijls aangegeven dat een gebrek aan stimulering en ondersteuning vanwege de ouders mee één van de redenen is waarom de deelname aan meer georganiseerde vrijetijdsactiviteiten bij deze jongeren zo laag is. De afwezigheid van een dergelijke ondersteuning van thuis uit kan zowel om fi nanciële redenen zijn, als omwille van culturele verschillen (van der Gugten, 1988). Studies hebben dan ook reeds eerder aangetoond dat maatschappelijk kwetsbare jongeren slechts in vrij geringe mate deelnemen aan sportactiviteiten in georganiseerd verband (zie o. a. Landelijke Contactraad, 1987). Zo blijkt ondermeer dat zij in vele gevallen moeilijkheden hebben met de formele structuur van sportverenigingen (Koolen, 1986; van der Gugten, 1988). Methodiek van de begeleiding en organisatie Ondanks de geringe deelname van maatschappelijk kwetsbare jeugd binnen de georganiseerde sport, pleiten meerdere auteurs voor een regelmatige sportbeoefening voor deze groep (o. m. Wijnands, 1985; Koolen, 1986; Landelijke Contactraad, 1987; van Dijk, 1987; van der Gugten, 1988; Kruissink, 1988). In de argumentering hiervoor wordt meermaals verwezen naar een aantal specifi eke eigenschappen van het regelmatig beoefenen van sport. Via de sportbeoefening kunnen vrij eenvoudig contacten worden gelegd met anderen. Sommige jongeren kunnen op die manier uit hun isolement treden. Het kan hen ook leren dat hun eigen gedrag gevolgen heeft voor anderen 43
Page 1: In het kader van de OCMW - maatrege
Page 4 and 5: Verantwoordelijke uitgevers: Dany P
Page 7: INHOUD Voorwoord 7 Inleiding 9 Deel
Page 10 and 11: En… het moet! We moeten er echt v
Page 12 and 13: De lokale sportantennes In 2005 wer
Page 14 and 15: Tot slot 12 HET OCMW AAN ZET! SPORT
Page 17 and 18: DEEL 1 INTRO Armoede is niet enkel
Page 19 and 20: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? We
Page 21 and 22: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? Fi
Page 23 and 24: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? te
Page 25 and 26: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? Ta
Page 27 and 28: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? Ta
Page 29 and 30: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? wa
Page 31 and 32: GARANTIE VAN RECHT TOT DEELNAME? Gl
Page 33: DEEL 2 Sport en integratie © ISB
Page 36 and 37: 34 HET OCMW AAN ZET! SPORT ALS NIET
Page 40 and 41: Referenties 38 HET OCMW AAN ZET! SP
Page 57: DEEL 3 Lokaal beleid als stimulator
Page 81: DEEL 4 Buurtsport © BUURTSPORT
Page 91: DEEL 5 Praktijkvoorbeelden © OPEN
Page 94 and 95:
92 HET OCMW AAN ZET! SPORT ALS NIET
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 101:
Biografi e van de auteurs Pascal De
Page 104 and 105:
Nota’s
show all

Het OCMW aan zet! Sport als niet alledaagse partner - Demos

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?